diff options
author | Hiroki Sato <hrs@FreeBSD.org> | 2007-01-04 22:02:52 +0000 |
---|---|---|
committer | Hiroki Sato <hrs@FreeBSD.org> | 2007-01-04 22:02:52 +0000 |
commit | c8a98a68dfa81e6c1b3337b19a36c81aec986364 (patch) | |
tree | a5554d4d3d3d81ff75c4c17df91b291e39ae7491 /pl_PL.ISO8859-2/books | |
parent | 2ce1741cd17e8f8627940f842782e89248576835 (diff) |
Notes
Diffstat (limited to 'pl_PL.ISO8859-2/books')
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml | 165 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml | 969 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml | 20 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml | 14 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml | 1293 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml | 19 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml | 982 | ||||
-rw-r--r-- | pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml | 1970 |
8 files changed, 2610 insertions, 2822 deletions
diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml index aee600218a..3d326c0114 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml @@ -1,52 +1,53 @@ <!-- - The FreeBSD Documentation Project + The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ + Original revision: 1.260 --> <appendix id="bibliography"> <title>Bibliografia</title> - <para>While the manual pages provide the definitive reference for individual - pieces of the FreeBSD operating system, they are notorious for not - illustrating how to put the pieces together to make the whole operating - system run smoothly. For this, there is no substitute for a good book on - &unix; system administration and a good users' manual.</para> + <para>Podczas gdy strony podręcznika systemowego dostarczają szczegółowych informacji + odnośnie każdego z elementów systemu operacyjnego FreeBSD, bardzo często nie przedstawiają + one jak złożyć wszystkie te elementy razem tak, by usprawnić pracę całego systemu. + Z tego właśnie powodu nie istnieje żaden substytut dobrej książki o administracji systemami + &unix; i dobrego podręcznika ich użytkowania.</para> <sect1 id="bibliography-freebsd"> - <title>Books & Magazines Specific to FreeBSD</title> + <title>Książki i czasopisma poświęcone FreeBSD</title> - <para><emphasis>International books & - Magazines:</emphasis></para> + <para><emphasis>Międzynarodowe książki i czasopisma:</emphasis></para> <itemizedlist> <listitem> <para><ulink - url="http://jdli.tw.FreeBSD.org/publication/book/freebsd2/index.htm">Using FreeBSD</ulink> (in Chinese).</para> + url="http://jdli.tw.FreeBSD.org/publication/book/freebsd2/index.htm">Using FreeBSD</ulink> (po + chińsku).</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD Unleashed (Chinese translation), published by + <para>FreeBSD Unleashed (chiński przekład), wydany przez <ulink url="http://www.hzbook.com/">China Machine Press</ulink>. ISBN 7-111-10201-0. </para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD From Scratch First Edition (in Chinese), - published by China Machine Press. ISBN 7-111-07482-3. + <para>FreeBSD From Scratch First Edition (po chińsku), + wydany przez China Machine Press. ISBN 7-111-07482-3. </para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD From Scratch Second Edition (in Chinese), - published by China Machine Press. ISBN 7-111-10286-X. + <para>FreeBSD From Scratch Second Edition (po chińsku), + wydany przez China Machine Press. ISBN 7-111-10286-X. </para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD Handbook (Chinese translation), published by + <para>FreeBSD Handbook (chiński przekład), wydany przez <ulink url="http://www.ptpress.com.cn/">Posts & Telecom Press</ulink>. ISBN 7-115-10541-3. </para> @@ -54,67 +55,68 @@ <listitem> - <para>FreeBSD 3.x Internet (in Chinese), published by + <para>FreeBSD 3.x Internet (po chińsku), wydany przez <ulink url="http://www.tup.tsinghua.edu.cn/">Tsinghua University Press</ulink>. ISBN 7-900625-66-6.</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD & Windows (in Chinese), ISBN 7-113-03845-X</para> + <para>FreeBSD & Windows (po chińsku), ISBN 7-113-03845-X</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD Internet Services HOWTO (in Chinese), ISBN 7-113-03423-3</para> + <para>FreeBSD Internet Services HOWTO (po chińsku), ISBN 7-113-03423-3</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD for PC 98'ers (in Japanese), published by SHUWA System + <para>FreeBSD for PC 98'ers (po japońsku), wydany przez SHUWA System Co, LTD. ISBN 4-87966-468-5 C3055 P2900E.</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD (in Japanese), published by CUTT. ISBN 4-906391-22-2 + <para>FreeBSD (po japońsku), wydany przez CUTT. ISBN 4-906391-22-2 C3055 P2400E.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink - url="http://www.shoeisha.com/book/Detail.asp?bid=650">Complete Introduction to FreeBSD</ulink> (in Japanese), published by <ulink url="http://www.shoeisha.co.jp/">Shoeisha Co., Ltd</ulink>. ISBN 4-88135-473-6 P3600E.</para> + url="http://www.shoeisha.com/book/Detail.asp?bid=650">Complete Introduction to FreeBSD</ulink> (po + japońsku), wydany przez <ulink url="http://www.shoeisha.co.jp/">Shoeisha Co., Ltd</ulink>. ISBN 4-88135-473-6 P3600E.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink - url="http://www.ascii.co.jp/pb/book1/shinkan/detail/1322785.html">Personal UNIX Starter Kit FreeBSD</ulink> (in Japanese), published by <ulink url="http://www.ascii.co.jp/">ASCII</ulink>. ISBN 4-7561-1733-3 P3000E.</para> + url="http://www.ascii.co.jp/pb/book1/shinkan/detail/1322785.html">Personal UNIX Starter Kit FreeBSD</ulink> (po japońsku), wydany przez <ulink url="http://www.ascii.co.jp/">ASCII</ulink>. ISBN 4-7561-1733-3 P3000E.</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD Handbook (Japanese translation), published by <ulink + <para>FreeBSD Handbook (japoński przekład), wydany przez <ulink url="http://www.ascii.co.jp/">ASCII</ulink>. ISBN 4-7561-1580-2 P3800E.</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD mit Methode (in German), published by <ulink url="http://www.cul.de">Computer und + <para>FreeBSD mit Methode (po niemiecku), wydany przez <ulink url="http://www.cul.de">Computer und Literatur Verlag</ulink>/Vertrieb Hanser, 1998. ISBN 3-932311-31-0.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink url="http://www.cul.de/freebsd.html">FreeBSD 4 - Installieren, Konfigurieren, Administrieren</ulink> - (in German), published by <ulink url="http://www.cul.de">Computer und Literatur Verlag</ulink>, 2001. + (po niemiecku), wydany przez <ulink url="http://www.cul.de">Computer und Literatur Verlag</ulink>, 2001. ISBN 3-932311-88-4.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink url="http://www.cul.de/freebsd.html">FreeBSD 5 - Installieren, Konfigurieren, Administrieren</ulink> - (in German), published by <ulink url="http://www.cul.de">Computer und Literatur Verlag</ulink>, 2003. + (po niemiecku), wydany przez <ulink url="http://www.cul.de">Computer und Literatur Verlag</ulink>, 2003. ISBN 3-936546-06-1.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink url="http://www.mitp.de/vmi/mitp/detail/pWert/1343/"> - FreeBSD de Luxe</ulink> (in German), published by + FreeBSD de Luxe</ulink> (po niemiecku), wydany przez <ulink url="http://www.mitp.de">Verlag Modere Industrie</ulink>, 2003. ISBN 3-8266-1343-0. </para> @@ -122,25 +124,25 @@ <listitem> <para><ulink - url="http://www.pc.mycom.co.jp/FreeBSD/install-manual.html">FreeBSD Install and Utilization Manual</ulink> (in Japanese), published by <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/">Mainichi Communications Inc.</ulink>.</para> + url="http://www.pc.mycom.co.jp/FreeBSD/install-manual.html">FreeBSD Install and Utilization Manual</ulink> (po japońsku), wydany przez <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/">Mainichi Communications Inc.</ulink>.</para> </listitem> <listitem> <para>Onno W Purbo, Dodi Maryanto, Syahrial Hubbany, Widjil Widodo <emphasis><ulink url="http://maxwell.itb.ac.id/"> Building Internet Server with - FreeBSD</ulink></emphasis> (in Indonesia Language), published - by <ulink url="http://www.elexmedia.co.id/">Elex Media Komputindo</ulink>.</para> + FreeBSD</ulink></emphasis> (w języku indonezyjskim), wydany + przez <ulink url="http://www.elexmedia.co.id/">Elex Media Komputindo</ulink>.</para> </listitem> </itemizedlist> - <para><emphasis>English language books & Magazines:</emphasis></para> + <para><emphasis>Książki i czasopisma w języku angielskim:</emphasis></para> <itemizedlist> <listitem> <para><ulink url="http://www.AbsoluteBSD.com/">Absolute - BSD: The Ultimate Guide to FreeBSD</ulink>, published by + BSD: The Ultimate Guide to FreeBSD</ulink>, wydany przez <ulink url="http://www.nostarch.com/">No Starch Press</ulink>, 2002. ISBN: 1886411743</para> </listitem> @@ -148,14 +150,14 @@ <listitem> <para><ulink url="http://www.freebsdmall.com/cgi-bin/fm/bsdcomp"> - The Complete FreeBSD</ulink>, published by + The Complete FreeBSD</ulink>, wydany przez <ulink url="http://www.oreilly.com/">O'Reilly</ulink>, 2003. ISBN: 0596005164</para> </listitem> <listitem> <para><ulink url="http://www.freebsd-corp-net-guide.com/">The - FreeBSD Corporate Networker's Guide</ulink>, published by + FreeBSD Corporate Networker's Guide</ulink>, wydany przez <ulink url="http://www.awl.com/aw/">Addison-Wesley</ulink>, 2000. ISBN: 0201704811</para> </listitem> @@ -163,24 +165,24 @@ <listitem> <para><ulink url="http://andrsn.stanford.edu/FreeBSD/introbook/"> FreeBSD: An Open-Source Operating System for Your Personal - Computer</ulink>, published by The Bit Tree Press, 2001. + Computer</ulink>, wydany przez The Bit Tree Press, 2001. ISBN: 0971204500</para> </listitem> <listitem> - <para>Teach Yourself FreeBSD in 24 Hours, published by + <para>Teach Yourself FreeBSD in 24 Hours, wydany przez <ulink url="http://www.samspublishing.com/">Sams</ulink>, 2002. ISBN: 0672324245</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD unleashed, published by + <para>FreeBSD unleashed, wydany przez <ulink url="http://www.samspublishing.com/">Sams</ulink>, 2002. ISBN: 0672324563</para> </listitem> <listitem> - <para>FreeBSD: The Complete Reference, published by + <para>FreeBSD: The Complete Reference, wydany przez <ulink url="http://books.mcgraw-hill.com">McGrawHill</ulink>, 2003. ISBN: 0072224096 </para> </listitem> @@ -189,7 +191,7 @@ </sect1> <sect1 id="bibliography-userguides"> - <title>Users' Guides</title> + <title>Podręczniki użytkowania</title> <itemizedlist> <listitem> @@ -217,14 +219,14 @@ <listitem> <para><ulink url="http://www-wks.acs.ohio-state.edu/">Ohio State - University</ulink> has written a <ulink + University</ulink> napisał kurs <ulink url="http://www-wks.acs.ohio-state.edu/unix_course/unix.html">UNIX - Introductory Course</ulink> which is available online in HTML and - PostScript format.</para> + Introductory Course</ulink>, dostępny w sieci w formacie HTML i + PostScript.</para> - <para>An Italian <ulink - url="&url.doc.base;/it_IT.ISO8859-15/books/unix-introduction/index.html">translation</ulink> - of this document is available as part of the FreeBSD Italian + <para>Włoski <ulink + url="&url.doc.base;/it_IT.ISO8859-15/books/unix-introduction/index.html">przekład</ulink> + tego dokumentu dostępny jest jako część projektu FreeBSD Italian Documentation Project.</para> </listitem> @@ -232,22 +234,22 @@ <para><ulink url="http://www.jp.FreeBSD.org/">Jpman Project, Japan FreeBSD Users Group</ulink>. <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/FreeBSD/urm.html">FreeBSD User's - Reference Manual</ulink> (Japanese translation). <ulink + Reference Manual</ulink> (przekład japoński). <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/">Mainichi Communications Inc.</ulink>, 1998. ISBN4-8399-0088-4 P3800E.</para> </listitem> <listitem> <para><ulink url="http://www.ed.ac.uk/">Edinburgh - University</ulink> has written an <ulink - url="http://unixhelp.ed.ac.uk/">Online Guide</ulink> for - newcomers to the UNIX environment.</para> + University</ulink> napisał przewodnik <ulink + url="http://unixhelp.ed.ac.uk/">Online Guide</ulink> + dla osób zaczynających pracę ze środowiskiem UNIX.</para> </listitem> </itemizedlist> </sect1> <sect1 id="bibliography-adminguides"> - <title>Administrators' Guides</title> + <title>Podręczniki administracji</title> <itemizedlist> <listitem> @@ -294,7 +296,7 @@ <para><ulink url="http://www.jp.FreeBSD.org/">Jpman Project, Japan FreeBSD Users Group</ulink>. <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/FreeBSD/sam.html">FreeBSD System - Administrator's Manual</ulink> (Japanese translation). <ulink + Administrator's Manual</ulink> (przekład japoński). <ulink url="http://www.pc.mycom.co.jp/">Mainichi Communications Inc.</ulink>, 1998. ISBN4-8399-0109-0 P3300E.</para> </listitem> @@ -302,14 +304,14 @@ <listitem> <para>Dreyfus, Emmanuel. <ulink url="http://www.eyrolles.com/Informatique/Livre/9782212114638/">Cahiers - de l'Admin: BSD</ulink> 2nd Ed. (in French), Eyrolles, 2004. + de l'Admin: BSD</ulink> 2nd Ed. (po francusku), Eyrolles, 2004. ISBN 2-212-11463-X</para> </listitem> </itemizedlist> </sect1> <sect1 id="bibliography-programmers"> - <title>Programmers' Guides</title> + <title>Podręczniki programowania</title> <itemizedlist> <listitem> @@ -389,7 +391,7 @@ </sect1> <sect1 id="bibliography-osinternals"> - <title>Operating System Internals</title> + <title>Komponenty systemu operacyjnego</title> <itemizedlist> <listitem> @@ -405,7 +407,7 @@ </listitem> <listitem> - <para>Leffler, Samuel J., Marshall Kirk McKusick, Michael J Karels and + <para>Leffler, Samuel J., Marshall Kirk McKusick, Michael J Karels i John Quarterman <emphasis>The Design and Implementation of the 4.3BSD UNIX Operating System</emphasis>. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1989. ISBN 0-201-06196-1</para> @@ -419,16 +421,16 @@ </listitem> <listitem> - <para>McKusick, Marshall Kirk, Keith Bostic, Michael J Karels, and + <para>McKusick, Marshall Kirk, Keith Bostic, Michael J Karels i John Quarterman. <emphasis>The Design and Implementation of the 4.4BSD Operating System</emphasis>. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1996. ISBN 0-201-54979-4</para> - <para>(Chapter 2 of this book is available <ulink - url="&url.books.design-44bsd;/book.html">online</ulink> as part of - the FreeBSD Documentation Project, and chapter 9 <ulink + <para>(Rozdział 2 tej książki dostępny jest <ulink + url="&url.books.design-44bsd;/book.html">online</ulink> jako cześć + Projektu Dokumentacji FreeBSD, a rozdział 9 <ulink url="http://www.netapp.com/tech_library/nfsbook.html"> - here</ulink>.)</para> + tutaj</ulink>.)</para> </listitem> <listitem> @@ -463,7 +465,7 @@ </listitem> <listitem> - <para>Wright, Gary R. and W. Richard Stevens. <emphasis>TCP/IP + <para>Wright, Gary R. i W. Richard Stevens. <emphasis>TCP/IP Illustrated, Volume 2: The Implementation</emphasis>. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-63354-X</para> </listitem> @@ -471,18 +473,18 @@ </sect1> <sect1 id="bibliography-security"> - <title>Security Reference</title> + <title>Bezpieczeństwo</title> <itemizedlist> <listitem> - <para>Cheswick, William R. and Steven M. Bellovin. <emphasis>Firewalls + <para>Cheswick, William R. i Steven M. Bellovin. <emphasis>Firewalls and Internet Security: Repelling the Wily Hacker</emphasis>. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-63357-4</para> </listitem> <listitem> - <para>Garfinkel, Simson and Gene Spafford. + <para>Garfinkel, Simson i Gene Spafford. <emphasis>Practical UNIX & Internet Security</emphasis>. 2nd Ed. O'Reilly & Associates, Inc., 1996. ISBN 1-56592-148-8</para> @@ -497,11 +499,11 @@ </sect1> <sect1 id="bibliography-hardware"> - <title>Hardware Reference</title> + <title>Sprzęt</title> <itemizedlist> <listitem> - <para>Anderson, Don and Tom Shanley. <emphasis>Pentium Processor + <para>Anderson, Don i Tom Shanley. <emphasis>Pentium Processor System Architecture</emphasis>. 2nd Ed. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-40992-5</para> </listitem> @@ -513,10 +515,10 @@ </listitem> <listitem> - <para>Intel Corporation publishes documentation on their CPUs, - chipsets and standards on their <ulink - url="http://developer.intel.com/">developer web site</ulink>, - usually as PDF files.</para> + <para>Firma Intel Corporation publikuje dokumentacje ich procesorów, + chipsetów i standardów na <ulink + url="http://developer.intel.com/">stronie projektantów</ulink>; + z reguły jako pliki PDF.</para> </listitem> <listitem> @@ -553,7 +555,7 @@ </sect1> <sect1 id="bibliography-history"> - <title>&unix; History</title> + <title>Historia systemów &unix;</title> <itemizedlist> <listitem> @@ -565,7 +567,7 @@ <listitem> <para>Raymond, Eric S. <emphasis>The New Hacker's Dictionary, 3rd edition</emphasis>. MIT Press, 1996. ISBN - 0-262-68092-0. Also known as the <ulink + 0-262-68092-0. Znany również jako <ulink url="http://www.catb.org/~esr/jargon/html/index.html">Jargon File</ulink></para> </listitem> @@ -579,7 +581,8 @@ <listitem> <para>Simon Garfinkel, Daniel Weise, Steven Strassmann. <emphasis>The UNIX-HATERS Handbook</emphasis>. IDG Books Worldwide, Inc., - 1994. ISBN 1-56884-203-1. Out of print, but available <ulink + 1994. ISBN 1-56884-203-1. Nakład wyczerpany, lecz książka dostępna + jest <ulink url="http://research.microsoft.com/~daniel/unix-haters.html"> online</ulink>.</para> </listitem> @@ -593,8 +596,8 @@ <listitem> <para><emphasis>The BSD family tree</emphasis>. <ulink url="http://www.FreeBSD.org/cgi/cvsweb.cgi/src/share/misc/bsd-family-tree"></ulink> - or <ulink type="html" url="file://localhost/usr/share/misc/bsd-family-tree"><filename>/usr/share/misc/bsd-family-tree</filename></ulink> - on a FreeBSD machine.</para> + lub <ulink type="html" url="file://localhost/usr/share/misc/bsd-family-tree"><filename>/usr/share/misc/bsd-family-tree</filename></ulink> + w systemie FreeBSD.</para> </listitem> <listitem> @@ -608,18 +611,18 @@ </listitem> <listitem> - <para><emphasis>Old BSD releases from the Computer Systems Research + <para><emphasis>Stare wydania BSD od Computer Systems Research group (CSRG)</emphasis>. <ulink url="http://www.mckusick.com/csrg/"></ulink>: - The 4CD set covers all BSD versions from 1BSD to 4.4BSD and - 4.4BSD-Lite2 (but not 2.11BSD, unfortunately). The last - disk also holds the final sources plus the SCCS files.</para> + Zestaw 4 płyt CD zawiera wszystkie wersje BSD od 1BSD do 4.4BSD oraz + 4.4BSD-Lite2 (lecz nie 2.11BSD, niestety). Ostatnia płyta + zawiera również źródła wraz z plikami SCCS.</para> </listitem> </itemizedlist> </sect1> <sect1 id="bibliography-journals"> - <title>Magazines and Journals</title> + <title>Czasopisma</title> <itemizedlist> <listitem> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml index e317670c06..071e8ce299 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml @@ -1,6 +1,8 @@ <!-- - The FreeBSD Documentation Project + The FreeBSD Polish Documentation Project + $FreeBSD$ + Original revision: 1.67 --> <chapter id="desktop"> @@ -9,163 +11,169 @@ <author> <firstname>Christophe</firstname> <surname>Juniet</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> + </author> + </authorgroup> + + <authorgroup> + <author> + <firstname>Cezary</firstname> + <surname>Morga</surname> + <contrib>Tłumaczył </contrib> </author> </authorgroup> </chapterinfo> - <title>Desktop Applications</title> + <title>Aplikacje biurowe</title> <sect1 id="desktop-synopsis"> - <title>Synopsis</title> - - <para>FreeBSD can run a wide variety of desktop applications, such - as browsers and word processors. Most of these are available as - packages or can be automatically built from the ports - collection. Many new users expect to find these kinds of - applications on their desktop. This chapter will show you how - to install some popular desktop applications effortlessly, - either from their packages or from the Ports Collection.</para> - - <para>Note that when installing programs from the ports, they are - compiled from source. This can take a very long time, depending - on what you are compiling and the processing power of your - machine(s). If building from source takes a prohibitively long - amount of time for you, you can install most of the programs of - the Ports Collection from pre-built packages.</para> - - <para>As FreeBSD features Linux binary compatibility, many - applications originally developed for Linux are available for - your desktop. It is strongly recommended that you read - <xref linkend="linuxemu"> before installing any of the Linux - applications. Many of the ports using the Linux binary - compatibility start with <quote>linux-</quote>. Remember this - when you search for a particular port, for instance with - &man.whereis.1;. In the following text, it is assumed that you - have enabled Linux binary compatibility before installing any of - the Linux applications.</para> - - <para>Here are the categories covered by this chapter:</para> + <title>Streszczenie</title> + + <para>Podobnie jak we wszystkich współczesnych systemach operacyjnych, + również i we FreeBSD możemy uruchamiać szereg aplikacji biurowych, + jak np. przeglądarki czy procesory tekstu. Większość z nich dostępnych + jest zarówno w postaci pakietów jak i portów. Rozdział ten zaprezentuje + jak bez większego wysiłku można je zainstalować zarówno z odpowiednich + pakietów jak też wprost z kolekcji portów.</para> + + <para>Pamiętajmy, że instalacja programów z portów obejmuje również + ich kompilację ze źródeł. Stąd też proces ten może zająć dużo czasu, + zależnie od tego co kompilujemy, oraz od mocy obliczeniowej naszej + maszyny. Jeśli kompilacja ze źródeł jest dla nas zbyt czasochłonnym + zadaniem, większość programów dostępnych w kolekcji portów możemy zainstalować + również z prekompilowanych pakietów.</para> + + <para>Jako, że FreeBSD umożliwia tzw. tryb zgodności binarnej z Linuksem, + wiele aplikacji pisanych pod Linuksa dostępnych jest również + we FreeBSD. Jednakże, przed instalacją jakiegokolwiek programu linuksowego + zalecamy przeczytać <xref linkend="linuxemu"> niniejszego Podręcznika. + Nazwy wielu portów wykorzystujących zgodność binarną z Linuksem rozpoczynają + się od <quote>linux-</quote>, o czym warto pamiętać poszukując właściwego + portu, np. za pomocą polecenia &man.whereis.1;. W dalszej części rozdziału + założono, że przed instalacją jakiejkolwiek linuksowej aplikacji w naszym + komputerze został włączony tryb zgodności z Linuksem.</para> + + <para>Programy omówione w tym rozdziale zostały podzielone na następujące kategorie:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Browsers (such as <application>Mozilla</application>, + <para>Przeglądarki internetowe (takie jak <application>Mozilla</application>, <application>Opera</application>, - <application>Firefox</application>, + <application>Firefox</application> czy <application>Konqueror</application>)</para> </listitem> <listitem> - <para>Productivity (such as + <para>Programy codziennego użytku (jak np. <application>KOffice</application>, <application>AbiWord</application>, - <application>The GIMP</application>, + <application>The GIMP</application> oraz <application>OpenOffice.org</application>)</para> </listitem> <listitem> - <para>Document Viewers (such as <application>&acrobat.reader;</application>, + <para>Przeglądarki dokumentów (takie jak <application>&acrobat.reader;</application>, <application>gv</application>, - <application>Xpdf</application>, + <application>Xpdf</application> i <application>GQview</application>)</para> </listitem> <listitem> - <para>Finance (such as + <para>Finanse (jak np. <application>GnuCash</application>, <application>Gnumeric</application>, <application>Abacus</application>)</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>Before reading this chapter, you should:</para> + <para>Przed przeczytaniem tego rozdziału, powinniśmy:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Know how to install additional third-party software + <para>Wiedzieć jak instalować dodatkowe programy (<xref linkend="ports">).</para> </listitem> <listitem> - <para>Know how to install additional Linux software + <para>Wiedzieć, jak instalować programy linuksowe (<xref linkend="linuxemu">).</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>For information on how to get a multimedia environment, read - <xref linkend="multimedia">. If you want to set up and use - electronic mail, please refer to <xref linkend="mail">.</para> + <para><xref linkend="multimedia"> zawiera informacje odnośnie instalacji + środowiska multimedialnego. Natomiast <xref linkend="mail"> zawiera + wskazówki jak skonfigurować i korzystać z poczty elektronicznej.</para> </sect1> <sect1 id="desktop-browsers"> - <title>Browsers</title> + <title>Przeglądarki internetowe</title> <indexterm> - <primary>browsers</primary> - <secondary>web</secondary> + <primary>przeglądarki</primary> + <secondary>internetowe</secondary> </indexterm> - <para>FreeBSD does not come with a particular browser - pre-installed. Instead, the + <para>FreeBSD z definicji nie posiada zainstalowanej żadnej przeglądarki + internetowej. W zamian katalog <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/www.html">www</ulink> - directory of the Ports Collection contains a lot of browsers - ready to be installed. If you do not have time to compile - everything (this can take a very long time in some cases) many - of them are available as packages.</para> - - <para><application>KDE</application> and - <application>GNOME</application> already provide HTML browsers. - Please refer to <xref linkend="x11-wm"> for more information on - how to set up these complete desktops.</para> - - <para>If you are looking for light-weight browsers, you should - investigate the Ports Collection for + kolekcji portów zawiera całą masę przeglądarek gotowych do instalacji. + Jeśli nie mamy czasu na kompilację (co w niektórych przypadkach może + zająć naprawdę dużo czasu), wiele z nich udostępnionych zostało + również w postaci pakietów.</para> + + <para><application>KDE</application> i + <application>GNOME</application> dysponują własnymi przeglądarkami + internetowymi. <xref linkend="x11-wm"> zawiera szczegółowe informacje + odnośnie instalacji tych środowisk graficznych.</para> + + <para>Jeśli szukamy lekkich przeglądarek internetowych, powinniśmy + zainteresować sie <filename role="package">www/dillo</filename>, - <filename role="package">www/links</filename>, or + <filename role="package">www/links</filename> lub <filename role="package">www/w3m</filename>.</para> - <para>This section covers these applications:</para> + <para>Niniejsza sekcja omawia następujące programy:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="4"> <thead> <row> - <entry>Application Name</entry> - <entry>Resources Needed</entry> - <entry>Installation from Ports</entry> - <entry>Major Dependencies</entry> + <entry>Nazwa aplikacji</entry> + <entry>Wykorzystanie zasobów</entry> + <entry>Instalacja z portów</entry> + <entry>Główne zależności</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry><application>Mozilla</application></entry> - <entry>heavy</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>duże</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>Gtk+</application></entry> </row> <row> <entry><application>Opera</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> - <entry>FreeBSD and Linux versions available. The Linux - version depends on the Linux Binary Compatibility and + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> + <entry>Dostępne są wersje dla FreeBSD i Linuksa. Wersja dla Linuksa + wymaga trybu zgodności binarnej z Linuksem oraz <application>linux-openmotif</application>.</entry> </row> <row> <entry><application>Firefox</application></entry> - <entry>medium</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>średnie</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>Gtk+</application></entry> </row> <row> <entry><application>Konqueror</application></entry> - <entry>medium</entry> - <entry>heavy</entry> - <entry><application>KDE</application> Libraries</entry> + <entry>średnie</entry> + <entry>długa</entry> + <entry>Biblioteki <application>KDE</application></entry> </row> </tbody> </tgroup> @@ -177,53 +185,51 @@ <primary><application>Mozilla</application></primary> </indexterm> - <para><application>Mozilla</application> is a modern, - stable browser that is fully ported to FreeBSD. It features a very - standards-compliant HTML display engine. It provides a mail - and news reader. It even has a HTML composer if you plan to - write some web pages yourself. Users of - <application>&netscape;</application> will recognize the - similarities with <application>Communicator</application> - suite, as both browsers shared the same basis.</para> - - <para>On slow machines, with a CPU speed less than 233MHz or - with less than 64MB of RAM, <application>Mozilla</application> - can be too resource-consuming to be fully usable. You may - want to look at the <application>Opera</application> browser - instead, described a little later in this chapter.</para> - - <para>If you cannot or do not want to compile - <application>Mozilla</application> for any reason, the FreeBSD - GNOME team has already done this for you. Just install the - package from the network by:</para> + <para><application>Mozilla</application> jest nowoczesną, stabilną + przeglądarką w całości przeniesioną na FreeBSD. Zawiera w pełni + zgodny ze standardami mechanizm wyświetlania kodu HTML, jak również + klienta poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych. + Dysponuje nawet edytorem HTML, jeśli sami chcemy pisać strony + internetowe. Użytkownicy <application>&netscape;</application> + z pewnością dostrzegą podobieństwo do pakietu + <application>Communicator</application>, gdyż obydwie + przeglądarki mają te same pochodzenie.</para> + + <para>Na wolnych maszynach, z procesorem wolniejszym niż 233MHz bądź + z pojemnością pamięci RAM mniejszą niż 64MB, <application>Mozilla</application> + może okazać się zbyt <quote>zasobo-żerna</quote>. W tej sytuacji możemy + zainteresować się np. przeglądarką <application>Opera</application>, + opisaną w dalszej części tego rozdziału.</para> + + <para>Jeśli nie możemy bądź z dowolnego powodu nie chcemy kompilować + przeglądarki <application>Mozilla</application>, grupa FreeBSD + GNOME zrobiła to za nas. Wystarczy zainstalować pakiet bezpośrednio + z sieci za pomocą:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r mozilla</userinput></screen> - <para>If the package is not available, and you have enough time - and disk space, you can get the source for - <application>Mozilla</application>, compile it and install it - on your system. This is accomplished by:</para> + <para>Jeśli z jakichś powodów pakiet nie jest dostępny, a my dysponujemy + czasem i miejscem na dysku, możemy pobrać źródła, skompilować je + i zainstalować w naszym systemie. W tym celu wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/mozilla</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>The <application>Mozilla</application> port ensures a - correct initialization by running the chrome registry setup - with <username>root</username> privileges. However, if you - want to fetch some add-ons like mouse gestures, you must run - <application>Mozilla</application> as - <username>root</username> to get them properly - installed.</para> + <para>Port ten przygotowany został w sposób zapewniający właściwą inicjalizację + poprzez uruchamianie rejestru konfiguracji z uprawnieniami użytkownika + <username>root</username>, w momencie gdy pracujemy na koncie zwykłego + użytkownika. Tym nie mniej, jeśli chcemy poprawnie + zainstalować dodatkowe składniki, musimy uruchomić program + <application>Mozilla</application> jako <username>root</username>.</para> - <para>Once you have completed the installation of - <application>Mozilla</application>, you do not need to be - <username>root</username> any longer. You can start - <application>Mozilla</application> as a browser by typing:</para> + <para>By uruchomić przeglądarkę należy wpisać poniższe polecenie. Poza procesem + instalacji, przeglądarka nie wymaga korzystania z konta + <username>root</username>.</para> <screen>&prompt.user; <userinput>mozilla</userinput></screen> - <para>You can start it directly as a mail and news reader as - shown below:</para> + <para>Uruchomienie jej bezpośrednio w trybie klienta poczty i grup dyskusyjnych + możliwe jest za pomocą polecenia:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>mozilla -mail</userinput></screen> </sect2> @@ -234,97 +240,89 @@ <primary><application>Firefox</application></primary> </indexterm> - <para><application>Firefox</application> is the next-generation - browser based on the <application>Mozilla</application> - codebase. <application>Mozilla</application> is a complete - suite of applications, such as a browser, a mail client, a chat - client and much more. <application>Firefox</application> is - just a browser, which makes it smaller and faster.</para> + <para><application>Firefox</application> jest nowoczesną przeglądarką, + opartą o kod przeglądarki <application>Mozilla</application>. O ile + <application>Mozilla</application> stanowi kompletny pakiet aplikacji - + zawiera m.in. przeglądarkę, klienta poczty, czy grup dyskusyjnych, o tyle + <application>Firefox</application> jest jedynie przeglądarką, dzięki czemu + jest zdecydowanie mniejszy i szybszy.</para> - <para>Install the package by typing:</para> + <para>By zainstalować go z pakietu wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r firefox</userinput></screen> - <para>You can also use the Ports Collection if you - prefer to compile from source code:</para> + <para>Jeśli preferujemy kompilację programów wprost z kodu źródłowego, + możemy skorzystać z kolekcji portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/firefox</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> </sect2> <sect2 id="moz-java-plugin"> - <title>Firefox, Mozilla and &java; plugin</title> + <title>Firefox, Mozilla i moduł &java;</title> <note> - <para>In this section and in the next one, we assume you - already installed <application>Firefox</application> or + <para>W tej i następnej sekcji założono, że mamy już zainstalowaną przeglądarkę + <application>Firefox</application> lub <application>Mozilla</application>.</para> </note> - <para>The &os; Foundation has a license with Sun Microsystems to - distribute &os; binaries for the Java Runtime Environment - (&jre;) and Java Development Kit (&jdk;). Binary packages for - &os; are available on the <ulink - url="http://www.freebsdfoundation.org/downloads/java.shtml">&os; - Foundation</ulink> web site.</para> - - <para>To add &java; support to - <application>Firefox</application> or - <application>Mozilla</application>, you have to install, at - first, the <filename - role="package">java/javavmwrapper</filename> port. Then, - download the <application>Diablo &jre;</application> package - from <ulink + <para>Fundacja &os; posiada licencję Sun Microsystems na dystrybucję plików + binarnych &os; dla środowisk Java Runtime Environment + (&jre;) oraz Java Development Kit (&jdk;). Pakiety binarne dla + &os; dostępne są na stronie WWW <ulink + url="http://www.freebsdfoundation.org/downloads/java.shtml">Fundacji &os;</ulink>.</para> + + <para>By do przeglądarki <application>Firefox</application> lub + <application>Mozilla</application> dodać obsługę &java;, + musimy wpierw zainstalować port <filename + role="package">java/javavmwrapper</filename>, a następnie pobrać + pakiet <application>Diablo &jre;</application> ze strony <ulink url="http://www.freebsdfoundation.org/downloads/java.shtml"></ulink>, - and install it with &man.pkg.add.1;.</para> + i zainstalować go za pomocą &man.pkg.add.1;.</para> - <para>Start your browser, enter - <literal>about:plugins</literal> in the location bar and press - <keycap>Enter</keycap>. A page regarding installed plugins - will be displayed, the <application>&java;</application> - plugin should be listed there now.</para> + <para>Po ponownym uruchomieniu przeglądarki, wpisaniu w pasku adresu + <literal>about:plugins</literal> i wciśnięciu <keycap>Enter</keycap>, + wyświetlona zostanie strona informująca o zainstalowanych + modułach. Wymieniony powinien zostać również moduł + <application>&java;</application>.</para> </sect2> <sect2 id="moz-flash-plugin"> - <title>Firefox, Mozilla and ¯omedia; &flash; plugin</title> - - <para>¯omedia; &flash; plugin is not available for &os;. However, - a software layer (wrapper) for running the Linux version of the plugin - exists. This wrapper also supports &adobe; &acrobat; plugin, - RealPlayer plugin and more.</para> - - <para>Install the <filename role="package">www/linuxpluginwrapper</filename> - port. This port requires - <filename role="package">emulators/linux_base</filename> which is a - large port. Follow the instructions displayed by the port to set up - your <filename>/etc/libmap.conf</filename> correctly! Example - configurations are installed into - <filename>/usr/local/share/examples/linuxpluginwrapper/</filename> - directory.</para> - - <para>The next step is to install the <filename - role="package">www/linux-flashplugin7</filename> port. Once - the plugin is installed, start your browser, enter - <literal>about:plugins</literal> in the location bar and press - <keycap>Enter</keycap>. - A list should appear with all the currently - available plugins.</para> - - <para>If the &flash; plugin is not listed, this is, most of time, - caused by a missing symlink. As <username>root</username>, - run the following commands:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>ln -s /usr/X11R6/lib/linux-flashplugin7/libflashplayer.so \ + <title>Firefox, Mozilla i moduł ¯omedia; &flash;</title> + + <para>Moduł ¯omedia; &flash; niestety nie jest dostępny dla &os;. Tym nie mniej, + istnieje interfejs programowy (ang. wrapper) do uruchamiania linuksowej wersji + modułu. Interfejs ten obsługuje również moduły &adobe; &acrobat;, RealPlayer + i wiele innych.</para> + + <para>By zainstalować port <filename role="package">www/linuxpluginwrapper</filename>, + musimy wpierw zainstalować <filename role="package">emulators/linux_base</filename>, + który jest obszernym portem. W trakcie instalacji należy zwrócić szczególną uwagę + na informacje o właściwej konfiguracji pliku <filename>/etc/libmap.conf</filename>! + Przykładowe pliki konfiguracyjne znaleźć można w katalogu + <filename>/usr/local/share/examples/linuxpluginwrapper/</filename>.</para> + + <para>Kolejnym krokiem jest instalacja portu <filename + role="package">www/linux-flashplugin7</filename>. Po zainstalowaniu modułu możemy sprawdzić + listę aktualnie dostępnych modułów uruchamiając przeglądarkę, wpisując w pasku adresu + <literal>about:plugins</literal> i wciskając <keycap>Enter</keycap>..</para> + + <para>Jeśli na powyższej liście brak jest modułu &flash;, najczęstszą przyczyną jest brak + odpowiedniego dowiązania symbolicznego. W takiej sytuacji należy jako użytkownik + <username>root</username> uruchomić następujące polecenia:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>ln -s /usr/local/lib/npapi/linux-flashplugin/libflashplayer.so \ /usr/X11R6/lib/browser_plugins/</userinput> -&prompt.root; <userinput>ln -s /usr/X11R6/lib/linux-flashplugin7/flashplayer.xpt \ +&prompt.root; <userinput>ln -s /usr/local/lib/npapi/linux-flashplugin/flashplayer.xpt \ /usr/X11R6/lib/browser_plugins/</userinput></screen> - <para>If you restart your browser the plugin should now appears - in the previously mentioned list. Your browser may also crash - when playing some &flash; animations, in this case a patch - can help you:</para> + <para>Po ponownym uruchomieniu przeglądarki, moduł powinien zostać wyświetlony na wspomnianej + liście. Może się również zdażyć, że nasza przeglądarka ulegenie awarii w trakcie + odtwarzania animacji &flash;. W takim przypadku będziemy musieli nałożyć odpowiednią + łatę (ang. patch):</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput> &prompt.root; <userinput>fetch http://people.FreeBSD.org/~nork/rtld_dlsym_hack.diff</userinput> @@ -335,11 +333,11 @@ &prompt.root; <userinput>make depend</userinput> &prompt.root; <userinput>make && make install</userinput></screen> - <para>Then reboot your machine.</para> + <para>Po czym musimy ponownie uruchomić komputer.</para> <note> - <para>The <application>linuxpluginwrapper</application> only works on - the &i386; system architecture.</para> + <para>Port <application>linuxpluginwrapper</application> działa poprawnie jedynie na maszynach + o architekturze &i386;.</para> </note> </sect2> @@ -350,36 +348,29 @@ <primary><application>Opera</application></primary> </indexterm> - <para><application>Opera</application> is a - full-featured and standards-compliant browser. It also - comes with a built-in mail and news reader, an IRC client, - an RSS/Atom feeds reader and much more. Despite this, - <application>Opera</application> is relatively lightweight - and very fast. It comes in two flavors: a <quote>native</quote> - FreeBSD version and a version that runs under Linux - emulation.</para> + <para><application>Opera</application> jest nowoczesną, zgodną ze standardami + przeglądarką internetową. Posiada również klienta poczty elektronicznej + i grup dyskusyjnych, klienta sieci IRC, czytnik wiadomości RSS/Atom i wiele + innych. Mimo to <application>Opera</application> jest stosunkowo lekką i bardzo + szybką przeglądarką. Dostępne są dwie wersje: wersja przeznaczona dla &os; + oraz wersja uruchamiana w trybie emulacji Linuksa.</para> - <para>To browse the Web with the FreeBSD version of <application>Opera</application>, - install the package:</para> + <para>By móc przeglądać zasoby sieci WWW za pomocą wersji dla FreeBSD, + musimy zainstalować odpowiedni pakiet:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r opera</userinput></screen> - <para>Some FTP sites do not have all the packages, but the same - result can be obtained with the Ports Collection by - typing:</para> + <para>Niektóre serwery FTP nie zawierają wszystkich pakietów, lecz ten sam efekt możemy + otrzymać wykorzystując kolekcję portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/opera</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>To install the Linux version of - <application>Opera</application>, substitute - <literal>linux-opera</literal> in place of - <literal>opera</literal> in the examples above. The Linux - version is useful in situations requiring the use of plug-ins - that are only available for Linux, such as <application>Adobe - &acrobat.reader;</application>. In all other respects, the - FreeBSD and Linux versions appear to be functionally - identical.</para> + <para>By zainstalować wersję linuksową należy w powyższych przykładach zmienić nazwę + <literal>opera</literal> na <literal>linux-opera</literal>. Wersja linuksowa + przydatna jest w sytuacjach wymagających modułów dostępnych tylko dla Linuksa, + jak np. <application>Adobe &acrobat.reader;</application>. Pod każdym innym + względem wersje dla &os; i Linuksa zdają się być funkcjonalnie identyczne.</para> </sect2> @@ -389,70 +380,70 @@ <primary><application>Konqueror</application></primary> </indexterm> - <para><application>Konqueror</application> is part of - <application>KDE</application> but it can also be used outside - of <application>KDE</application> by installing - <filename role="package">x11/kdebase3</filename>. - <application>Konqueror</application> is much more than a browser, - it is also a file manager and a multimedia viewer.</para> + <para><application>Konqueror</application> jest częścią środowiska graficznego + <application>KDE</application>, lecz może być również wykorzystywane poza nim + poprzez zainstalowanie <filename role="package">x11/kdebase3</filename>. + <application>Konqueror</application> jest więcej niż przeglądarką internetową, + jest również menedżerem plików i przeglądarką plików multimedialnych.</para> - <para><application>Konqueror</application> also comes with a set of plugins, - available in <filename role="package">misc/konq-plugins</filename>.</para> + <para><application>Konqueror</application> dostępny jest również z pakietem modułów, + z portu <filename role="package">misc/konq-plugins</filename>.</para> - <para><application>Konqueror</application> also supports <application>&flash;</application> and a How To - is available at <ulink url="http://freebsd.kde.org/howto.php"></ulink>.</para> + <para>Również <application>Konqueror</application> obsługuje technologię + <application>&flash;</application>. Dokument opisujący instalację modułu dostępny + jest pod adresem <ulink url="http://freebsd.kde.org/howto.php"></ulink>.</para> </sect2> </sect1> <sect1 id="desktop-productivity"> - <title>Productivity</title> + <title>Programy codziennego użytku</title> - <para>When it comes to productivity, new users often look for a - good office suite or a friendly word processor. While some - <link linkend="x11-wm">desktop environments</link> like - <application>KDE</application> already provide an office suite, - there is no default application. FreeBSD provides all that is - needed, regardless of your desktop environment.</para> + <para>Jeśli chodzi o programy codziennego użytku, pierwszą rzeczą, której często poszukuje + wielu nowych użytkowników, jest dobry pakiet biurowy bądź po prostu procesor + tekstu. Pomimo, że niektóre <link linkend="x11-wm">środowiska graficzne</link>, jak np. + <application>KDE</application>, dysponują własnym pakietem biurowym, nie istnieje + żadna domyślna aplikacja. Niezależnie od wykorzystywanego środowiska graficznego, + &os; dysponuje wszystkim czego możemy potrzebować.</para> - <para>This section covers these applications:</para> + <para>Sekcja ta omawia następujące aplikacje:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="4"> <thead> <row> - <entry>Application Name</entry> - <entry>Resources Needed</entry> - <entry>Installation from Ports</entry> - <entry>Major Dependencies</entry> + <entry>Nazwa aplikacji</entry> + <entry>Wykorzystanie zasobów</entry> + <entry>Instalacja z portów</entry> + <entry>Główne zależności</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry><application>KOffice</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>KDE</application></entry> </row> <row> <entry><application>AbiWord</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> - <entry><application>Gtk+</application> or <application>GNOME</application></entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> + <entry><application>Gtk+</application> bądź <application>GNOME</application></entry> </row> <row> <entry><application>The Gimp</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>Gtk+</application></entry> </row> <row> <entry><application>OpenOffice.org</application></entry> - <entry>heavy</entry> - <entry>huge</entry> + <entry>duże</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>&jdk; 1.4</application>, <application>Mozilla</application></entry> </row> </tbody> @@ -465,33 +456,31 @@ <primary><application>KOffice</application></primary> </indexterm> <indexterm> - <primary>office suite</primary> + <primary>pakiet biurowy</primary> <secondary><application>KOffice</application></secondary> </indexterm> - <para>The KDE community has provided its desktop environment - with an office suite which can be used outside - <application>KDE</application>. It includes the four standard - components that can be found in other office suites. - <application>KWord</application> is the word processor, - <application>KSpread</application> is the spreadsheet program, - <application>KPresenter</application> manages slide - presentations, and <application>Kontour</application> lets you - draw graphical documents.</para> + <para>Społeczność KDE udostępnia swoje środowisko graficzne wraz z pakietem + biurowym, z którego można korzystać zarówno w <application>KDE</application> + jak i poza nim. Zawiera cztery standardowe komponenty, + które można odnaleźć również w innych pakietach biurowych: procesor tekstu + <application>KWord</application>, arkusz kalkulacyjny + <application>KSpread</application>, menedżer prezentacji multimedialnych + <application>KPresenter</application> oraz program do tworzenia + graficznych dokumentów - <application>Kontour</application>.</para> - <para>Before installing the latest - <application>KOffice</application>, make sure you have an - up-to-date version of <application>KDE</application>.</para> + <para>Przed instalacją najnowszej wersji pakietu <application>KOffice</application>, + powinniśmy się upewnić, że dysponujemy również najnowszą wersją + <application>KDE</application>.</para> - <para>To install <application>KOffice</application> as a - package, issue the following command:</para> + <para>By zainstalować <application>KOffice</application> z pakietu, należy + wpisać następujące polecenie:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r koffice</userinput></screen> - <para>If the package is not available, you can use the ports - collection. For instance, to install - <application>KOffice</application> for - <application>KDE3</application>, do:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję + portów. Na przykład, by zainstalować <application>KOffice</application> + dla <application>KDE3</application>, należy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/koffice-kde3</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -503,24 +492,22 @@ <primary><application>AbiWord</application></primary> </indexterm> - <para><application>AbiWord</application> is a free word - processing program similar in look and feel to <application>µsoft; Word</application>. - It is suitable for typing papers, letters, reports, memos, and - so forth. It is very fast, contains many features, and is - very user-friendly.</para> + <para><application>AbiWord</application> jest darmowym procesorem tekstu + pod względem wyglądu i obsługi podobnym do <application>µsoft; Word</application>. + Za jego pomocą możemy pisać artykuły, listy, raporty, notatki itp. Jest on bardzo + szybki, bogaty w różnorodne funkcje i przyjazny użytkownikowi.</para> - <para><application>AbiWord</application> can import or export - many file formats, including some proprietary ones like + <para><application>AbiWord</application> potrafi importować z i eksportować do + wielu formatów plików, w tym również niektórych własnościowych formatów, jak np. Microsoft <filename>.doc</filename>.</para> - <para><application>AbiWord</application> is available as a - package. You can install it by:</para> + <para><application>AbiWord</application> dostępny jest w postaci + pakietu. By go zainstalować wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r abiword</userinput></screen> - <para>If the package is not available, it can be compiled from - the Ports Collection. The Ports Collection should be more - up to date. It can be done as follows:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy skompilować program wprost + z kolekcji portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/abiword</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -532,26 +519,22 @@ <primary><application>The GIMP</application></primary> </indexterm> - <para>For image authoring or picture retouching, - <application>The GIMP</application> is a very sophisticated - image manipulation program. It can be used as a simple paint - program or as a quality photo retouching suite. It supports a - large number of plug-ins and features a scripting interface. - <application>The GIMP</application> can read and write a wide - range of file formats. It supports interfaces with scanners - and tablets.</para> + <para><application>The GIMP</application> jest wyrafinowanym + programem przetwarzającym obraz. Wykorzystywany może być zarówno jako prosty + program malujący jak i zaawansowny pakiet do retuszu fotografii. + Obsługuje on dużą liczbę dodatkowych modułów, jak również udostępnia + odpowiedni interfejs dla skryptów. <application>The GIMP</application> potrafi + odczytywać i zapisywać wiele formatów plików. Obsługuje również interfejsy + skanerów i tabletów.</para> - <para>You can install the package by issuing this - command:</para> + <para>Możemy zainstalować go z pakietu, za pomocą polecenia:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gimp</userinput></screen> - <para>If your FTP site does not have this package, you can use - the Ports Collection. The - <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/graphics.html">graphics</ulink> - directory of the Ports Collection also contains - <application>The Gimp Manual</application>. Here is how to - get them installed:</para> + <para>Jeśli wykorzystywany serwer FTP nie dysponuje odpowiednim pakietem, możemy wykorzystać + kolekcję portów. Katalog <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/graphics.html">graphics</ulink> + zawiera oprócz samego programu, również podręcznik <application>The Gimp + Manual</application>. Oto przykładowa metoda instalacji:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gimp</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput> @@ -559,13 +542,13 @@ &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> <note> - <para>The + <para>Wspomniany katalog <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/graphics.html">graphics</ulink> - directory of the Ports Collection holds the development - version of <application>The GIMP</application> in + kolekcji portów zawiera również wersję rozwojową aplikacji + <application>The GIMP</application> pod nazwą <filename role="package">graphics/gimp-devel</filename>. - An HTML version of - <application>The Gimp Manual</application> is available from + Wersja HTML podręcznika + <application>The Gimp Manual</application> dostępna jest z portu <filename role="package">graphics/gimp-manual-html</filename>.</para> </note> </sect2> @@ -576,139 +559,122 @@ <primary><application>OpenOffice.org</application></primary> </indexterm> <indexterm> - <primary>office suite</primary> + <primary>pakiet biurowy</primary> <secondary><application>OpenOffice.org</application></secondary> </indexterm> - <para><application>OpenOffice.org</application> includes all of the - mandatory applications in a complete office productivity - suite: a word processor, a spreadsheet, a presentation manager, - and a drawing program. Its user interface is very similar - to other office suites, and it can import and export in various - popular file formats. It is available in a number of - different languages including interfaces, spell checkers, and - dictionaries.</para> - - <para>The word processor of - <application>OpenOffice.org</application> uses a native XML - file format for increased portability and flexibility. The - spreadsheet program features a macro language and it can be - interfaced with external databases. - <application>OpenOffice.org</application> is already stable - and runs natively on &windows;, &solaris;, Linux, FreeBSD, - and &macos; X. More - information about <application>OpenOffice.org</application> - can be found on the - <ulink url="http://www.openoffice.org/">OpenOffice.org web site</ulink>. - For FreeBSD specific information, and to directly - download packages use the <ulink - url="http://porting.openoffice.org/freebsd/">FreeBSD OpenOffice.org - Porting Team</ulink>'s web site.</para> - - <para>To install <application>OpenOffice.org</application>, - do:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r openoffice</userinput></screen> + <para><application>OpenOffice.org</application> zawiera wszystkie aplikacje, + które powinny znaleźć się w kompletnym pakiecie biurowym: procesor tekstu, arkusz + kalkulacyjny, menedżer prezentacji i program do rysowania. Jego interfejs + jest zbliżony do interfejsów innych pakietów biurowych. Może on importować + i eksportować wiele popularnych formatów plików. Dostępny jest w wielu wersjach + językowych interfejsu, narzędzi sprawdzania pisowni i słowników.</para> + + <para>Procesor tekstu pakietu <application>OpenOffice.org</application> wykorzystuje + format pliku XML, by tym sposobem zwiększyć przenośność i elastyczność dokumentów. + Arkusz kalkulacyjny oferuje język makr, jak również obsługę interfejsów do zewnętrznych + baz danych. <application>OpenOffice.org</application> jest stabilną aplikacją, dostępną + dla platform &windows;, &solaris;, Linux, FreeBSD, i &macos; X. Więcej informacji + o pakiecie <application>OpenOffice.org</application> znaleźć można na <ulink url="http://www.openoffice.org/">stronie OpenOffice.org</ulink>. Informacje odnośnie wersji + dla FreeBSD oraz możliwości bezpośredniego pobrania pakietów dostępne są na stronie WWW <ulink + url="http://porting.openoffice.org/freebsd/">FreeBSD OpenOffice.org Porting Team</ulink>.</para> + + <para>By zainstalować <application>OpenOffice.org</application>, wystarczy:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r openoffice.org</userinput></screen> <note> - <para>When running a -RELEASE version of &os;, this should work. - Otherwise, you should look on the &os; <application>OpenOffice.org</application> Porting Team's - web site to download and install the appropriate package - using &man.pkg.add.1;. Both the current release and - development version are available for download at this - location.</para> + <para>Metoda ta przewidzana jest dla wydań &os; gałęzi -RELEASE. W innym przypadku + możemy być zmuszeni odwiedzić wspomnianą wyżej stronę WWW &os; + <application>OpenOffice.org</application> Porting Team, by pobrać a następnie zainstalować + właściwy pakiet za pomocą &man.pkg.add.1;. Dostępna jest zarówno wersja bieżąca + jak i rozwojowa.</para> </note> - <para>Once the package is installed, you just have to type the - following command to run - <application>OpenOffice.org</application>:</para> + <para>Mając zainstalowany pakiety, wystarczy wpisać następujące polecenie + by uruchomić <application>OpenOffice.org</application>:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>openoffice.org</userinput></screen> <note> - <para>During the first launch, you will be asked some - questions and a <filename>.openoffice.org2</filename> folder - will be created in your home directory.</para> + <para>Przy pierwszym uruchomieniu będziemy poproszeni o udzielenie kilku odpowiedzi. + po czym w naszym katalogu macierzystym zostanie utworzony katalog + <filename>.openoffice.org2</filename>.</para> </note> - <para>If the <application>OpenOffice.org</application> packages - are not available, you still have the option to compile the - port. However, you must bear in mind that it requires a lot of - disk space and a fairly long time to compile.</para> + <para>Jeśli pakiety <application>OpenOffice.org</application> nie są dostępne, + wciąż mamy możliwość skompilowania portu. Miejmy jednakże w pamięci, że wymaga + do dużej ilości wolnej przestrzeni na dysku oraz zajmuje dość dużo czasu.</para> - <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/openoffice.org-2.0</userinput> + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/openoffice.org-2</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> <note> - <para>If you want to build a localized version, replace the - previous command line with the following:</para> + <para>Jeśli chcemy skompilować pakiet w naszej wersji językowej, należy powyższe + polecenie zastąpić następującym:</para> - <screen>&prompt.root; <userinput>make LOCALIZED_LANG=<replaceable>your_language</replaceable> install clean</userinput></screen> + <screen>&prompt.root; <userinput>make LOCALIZED_LANG=<replaceable>nasz_język</replaceable> install clean</userinput></screen> - <para>You have to replace - <replaceable>your_language</replaceable> with the correct - language ISO-code. A list of supported language codes is - available in the - <filename>files/Makefile.localized</filename> file, located - in the port directory.</para> + <para>Opcję <replaceable>nasz_język</replaceable> należy zastąpić + właściwym kodem ISO. Lista kodów obsługiwanych języków dostępna + jest w pliku <filename>files/Makefile.localized</filename>, znajdującym + się w katalogu portu.</para> </note> - <para>Once this is done, - <application>OpenOffice.org</application> can be launched with - the command:</para> + <para>Skończywszy instalację, możemy uruchomić <application>OpenOffice.org</application> + za pomocą polecenia:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>openoffice.org</userinput></screen> </sect2> </sect1> <sect1 id="desktop-viewers"> - <title>Document Viewers</title> + <title>Przeglądarki dokumentów</title> - <para>Some new document formats have recently gained popularity. - The standard viewers they require may not be available in the - base system. We will see how to install them in this - section.</para> + <para>Ostatnio na popularności zyskały niektóre z pośród nowych formatów dokumentów, + przy czym niezbędne przeglądarki mogą nie być dostępne w podstawowej konfiguracji systemu. + W tej sekcji opiszemy jak je zainstalować.</para> - <para>This section covers these applications:</para> + <para>Niniejsza sekcja omawia następujące programy:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="4"> <thead> <row> - <entry>Application Name</entry> - <entry>Resources Needed</entry> - <entry>Installation from Ports</entry> - <entry>Major Dependencies</entry> + <entry>Nazwa aplikacji</entry> + <entry>Wykorzystanie zasobów</entry> + <entry>Instalacja z portów</entry> + <entry>Główne zależności</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry><application>&acrobat.reader;</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> - <entry>Linux Binary Compatibility</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> + <entry>Tryb zgodności binarnej z Linuksem</entry> </row> <row> <entry><application>gv</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> <entry><application>Xaw3d</application></entry> </row> <row> <entry><application>Xpdf</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> <entry><application>FreeType</application></entry> </row> <row> <entry><application>GQview</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> - <entry><application>Gtk+</application> or <application>GNOME</application></entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> + <entry><application>Gtk+</application> lub <application>GNOME</application></entry> </row> </tbody> </tgroup> @@ -721,23 +687,23 @@ </indexterm> <indexterm> <primary>PDF</primary> - <secondary>viewing</secondary> + <secondary>przeglądanie</secondary> </indexterm> - <para>Many documents are now distributed as PDF files, - which stands for <quote>Portable Document Format</quote>. One - of the recommended viewers for these types of files is - <application>&acrobat.reader;</application>, released by Adobe - for Linux. As FreeBSD can run Linux binaries, it is also - available for FreeBSD.</para> + <para>Obecnie wiele dokumentów publikowanych jest w postaci plików PDF (ang. + Portable Document Format). Jedną z zalecanych przeglądarek do tego + typu dokumentów jest <application>&acrobat.reader;</application>, wydany przez + firmę Adobe na platformę linuksową. We &os; możemy uruchomić ją dzięki + trybowi zgodności binarnej z Linuksem.</para> - <para>To install <application>&acrobat.reader; 7</application> from - the Ports collection, do:</para> + <para>By zainstalować <application>&acrobat.reader; 7</application> wprost z kolekcji + portów, należy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/acroread7</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>A package is not available due to licencing restrictions.</para> + <para>Z uwagi na ograniczenia licencyjne, <application>&acrobat.reader;</application> + nie jest dostępny w postaci pakietu.</para> </sect2> @@ -748,29 +714,26 @@ </indexterm> <indexterm> <primary>PDF</primary> - <secondary>viewing</secondary> + <secondary>przeglądanie</secondary> </indexterm> <indexterm> <primary>PostScript</primary> - <secondary>viewing</secondary> + <secondary>przeglądanie</secondary> </indexterm> - <para><application>gv</application> is a &postscript; and PDF - viewer. It is originally based on - <application>ghostview</application> but it has a nicer look - thanks to the <application>Xaw3d</application> library. It is fast and its interface is - clean. <application>gv</application> has many features like - orientation, paper size, scale, or antialias. Almost any - operation can be done either from the keyboard or the - mouse.</para> + <para><application>gv</application> jest przeglądarką dokumentów &postscript; i PDF. + Bazuje ona bezpośrednio na <application>ghostview</application>, lecz dzięki bibliotece + <application>Xaw3d</application> wygląda zdecydowanie lepiej. <application>gv</application> + jest szybką przeglądarką o przejrzystym interfejsie. Posiada wiele funkcji, + jak np. możliwość ustawienia orientacji tekstu, rozmiaru papieru, skali czy wygładzania + czcionek. Prawie każdą czynność można wykonać za pomocą klawiatury bądź myszki.</para> - <para>To install <application>gv</application> as a package, - do:</para> + <para>By zainstalować <application>gv</application> z pakietu, + wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gv</userinput></screen> - <para>If you cannot get the package, you can use the Ports - collection:</para> + <para>Jeśli nie możemy pobrać pakietu, możemy zawsze wykorzystać kolekcję portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/gv</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -783,29 +746,28 @@ </indexterm> <indexterm> <primary>PDF</primary> - <secondary>viewing</secondary> + <secondary>przeglądanie</secondary> </indexterm> - <para>If you want a small FreeBSD PDF viewer, - <application>Xpdf</application> is a light-weight and - efficient viewer. It requires very few resources and is - very stable. It uses the standard X fonts and does not - require <application>&motif;</application> or any other X toolkit.</para> + <para>Jeśli potrzebujemy małej przeglądarki dokumentów PDF, + <application>Xpdf</application> stanowi lekkie i wydajne rozwiązanie. + Wymaga ona małej ilości zasobów i jest bardzo stabilna. Do pracy wykorzystuje + standardowe czcionki X i nie wymaga <application>&motif;</application>, + ani żadnego innego pakietu narzędzi X.</para> - <para>To install the <application>Xpdf</application> package, - issue this command:</para> + <para>By zainstalować pakiet <application>Xpdf</application>, + należy wykorzystać następujące polecenie:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r xpdf</userinput></screen> - <para>If the package is not available or you prefer to use the - Ports Collection, do:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny bądź wolimy wykorzystać kolekcję portów, + wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/xpdf</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>Once the installation is complete, you can launch - <application>Xpdf</application> and use the right mouse button - to activate the menu.</para> + <para>Zakończywszy instalację, możemy uruchomić <application>Xpdf</application>. + Menu dostępne jest za pomocą prawego przycisku myszki.</para> </sect2> <sect2> @@ -814,21 +776,21 @@ <primary><application>GQview</application></primary> </indexterm> - <para><application>GQview</application> is an image manager. - You can view a file with a single click, launch an external - editor, get thumbnail previews, and much more. It also - features a slideshow mode and some basic file operations. You - can manage image collections and easily find duplicates. - <application>GQview</application> can do full screen viewing - and supports internationalization.</para> + <para><application>GQview</application> jest menedżerem i przeglądarką + obrazów. Za pomocą jednego kliknięcia możemy przeglądać pliki graficzne, + uruchomić zewnętrzny edytor, uzyskać podgląd miniatur i wiele więcej. + Mamy również dostęp do trybu pokazu slajdów oraz kilku podstawowych operacji + na plikach. Możemy łatwo zarządzać kolekcjami obrazów i odnajdywać + powtarzające się pliki. <application>GQview</application> udostępnia również + tryb pełnoekranowy oraz obsługę wielu języków.</para> - <para>If you want to install the - <application>GQview</application> package, do:</para> + <para>By zainstalować pakiet + <application>GQview</application>, wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gqview</userinput></screen> - <para>If the package is not available or you prefer to use the - Ports Collection, do:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny bądź wolimy skorzystać z kolekcji portów, + możemy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gqview</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -836,46 +798,47 @@ </sect1> <sect1 id="desktop-finance"> - <title>Finance</title> + <title>Finanse</title> - <para>If, for any reason, you would like to manage your personal - finances on your FreeBSD Desktop, there are some powerful and - easy to use applications ready to be installed. Some of them - are compatible with widespread file formats like those of - <application><trademark class="registered">Quicken</trademark></application> or <application>Excel</application> documents.</para> + <para>Jeśli z jakiegoś powodu chcielibyśmy zarządzać naszym domowym + budżetem we &os;, dostępnych mamy kilka rozbudowanych i łatwych w obsłudze + aplikacji. Niektóre z nich są zgodne z szeroko rozpowszechnionymi formatami + plików jak np. dokumenty + <application><trademark class="registered">Quicken</trademark></application> + czy <application>Excel</application>.</para> - <para>This section covers these applications:</para> + <para>Sekcja ta omawia następujące aplikacje:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="4"> <thead> <row> - <entry>Application Name</entry> - <entry>Resources Needed</entry> - <entry>Installation from Ports</entry> - <entry>Major Dependencies</entry> + <entry>Nazwa aplikacji</entry> + <entry>Wykorzystanie zasobów</entry> + <entry>Instalacja z portów</entry> + <entry>Główne zależności</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry><application>GnuCash</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>GNOME</application></entry> </row> <row> <entry><application>Gnumeric</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>heavy</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>długa</entry> <entry><application>GNOME</application></entry> </row> <row> <entry><application>Abacus</application></entry> - <entry>light</entry> - <entry>light</entry> + <entry>małe</entry> + <entry>krótka</entry> <entry><application>Tcl/Tk</application></entry> </row> </tbody> @@ -888,29 +851,27 @@ <primary><application>GnuCash</application></primary> </indexterm> - <para><application>GnuCash</application> is part of the - <application>GNOME</application> effort to provide - user-friendly yet powerful applications to end-users. With - <application>GnuCash</application>, you can keep track of your - income and expenses, your bank accounts, or your stocks. It - features an intuitive interface while remaining very - professional.</para> - - <para><application>GnuCash</application> provides a smart - register, a hierarchical system of accounts, many keyboard - accelerators and auto-completion methods. It can split a - single transaction into several more detailed pieces. - <application>GnuCash</application> can import and merge - <application>Quicken</application> QIF files. It also handles most international date - and currency formats.</para> - - <para>To install <application>GnuCash</application> on your - system, do:</para> + <para><application>GnuCash</application> jest efektem usilnych starań + środowiska <application>GNOME</application> by dostarczać + końcowym użytkownikom przyjazne i rozbudowane aplikacje. Za pomocą + <application>GnuCash</application> możemy śledzić nasze przychody + i wydatki, stan konta bankowego czy papierów wartościowych. + Posiada on intuicyjny interfejs pozostając wciąż zaawansowanym + narzędziem.</para> + + <para><application>GnuCash</application> zawiera inteligentny rejestr, + hierarchiczny system kont, wiele skrótów klawiaturowych i metody + autouzupełniania wprowadzanych danych. Umożliwia rozbicie pojedynczych + transakcji na kilka bardziej szczegółowych części. + <application>GnuCash</application> potrafi także importować i dołączać + dane z plików QIF programu <application>Quicken</application>. Obsługuje + również większość międzynarodowych formatów dat i waluty.</para> + + <para>By zainstalować <application>GnuCash</application> należy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnucash</userinput></screen> - <para>If the package is not available, you can use the ports - collection:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/finance/gnucash</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -922,29 +883,28 @@ <primary><application>Gnumeric</application></primary> </indexterm> <indexterm> - <primary>spreadsheet</primary> + <primary>arkusz kalkulacyjny</primary> <secondary><application>Gnumeric</application></secondary> </indexterm> - <para><application>Gnumeric</application> is a spreadsheet, part - of the <application>GNOME</application> desktop environment. - It features convenient automatic <quote>guessing</quote> of user - input according to the cell format and an autofill system for - many sequences. It can import files in a number of popular - formats like those of <application>Excel</application>, <application>Lotus 1-2-3</application>, or <application>Quattro Pro</application>. - <application>Gnumeric</application> supports graphs through - the <filename role="package">math/guppi</filename> graphing - program. It has a large number of built-in functions and - allows all of the usual cell formats such as number, currency, - date, time, and much more.</para> - - <para>To install <application>Gnumeric</application> as a - package, type in:</para> + <para><application>Gnumeric</application> jest arkuszem kalkulacyjnym, + dostępnym jako część środowiska <application>GNOME</application>. + Dysponuje wygodnym systemem automatycznego <quote>zgadywania</quote> + wprowadzanych danych zależnie od formatu komórki oraz automatycznego + uzupełniania różnych sekwencji. Potrafi importować pliki z wielu popularnych + formatów, jak np. <application>Excel</application>, <application>Lotus 1-2-3</application> + lub <application>Quattro Pro</application>. <application>Gnumeric</application> + pozwala również na kreślenie grafów za pomocą program + <filename role="package">math/guppi</filename>. Ponadto, posiada on wiele + wbudowanych funkcji oraz wszystkie typowe formaty komórek jak liczby, waluty, + daty, czas i wiele innych.</para> + + <para>By zainstalować <application>Gnumeric</application> z pakietu, należy + wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnumeric</userinput></screen> - <para>If the package is not available, you can use the ports - collection by doing:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy skorzystać z kolekcji portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/math/gnumeric</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -956,24 +916,21 @@ <primary><application>Abacus</application></primary> </indexterm> <indexterm> - <primary>spreadsheet</primary> + <primary>arkusz kalkulacyjny</primary> <secondary><application>Abacus</application></secondary> </indexterm> - <para><application>Abacus</application> is a small and easy to - use spreadsheet. It includes many built-in functions useful - in several domains such as statistics, finances, and - mathematics. It can import and export the <application>Excel</application> file format. - <application>Abacus</application> can produce &postscript; - output.</para> + <para><application>Abacus</application> jest małym i prostym w użyciu + arkuszem kalkulacyjnym. Zawiera on wiele wbudowanych funkcji przydatnych + w takich dziedzinach jak statystyka, finanse czy matematyka. Potrafi + importować z- i eksportować do formatu plików <application>Excel</application>, + jak również przygotować pliki &postscript;.</para> - <para>To install <application>Abacus</application> from its - package, do:</para> + <para>By zainstalować <application>Abacus</application> z pakietu, należy:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r abacus</userinput></screen> - <para>If the package is not available, you can use the ports - collection by doing:</para> + <para>Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/deskutils/abacus</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> @@ -981,37 +938,39 @@ </sect1> <sect1 id="desktop-summary"> - <title>Summary</title> - - <para>While FreeBSD is popular among ISPs for its performance and - stability, it is quite ready for day-to-day use as a desktop. - With several thousand applications available as - <ulink url="http://www.FreeBSD.org/where.html">packages</ulink> or - <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/index.html">ports</ulink>, - you can build a perfect desktop that suits all your needs.</para> - - <para>Once you have achieved the installation of your desktop, you - may want to go one step further with - <filename role="package">misc/instant-workstation</filename>. - This <quote>meta-port</quote> allows you to build a typical set - of ports for a workstation. You can customize it by editing + <title>Podsumowanie</title> + + <para>O ile &os; jest popularnym systemem operacyjnym przede wszystkim wśród + dostawców usług internetowych, ze względu na swą wydajność i stabilność, + o tyle jest on już gotowy do codziennego użytku jako system biurkowy. + Dzięki dostępności kilku tysięcy aplikacji w postaci + <ulink url="http://www.FreeBSD.org/where.html">pakietów</ulink> bądź + <ulink url="http://www.FreeBSD.org/ports/index.html">portów</ulink>, + możemy przygotować doskonałe środowisko pracy, w pełni odpowiadające + naszym potrzebom.</para> + + <para>Mając już zainstalowany system możemy zrobić o jeden krok dalej + i wykorzystać <filename role="package">misc/instant-workstation</filename>. + Ten <quote>meta-port</quote> pozwala nam skompilować typowy zestaw + portów wykorzystywanych w stacjach roboczych. Możemy dopasować go + do własnych potrzeb modyfikując plik <filename>/usr/ports/misc/instant-workstation/Makefile</filename>. - Follow the syntax used for the default set to add or remove - ports, and build it with the usual procedure. - Eventually, you will be able to create a big package that - corresponds to your very own desktop and install it to your - other workstations!</para> + Przy dodawaniu i usuwaniu portów należy zachować składnię pliku + przedstawioną w domyślnej konfiguracji. Ostatecznie kompilacja przebiega + według standardowej procedury. W ten sposób będziemy w stanie przygotować + duży pakiet odpowiadający naszemu własnemu środowisku pracy i instalować go + na innych stacjach roboczych!</para> - <para>Here is a quick review of all the desktop applications - covered in this chapter:</para> + <para>Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wszystkich aplikacji + biurowych omówionych w tym rozdziale:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="3"> <thead> <row> - <entry>Application Name</entry> - <entry>Package Name</entry> - <entry>Ports Name</entry> + <entry>Nazwa aplikacji</entry> + <entry>Nazwa pakietu</entry> + <entry>Nazwa portu</entry> </row> </thead> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml index d06b4717a9..def4829878 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml @@ -2,7 +2,7 @@ The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ - Original revision: 1.333 + Original revision: 1.338 --> <chapter id="install"> @@ -292,7 +292,8 @@ programów wymaga więcej wolnego miejsca na dysku.</para> <para>W celu przygotowania miejsca dla FreeBSD można wykorzystać - narzędzia komercyjne pokroju <application>&partitionmagic;</application>. + narzędzia komercyjne pokroju <application>&partitionmagic;</application> + bądź darmowe jak <application>GParted</application>. Dwa darmowe programy służące do tego samego celu, tj. <application>FIPS</application> i <application>PResizer</application>, dostępne są na płycie CD w katalogu <filename>tools</filename>. @@ -300,9 +301,10 @@ <application>FIPS</application>, <application>PResizer</application> jak i <application>&partitionmagic;</application> potrafią rozszerzać partycje typu <acronym>FAT16</acronym> i <acronym>FAT32</acronym> - — wykorzystywane w &ms-dos; aż po &windows; ME. Jednakże, - spośród wymienionych programów tylko <application>&partitionmagic;</application> - potrafi rozszerzać partycje <acronym>NTFS</acronym>.</para> + — wykorzystywane w &ms-dos; aż po &windows; ME. System plików + <acronym>NTFS</acronym> potrafią obsługiwać + <application>&partitionmagic;</application> i + <application>GParted</application>.</para> <warning> <para> Niewłaściwe korzystanie z tych narzędzi może doprowadzić @@ -2384,7 +2386,7 @@ installation menus to retry whichever operations have failed. <para>W sieci lokalnej użyty został dla przykładu blok adresów klasy C (<hostid role="ipaddr">192.168.0.0</hostid> - - <hostid role="ipaddr">192.168.255.255</hostid>). + <hostid role="ipaddr">192.168.0.255</hostid>). Maska podsieci jest maską sieci klasy C (<hostid role="netmask">255.255.255.0</hostid>).</para> </listitem> @@ -4663,11 +4665,11 @@ Please press any key to reboot.</screen> systemowe</guimenuitem>.</para> <para>&os; obsługuje systemy plików &ms-dos;. By je zamontować należy - wykorzystać polecenie &man.mount.msdos.8; (we &os; 5.X, jest to - &man.mount.msdosfs.8;) z odpowiednimi parametrami. Typowa forma + wykorzystać polecenie &man.mount.msdosfs.8; + z odpowiednimi parametrami. Typowa forma polecenia wygląda następująco:</para> - <screen>&prompt.root; <userinput>mount_msdos /dev/ad0s1 /mnt</userinput></screen> + <screen>&prompt.root; <userinput>mount_msdosfs /dev/ad0s1 /mnt</userinput></screen> <para>W tym przykładzie system plików &ms-dos; zlokalizowany jest na pierwszej partycji pierwszego dysku twardego. By sprawdzić jak jest w naszym przypadku diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml index 4bd1cba245..0cfac2d55d 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml @@ -156,27 +156,27 @@ </listitem> <indexterm> - <primary>kompatybilność binarna</primary> + <primary>zgodność binarna</primary> <secondary>Linux</secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>kompatybilność binarna</primary> + <primary>zgodność binarna</primary> <secondary>SCO</secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>kompatybilność binarna</primary> + <primary>zgodność binarna</primary> <secondary>SVR4</secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>kompatybilność binarna</primary> + <primary>zgodność binarna</primary> <secondary>BSD/OS</secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>kompatybilność binarna</primary> + <primary>zgodność binarna</primary> <secondary>NetBSD</secondary> </indexterm> <listitem> - <para><emphasis>Kompatybilność binarną</emphasis> z wieloma systemami + <para><emphasis>Zgodność binarną</emphasis> z wieloma systemami typu &unix;. FreeBSD posiada możliwość uruchamiania programów skompilowanych dla Linuksa, SCO, SVR4, BSDI i NetBSD.</para> </listitem> @@ -191,7 +191,7 @@ <listitem> <para>Tysiące dodatkowych i <emphasis>łatwych do przeniesienia</emphasis> programów dostępnych - w Internecie. FreeBSD jest kompatybilny z wieloma popularnymi, + w Internecie. FreeBSD jest zgodny z wieloma popularnymi, nawet komercyjnymi systemami typu &unix; i tym samym większość programów wymaga zaledwie kilku, jeśli w ogóle, zmian w kodzie aby poprawnie skompilować i uruchomić.</para> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml index f0b1569432..7c6e92fe00 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml @@ -1,7 +1,8 @@ <!-- - The FreeBSD Documentation Project + The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ + Original revision: 1.167 --> <chapter id="kernelconfig"> @@ -10,7 +11,7 @@ <author> <firstname>Jim</firstname> <surname>Mock</surname> - <contrib>Updated and restructured by </contrib> + <contrib>Zaktualizował i zrekonstruował </contrib> <!-- Mar 2000 --> </author> </authorgroup> @@ -18,162 +19,150 @@ <author> <firstname>Jake</firstname> <surname>Hamby</surname> - <contrib>Originally contributed by </contrib> + <contrib>Pierwotnie napisał </contrib> <!-- 6 Oct 1995 --> </author> </authorgroup> + + <authorgroup> + <author> + <firstname>Łukasz</firstname> + <surname>Piechowiak</surname> + <contrib>Tłumaczył </contrib> + </author> + </authorgroup> </chapterinfo> - <title>Configuring the FreeBSD Kernel</title> + <title>Konfiguracja jądra FreeBSD</title> <sect1 id="kernelconfig-synopsis"> - <title>Synopsis</title> + <title>Streszczenie</title> <indexterm> <primary>kernel</primary> <secondary>building a custom kernel</secondary> </indexterm> - <para>The kernel is the core of the &os; operating system. It is - responsible for managing memory, enforcing security controls, - networking, disk access, and much more. While more and more of &os; - becomes dynamically configurable it is still occasionally necessary to - reconfigure and recompile your kernel.</para> + <para>Rdzeniem systemu operacyjnego &os; jest jądro. Odpowiedzialne jest za zarządzanie + pamięcią, wymuszanie kontroli bezpieczeństwa, sieć, dostęp do dysków i wiele innych. + Podczas, gdy coraz więcej elementów &os; jest konfigurowanych dynamicznie, czasem + jeszcze może zajść potrzeba przekonfigurowania i rekompilowania jądra.</para> - <para>After reading this chapter, you will know:</para> + <para>Po przeczytaniu tego rozdziału będziemy wiedzieć:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Why you might need to build a custom kernel.</para> + <para>Dlaczego możemy potrzebować indywidualnego jądra.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to write a kernel configuration file, or alter an existing - configuration file.</para> + <para>Jak napisać plik konfiguracyjny lub dostroić istniejący.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to use the kernel configuration file to create and build a - new kernel.</para> + <para>Jak wykorzystać plik konfiguracyjny jądra do przygotowania i kompilacji + nowego jądra.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to install the new kernel.</para> + <para>Jak zainstalować nowe jądro.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to troubleshoot if things go wrong.</para> + <para>Jak się ratować, jeśli coś pójdzie nie tak.</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>All of the commands listed within this chapter by way of example - should be executed as <username>root</username> in order to - succeed.</para> + <para>Wszystkie przykładowe polecenia przedstawione w niniejszym rozdziale powinny + być uruchamiane jako użytkownik <username>root</username>.</para> </sect1> <sect1 id="kernelconfig-custom-kernel"> - <title>Why Build a Custom Kernel?</title> - - <para>Traditionally, &os; has had what is called a - <quote>monolithic</quote> kernel. This means that the kernel was one - large program, supported a fixed list of devices, and if you wanted to - change the kernel's behavior then you had to compile a new kernel, and - then reboot your computer with the new kernel.</para> - - <para>Today, &os; is rapidly moving to a model where much of the - kernel's functionality is contained in modules which can be - dynamically loaded and unloaded from the kernel as necessary. - This allows the kernel to adapt to new hardware suddenly - becoming available (such as PCMCIA cards in a laptop), or for - new functionality to be brought into the kernel that was not - necessary when the kernel was originally compiled. This is - known as a modular kernel.</para> - - <para>Despite this, it is still necessary to carry out some static kernel - configuration. In some cases this is because the functionality is so - tied to the kernel that it can not be made dynamically loadable. In - others it may simply be because no one has yet taken the time to write a - dynamic loadable kernel module for that functionality.</para> - - <para>Building a custom kernel is one of the most important rites of - passage nearly every BSD user must endure. This process, while - time consuming, will provide many benefits to your &os; system. - Unlike the <filename>GENERIC</filename> kernel, which must support a - wide range of hardware, a custom kernel only contains support for - <emphasis>your</emphasis> PC's hardware. This has a number of - benefits, such as:</para> + <title>Po co budować indywidualne jądro?</title> + + <para>Tradycyjnie, system &os; miał coś, co zwie się <quote>monolitycznym</quote> + jądrem. Był to jeden duży program, wspierający ustaloną liczbą urządzeń. + Jeśli zaszła potrzeba zmiany zachowania jądra, należało skompilować nowe jądro + i uruchomić z nim ponownie komputer.</para> + + <para>W dzisiejszych czasach, &os; bardzo szybko przechodzi do modelu, + w którym funkcjonalność jądra zawiera się w modułach, które można dynamicznie + aplikować, lub usuwać, w miarę potrzeb. Umożliwia to jądru szybkie przystosowywanie + się zaraz po rozpoznaniu nowego sprzętu (jak karty PCMCIA w laptopach). Pozwala + też zwiększyć funkcjonalność, której nie miało oryginalne jądro (któremu nie + były dane funkcje potrzebne). Potocznie mówi się o jądrze modularnym.</para> + + <para>Pomimo tego, czasem trzeba wprowadzić do jądra statyczne zmiany. Na przykład + w sytuacjach, gdy kluczowe funkcje jądra zostają zmieniane, nie jest możliwym + załadowanie dynamicznie ładowalnego modułu. Możliwe też, że jeszcze odpowiedni, + dynamicznie ładowalny moduł, nie został napisany.</para> + + <para>Budowanie indywidualnego jądra jest jednym z najważniejszych rytuałów, + których podczas użytkowania systemu BSD trzeba doświadczyć. Ten czasochłonny + proces przyniesie naszemu systemowi wiele korzyści. Inaczej niż w przypadku + jądra <filename>GENERIC</filename> [podstawowego, domyślnego], które musi + wspierać wiele rodzajów sprzętu, nasze jądro będzie wspierało tylko + <emphasis>nasz</emphasis> sprzęt PC. Ma to wiele zalet:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Faster boot time. Since the kernel will only probe the - hardware you have on your system, the time it takes your system to - boot can decrease dramatically.</para> + <para>Szybszy czas uruchamiania systemu. Od kiedy jądro będzie sprawdzało + tylko sprzęt który mamy, czas uruchamiania znacząco się zmniejszy.</para> </listitem> <listitem> - <para>Lower memory usage. A custom kernel often uses less memory - than the <filename>GENERIC</filename> kernel, which is important - because the kernel must always be present in real - memory. For this reason, a custom kernel is especially useful - on a system with a small amount of RAM.</para> + <para>Mniejsze zużycie pamięci. Indywidualne jądro często zużywa mniej pamięci + niż jądro <filename>GENERIC</filename>, co jest istotnym faktem, gdyż jądro + przez cały czas musi być w pamięci obecne. Z tych powodów, budowanie + indywidualnego jądra jest szczególnie przydatne przy pracy z maszynami + o małej ilości pamięci RAM'u.</para> </listitem> <listitem> - <para>Additional hardware support. A custom kernel allows you to - add in support for devices which are not - present in the <filename>GENERIC</filename> kernel, such as - sound cards.</para> + <para>Więcej wspieranego sprzętu. Indywidualne jądro może zawierać obsługę + np. kart muzycznych, które nie są wspierane przez domyślne jądro + <filename>GENERIC</filename>.</para> </listitem> </itemizedlist> </sect1> <sect1 id="kernelconfig-building"> - <title>Building and Installing a Custom Kernel</title> + <title>Budowanie i instalowanie indywidualnego jądra</title> <indexterm> <primary>kernel</primary> - <secondary>building / installing</secondary> + <secondary>budowanie / instalowanie</secondary> </indexterm> - <para>First, let us take a quick tour of the kernel build directory. - All directories mentioned will be relative to the main - <filename>/usr/src/sys</filename> directory, which is also - accessible through the path name <filename>/sys</filename>. There are a number of - subdirectories here representing different parts of the kernel, but - the most important for our purposes are - <filename><replaceable>arch</replaceable>/conf</filename>, where you - will edit your custom kernel configuration, and - <filename>compile</filename>, which is the staging area where your - kernel will be built. <replaceable>arch</replaceable> represents - one of <filename>i386</filename>, <filename>alpha</filename>, + <para>Omówmy pokrótce katalog kompilacji jądra. Wszystkie wspomniane + za chwilę katalogi będą relatywnymi względem <filename>/usr/src/sys</filename>, + do którego można także dojść przez <filename>/sys</filename>. Można tam znaleźć + wiele różnych podkatalogów, jednak dla nas najważniejszym będzie + <filename><replaceable>arch</replaceable>/conf</filename>. W nim właśnie dokonamy + edycji pliku konfiguracyjnego jądra oraz je skompilujemy, będą to kolejne etapy + w całym procesie budowy. <replaceable>arch</replaceable> oznacza architekturę, + do wyboru: <filename>i386</filename>, <filename>alpha</filename>, <filename>amd64</filename>, <filename>ia64</filename>, - <filename>powerpc</filename>, <filename>sparc64</filename>, or - <filename>pc98</filename> (an alternative development branch of PC - hardware, popular in Japan). Everything inside a particular - architecture's directory deals with that architecture only; the rest - of the code is machine independent code common to all platforms to which &os; could - potentially be ported. Notice the logical organization of the - directory structure, with each supported device, file system, and - option in its own subdirectory.</para> - - <para>This chapter assumes that you are using the i386 architecture - in the examples. If this is not the case for your situation, - make appropriate adjustments to the path names for your system's - architecture.</para> + <filename>powerpc</filename>, <filename>sparc64</filename>, lub + <filename>pc98</filename> (alternatywna gałąź sprzętu PC, popularna w Japonii). + Wszystko, co znajduje się w katalogu danej architektury dotyczy ściśle + tylko jej. Reszta źródeł jest dla wszystkich architektur taka sama. + Zwróćmy uwagę na logiczną strukturę katalogów z każdym wspieranym urządzeniem, + systemem plików, opcjami dodatkowymi - wszystko posiada swój + własny podkatalog.</para> + + <para>Przykłady w niniejszym rozdziale zakładają, że wykorzystujemy architekturę i386. + Jeśli tak nie jest, będziemy musieli dokonać odpowiednich zmian w nazwach + ścieżek dostępu dla architektury naszego systemu.</para> <note> - <para>If there is <emphasis>not</emphasis> a - <filename>/usr/src/sys</filename> directory on your system, - then the kernel source has not been installed. The easiest - way to do this is by running - <command>sysinstall</command> as - <username>root</username>, choosing - <guimenuitem>Configure</guimenuitem>, then - <guimenuitem>Distributions</guimenuitem>, then - <guimenuitem>src</guimenuitem>, then - <guimenuitem>sys</guimenuitem>. If you have an aversion to - <application>sysinstall</application> and you have access to - an <quote>official</quote> &os; CDROM, then you can also - install the source from the command line:</para> + <para>Jeśli <emphasis>nie</emphasis> mamy katalogu <filename>/usr/src/sys</filename>, + oznacza to, że nie dysponujemy zainstalowanymi źródłami jądra. Najprostszym sposobem + na zainstalowanie jest uruchomienie jako <username>root</username> + <command>sysinstall</command>'a, wybranie <guimenuitem>Configure</guimenuitem>, + następnie <guimenuitem>Distributions</guimenuitem>, później <guimenuitem>src</guimenuitem>, + a na końcu <guimenuitem>sys</guimenuitem>. Jeśli jednak jesteśmy osobami mającymi + awersję do konfiguratorów możemy zainstalować źródła jądra ręcznie. W poniższym + przykładzie instalacja z <quote>oficjalnej</quote> płyty CD &os;:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>mount /cdrom</userinput> &prompt.root; <userinput>mkdir -p /usr/src/sys</userinput> @@ -181,38 +170,33 @@ &prompt.root; <userinput>cat /cdrom/src/ssys.[a-d]* | tar -xzvf -</userinput></screen> </note> - <para>Next, move to the - <filename><replaceable>arch</replaceable>/conf</filename> directory - and copy the <filename>GENERIC</filename> configuration file to the - name you want to give your kernel. For example:</para> + <para>Następnie wchodzimy do katalogu <filename><replaceable>arch</replaceable>/conf</filename> + i kopiujemy domyślny plik konfiguracyjny o nazwie <filename>GENERIC</filename> tworząc + plik z nazwą jaką chcemy nadać swojemu jądru. Na przykład:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf</userinput> &prompt.root; <userinput>cp GENERIC MYKERNEL</userinput></screen> - <para>Traditionally, this name is in all capital letters and, if you - are maintaining multiple &os; machines with different hardware, - it is a good idea to name it after your machine's hostname. We will - call it <filename>MYKERNEL</filename> for the purpose of this - example.</para> + <para>Tradycyjnie nazwa jądra pisana jest wielkimi literami. Dodatkowo dobrym pomysłem + jest, by nazywać jądra tak jak komputery, co pomaga rozróżnić jądra, gdy mamy wiele + komputerów z różnym sprzętem. Dla potrzeb tego przykładu nazwiemy jądro + <filename>MYKERNEL</filename>.</para> <tip> - <para>Storing your kernel configuration file directly under - <filename>/usr/src</filename> can be a bad idea. If you are - experiencing problems it can be tempting to just delete - <filename>/usr/src</filename> and start again. After doing this, - it usually only takes a few seconds for - you to realize that you have deleted your custom kernel - configuration file. Also, do not edit <filename>GENERIC</filename> - directly, as it may get overwritten the next time you - <link linkend="cutting-edge">update your source tree</link>, and - your kernel modifications will be lost.</para> - - <para>You might want to keep your kernel configuration file - elsewhere, and then create a symbolic link to the file in - the <filename><replaceable>i386</replaceable></filename> - directory.</para> - - <para>For example:</para> + <para>Nie jest najlepszym pomysłem trzymanie pliku konfiguracyjnego jądra bezpośrednio + w katalogu <filename>/usr/src</filename>. Jeśli podczas kompilacji mamy kłopot, + czasem może się okazać kuszącym pomysłem po prostu wykasować cały katalog + <filename>/usr/src</filename> i rozpocząć od początku. Wtedy zwykle, kilka sekund + po usunięciu katalogu, przypomina nam się, że usunęliśmy także plik konfiguracyjny + jądra. Podobnie, nie powinniśmy edytować bezpośrednio <filename>GENERIC</filename>, + gdyż może zostać nadpisany przy kolejnej <link linkend="cutting-edge">aktualizacji + naszego drzewa źródeł</link> i zmiany, które wprowadziliśmy zostaną utracone.</para> + + <para>Możemy chcieć trzymać plik konfiguracyjny jądra gdziekolwiek, a następnie utworzyć + symboliczne dowiązanie do pliku w katalogu + <filename><replaceable>i386</replaceable></filename>.</para> + + <para>Przykładowo:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf</userinput> &prompt.root; <userinput>mkdir /root/kernels</userinput> @@ -220,59 +204,53 @@ &prompt.root; <userinput>ln -s /root/kernels/<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen> </tip> - <para>Now, edit <filename>MYKERNEL</filename> with your favorite text - editor. If you are just starting out, the only editor available - will probably be <application>vi</application>, which is too complex to - explain here, but is covered well in many books in the <link - linkend="bibliography">bibliography</link>. However, &os; does - offer an easier editor called <application>ee</application> which, if - you are a beginner, should be your editor of choice. Feel free to - change the comment lines at the top to reflect your configuration or - the changes you have made to differentiate it from - <filename>GENERIC</filename>.</para> + <para>Przyszedł czas na edycję pliku konfiguracyjnego jądra. W przykładzie nazywa + się on <filename>MYKERNEL</filename>. Jeśli dopiero zainstalowaliśmy system, + jedynym z dostępnych edytorów może być <application>vi</application>. Mimo, że jest + dobrze udokumentowany, opisany w wielu <link + linkend="bibliography">książkach</link>, dla początkujących wydaje się on nieco + zbyt skomplikowany. &os; zaopatrzony jest również w drugi edytor, znacznie prostszy + w obsłudze, o nazwie <application>ee</application>. Jeśli dopiero zaczynamy, + <application>ee</application> powinien być naszym wyborem. Nie krępujmy się i zmieńmy + wartości na górze pliku, szczególnie te, odróżniające nasz własny plik + od <filename>GENERIC</filename>.</para> <indexterm><primary>SunOS</primary></indexterm> - <para>If you have built a kernel under &sunos; or some other BSD - operating system, much of this file will be very familiar to you. - If you are coming from some other operating system such as DOS, on - the other hand, the <filename>GENERIC</filename> configuration file - might seem overwhelming to you, so follow the descriptions in the - <link linkend="kernelconfig-config">Configuration File</link> - section slowly and carefully.</para> + <para>Jeśli już kompilowaliśmy jądro w &sunos; lub innych systemach BSD, duża część + pliku konfiguracyjnego powinna być nam znajoma. Jeśli natomiast jesteśmy lepiej + zaznajomieni z systemami typu DOS, plik konfiguracyjny może wydać się nam nieco obcy. + W tym przypadku przeczytajmy uważnie każdą opcję oraz komentarz w + <link linkend="kernelconfig-config">pliku konfiguracyjnym</link>.</para> <note> - <para>If you <link - linkend="cutting-edge">sync your source tree</link> with the - latest sources of the &os; project, - be sure to always check the file - <filename>/usr/src/UPDATING</filename> before you perform any update - steps. This file describes any important issues or areas - requiring special attention within the updated source code. - <filename>/usr/src/UPDATING</filename> always matches - your version of the &os; source, and is therefore more up to date - with new information than this handbook.</para> + <para>Jeśli <link + linkend="cutting-edge">synchronizujemy nasze drzewo źródłowe</link> z najnowszymi + źródłami projektu &os;, należy zawsze, nim rozpoczniemy jakiekolwiek + działania aktualizujące, zapoznać się z zawartością pliku + <filename>/usr/src/UPDATING</filename>. W pliku tym zapisane są wszelkie niezbędne + zagadnienia związane z aktualizacją &os;. Plik <filename>/usr/src/UPDATING</filename> + zawsze pasuje do źródła naszej wersji &os;, jest przez to bardziej odpowiednim źródłem + informacji niż Podręcznik.</para> </note> - <para>You must now compile the source code for the kernel. There are two - procedures you can use to do this, and the one you will use depends on - why you are rebuilding the kernel and the version of &os; that you are - running.</para> + <para>Musimy teraz skompilować kod źródłowy jądra. Istnieją dwie procedury, za pomocą których + można tego dokonać. Wybór zależeć będzie od tego w jakim celu kompilujemy jądro oraz od wykorzystywanej + wersji &os;.</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>If you have installed <emphasis>only</emphasis> the kernel - source code, use procedure 1.</para> + <para>Jeśli zainstalowaliśmy <emphasis>tylko</emphasis> źródła jądra, wykorzystamy + procedurę 1.</para> </listitem> <listitem> - <para>If you are building a new kernel without updating the source - code (perhaps just to add a new option, such as - <literal>IPFIREWALL</literal>) you can use either procedure.</para> + <para>Jeśli budujemy nowe jądro, bez aktualizowania źródeł (na przykład, by dodać dodatkowe + opcje, np. <literal>IPFIREWALL</literal>), możemy użyć dowolnej z procedur.</para> </listitem> <listitem> - <para>If you are rebuilding the kernel as part of a - <command>make buildworld</command> process, use procedure 2. + <para>Jeśli przebudowujemy jądro jako część procesu <command>make buildworld</command>, + powinniśmy użyć procedury 2. </para> </listitem> </itemizedlist> @@ -283,116 +261,110 @@ <indexterm><primary>CTM</primary></indexterm> <indexterm> <primary>CVS</primary> - <secondary>anonymous</secondary> + <secondary>anonimowy</secondary> </indexterm> - <para>If you have <emphasis>not</emphasis> upgraded your source - tree in any way since the last time you successfully completed - a <maketarget>buildworld</maketarget>-<maketarget>installworld</maketarget> cycle - (you have not run <application>CVSup</application>, - <application>CTM</application>, or used - <application>anoncvs</application>), then it is safe to use the + <para>Jeśli <emphasis>nie</emphasis> aktualizowaliśmy naszych źródeł + w żaden sposób od ostatniego, zakończonego powodzeniem cyklu + <maketarget>buildworld</maketarget>-<maketarget>installworld</maketarget> + (nie uruchamialiśmy <application>CVSup</application>, + <application>CTM</application>, ani nie korzystaliśmy + z <application>anoncvs</application>), wówczas bezpiecznym jest skorzystać z sekwencji <command>config</command>, <command>make depend</command>, - <command>make</command>, <command>make install</command> sequence. + <command>make</command> i <command>make install</command>. </para> <procedure> - <title>Procedure 1. Building a Kernel the <quote>Traditional</quote> Way</title> + <title>Procedura 1. Budowanie jądra w <quote>tradycyjny</quote> sposób.</title> <step> - <para>Run &man.config.8; to generate the kernel source code.</para> + <para>By wygenerować kod źródłowy jądra, należy uruchomić &man.config.8;.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>/usr/sbin/config <replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen> </step> <step> - <para>Change into the build directory. &man.config.8; will print - the name of this directory after being run as above.</para> + <para>Następnie, przenieśmy się do katalogu w którym dokonuje się budowy. Po ponownym + uruchomieniu &man.config.8; wyświetlona zostanie nazwa katalogu.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd ../compile/<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen> </step> <step> - <para>Compile the kernel.</para> + <para>Skompilujmy jądro.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>make depend</userinput> &prompt.root; <userinput>make</userinput></screen> </step> <step> - <para>Install the new kernel.</para> + <para>Zainstalujmy nowe jądro.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>make install</userinput></screen> </step> </procedure> <procedure> - <title>Procedure 2. Building a Kernel the <quote>New</quote> - Way</title> + <title>Procedura 2. Budowanie jądra w <quote>nowy</quote> sposób.</title> <step> - <para>Change to the <filename>/usr/src</filename> directory.</para> + <para>Wejdźmy do katalogu <filename>/usr/src</filename>.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput></screen> </step> <step> - <para>Compile the kernel.</para> + <para>Skompilujmy jądro.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>make buildkernel KERNCONF=<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen> </step> <step> - <para>Install the new kernel.</para> + <para>Zainstalujmy nowe jądro.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>make installkernel KERNCONF=<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen> </step> </procedure> <note> - <para>This method of kernel building requires full source files. If you - only installed the kernel source, use the traditional method, as - described above.</para> + <para>Ta metoda kompilacji jądra wymaga wszystkich plików źródłowych. Jeśli zainstalowaliśmy + jedynie źródła jądra, powinniśmy skorzystać z opisanej powyżej metody tradycyjnej.</para> </note> <tip> - <para>By default, when you build a custom kernel, - <emphasis>all</emphasis> kernel modules will be rebuilt as well. - If you want to update a kernel faster or to build only custom - modules, you should edit <filename>/etc/make.conf</filename> - before starting to build the kernel:</para> + <para>Domyślnie, podczas kompilacji indywidualnego jądra, + <emphasis>wszystkie</emphasis> moduły jądra zostaną również zrekompilowane. + Jeśli chcemy zaktualizować jądro szybciej bądź zbudować tylko własne moduły, + powinniśmy przed rozpoczęciem kompilacji jądra zmodyfikować plik + <filename>/etc/make.conf</filename>:</para> <programlisting>MODULES_OVERRIDE = linux acpi sound/sound sound/driver/ds1 ntfs</programlisting> - <para>This variable sets up a list of modules to build instead - of all of them. For other variables which you may find useful - in the process of building kernel, refer to &man.make.conf.5; - manual page.</para> + <para>Zmienna ta definiuje listę modułów do kompilacji zamiast wszystkich. + Inne zmienne przydatne w procesie kompilacji jądra opisane zostały + w podręczniku systemowym &man.make.conf.5;.</para> </tip> <indexterm> <primary><filename class="directory">/boot/kernel.old</filename></primary> </indexterm> - <para>The new kernel will be copied to the <filename - class="directory">/boot/kernel</filename> directory as - <filename>/boot/kernel/kernel</filename> and the old kernel will be moved to - <filename>/boot/kernel.old/kernel</filename>. Now, shutdown the system and - reboot to use your new kernel. If something goes wrong, there are - some <link linkend="kernelconfig-trouble">troubleshooting</link> - instructions at the end of this chapter that you may find useful. Be sure to read the - section which explains how to recover in case your new kernel <link - linkend="kernelconfig-noboot">does not boot</link>.</para> + <para>Nowe jądro zostanie skopiowane do katalogu <filename + class="directory">/boot/kernel</filename> jako <filename>/boot/kernel/kernel</filename> + , a dotychczasowe zostanie przeniesione do <filename>/boot/kernel.old/kernel</filename>. + Teraz należy ponownie uruchomić komputer. W razie jakby coś poszło źle, na końcu tego + rozdziału przedstawionych zostało kilka <link linkend="kernelconfig-trouble">awaryjnych</link> + rozwiązań. Przeczytajmy również rozdziały opisujące co zrobić w razie, gdy system <link + linkend="kernelconfig-noboot">nie chce się ponownie uruchomić</link>.</para> <note> - <para>Other files relating to the boot process, such as the boot - &man.loader.8; and configuration are stored in - <filename>/boot</filename>. Third party or custom modules - can be placed in <filename class="directory">/boot/kernel</filename>, although - users should be aware that keeping modules in sync with the - compiled kernel is very important. Modules not intended - to run with the compiled kernel may result in instability - or incorrectness.</para> + <para>Inne pliki związane z procesem uruchamiania, np. takie jak + &man.loader.8; czy pliki konfiguracyjne są przechowywane w katalogu + <filename>/boot</filename>. Własne moduły jak i moduły innych producentów, + można umieszczać w katalogu <filename class="directory">/boot/kernel</filename>, jednakże + użytkownicy powinni być świadomi, iż synchronizacja modułów ze skompilowanym jądrem + jest bardzo ważna. Moduły nie przygotowane do pracy z danym jądrem mogą doprowadzić do + niestabilności czy błędów.</para> </note> </sect1> @@ -402,109 +374,115 @@ <author> <firstname>Joel</firstname> <surname>Dahl</surname> - <contrib>Updated for &os; 6.X by </contrib> + <contrib>Zaktualizował do &os; 6.X </contrib> </author> </authorgroup> + + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mariusz</firstname> + <surname>Pilipczuk</surname> + <contrib>Tłumaczył </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Cezary</firstname> + <surname>Morga</surname> + <contrib>Przekład uzupełnił </contrib> + </author> + </authorgroup> </sect1info> - <title>The Configuration File</title> + <title>Plik konfiguracyjny</title> <indexterm> - <primary>kernel</primary> + <primary>jądro</primary> <secondary>NOTES</secondary> </indexterm> <indexterm><primary>NOTES</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>kernel</primary> - <secondary>configuration file</secondary> + <primary>jądro</primary> + <secondary>plik konfiguracyjny</secondary> </indexterm> - <para>The general format of a configuration file is quite simple. - Each line contains a keyword and one or more arguments. For - simplicity, most lines only contain one argument. Anything - following a <literal>#</literal> is considered a comment and - ignored. The following sections describe each keyword, in - the order they are listed in <filename>GENERIC</filename>. - <anchor - id="kernelconfig-options"> For an exhaustive list of architecture - dependent options and devices, see the <filename>NOTES</filename> - file in the same directory as the <filename>GENERIC</filename> file. For - architecture independent options, see - <filename>/usr/src/sys/conf/NOTES</filename>.</para> + <para> Ogólny format pliku konfiguracyjnego jest całkiem prosty. Każda linia + zawiera słowo kluczowe i jeden lub więcej argumentów. Dla ułatwienia większość + linii zawiera tylko jeden argument. Cokolwiek poprzedzone znakiem <literal>#</literal> + jest uważane za komentarz i jest ignorowane. Ten rozdział opisuje każde słowo + kluczowe w ogólnym porządku jaki zawiera plik <filename>GENERIC</filename>. <anchor + id="kernelconfig-options"> Wyczerpująca lista opcji i więcej szczegółowych objaśnień + zależnych od architektury znaleźć można w pliku <filename>NOTES</filename>, znajdującym się + w tym samym katalogu co <filename>GENERIC</filename>. Opis opcji niezależnych + od architektury znajduje się w pliku <filename>/usr/src/sys/conf/NOTES</filename>.</para> <note> - <para>To build a file which contains all available options, - as normally done for testing purposes, run the following - command as <username>root</username>:</para> + <para>By skompilować plik zawierający wszystkie dostępne opcje, jak się z reguły robi + do celów testowych, należy wpisać jako <username>root</username> następujące polecenie:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf && make LINT</userinput></screen> </note> <indexterm> - <primary>kernel</primary> - <secondary>configuration file</secondary> + <primary>jądro</primary> + <secondary>plik konfiguracyjny</secondary> </indexterm> - <para>The following is an example of the <filename>GENERIC</filename> kernel - configuration file with various additional comments where needed for - clarity. This example should match your copy in - <filename>/usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf/GENERIC</filename> - fairly closely.</para> + <para>Poniżej opisany został przykład pliku konfiguracyjnego <filename>GENERIC</filename> + z licznymi dodatkowymi komentarzami, tam gdzie są potrzebne objaśnienia. Przykład ten + powinien odpowiadać naszej kopii pliku + <filename>/usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf/GENERIC</filename>.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>machine</secondary> </indexterm> <programlisting>machine i386</programlisting> - <para>This is the machine architecture. It must be either + <para> Jest to architektura komputera. Musi być którymś z: <literal>alpha</literal>, <literal>amd64</literal>, <literal>i386</literal>, <literal>ia64</literal>, - <literal>pc98</literal>, <literal>powerpc</literal>, or + <literal>pc98</literal>, <literal>powerpc</literal>, lub <literal>sparc64</literal>.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>cpu</secondary> </indexterm> <programlisting>cpu I486_CPU cpu I586_CPU cpu I686_CPU</programlisting> - <para>The above option specifies the type of CPU you have in your - system. You may have multiple instances of the CPU line (if, for - example, you are not sure whether you should use - <literal>I586_CPU</literal> or <literal>I686_CPU</literal>), - but for a custom kernel it is best to specify only the CPU - you have. If you are unsure of your CPU type, you can check the - <filename>/var/run/dmesg.boot</filename> file to view your boot - messages.</para> + <para> Powyższe wpisy określają typ CPU jaki posiadamy w swoim systemie. Możemy mieć kilka + różnych wpisów (np. jeśli nie jesteśmy pewni czy mamy <literal>I586_CPU</literal> czy + <literal>I686_CPU</literal>), jednak kiedy konfigurujemy jądro najlepiej pozostawić CPU + jakie mamy. Jeśli nie jesteśmy pewni swojego procesora, możemy sprawdzić zawartość pliku + <filename>/var/run/dmesg.boot</filename>, aby przejrzeć komunikaty startowe.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>ident</secondary> </indexterm> <programlisting>ident GENERIC</programlisting> - <para>This is the identification of the kernel. You should change - this to whatever you named your kernel, - i.e. <literal>MYKERNEL</literal> if you have followed the - instructions of the previous examples. The value you put in the - <literal>ident</literal> string will print when you boot up the - kernel, so it is useful to give the new kernel a different name if you - want to keep it separate from your usual kernel (e.g., you want to - build an experimental kernel).</para> + <para>Jest to identyfikator jądra. Możemy go zmienić na taki + jak nazwaliśmy swoje jądro, w naszym poprzednim przykładzie + <literal>MYKERNEL</literal>. Wartość jaką pozostawimy + we wpisie <literal>ident</literal> będzie wyświetlana podczas + startu, więc korzystnie jest dać nowemu jądru inną nazwę, + jeśli chcemy go odróżnić od jądra, którego używamy na co dzień + (np. chcemy zbudować eksperymentalne jądro).</para> <programlisting>#To statically compile in device wiring instead of /boot/device.hints #hints "GENERIC.hints" # Default places to look for devices.</programlisting> - <para>The &man.device.hints.5; is - used to configure options of the device drivers. The default - location that &man.loader.8; will check at boot time is - <filename>/boot/device.hints</filename>. Using the - <literal>hints</literal> option you can compile these hints - statically into your kernel. Then there is no need to create a - <filename>device.hints</filename> file in + <para>&man.device.hints.5; jest wykorzystywany do konfiguracji + opcji sterowników urządzeń. Domyślną lokacją sprawdzaną przez + &man.loader.8; w trakcie uruchamiania systemu jest + <filename>/boot/device.hints</filename>. Wykorzystując opcję + <literal>hints</literal> możemy wkompilować je statycznie + w jądro. Tym samym nie będzie potrzeby tworzyć pliku + <filename>device.hints</filename> w katalogu <filename>/boot</filename>.</para> <!-- XXX: Add a comment here that explains when compiling hints into @@ -512,286 +490,264 @@ cpu I686_CPU</programlisting> <programlisting>makeoptions DEBUG=-g # Build kernel with gdb(1) debug symbols</programlisting> - <para>The normal build process of &os; includes - debugging information when building the kernel with the - the <option>-g</option> option, which enables debugging - information when passed to &man.gcc.1;. The same can be - accomplished by the &man.config.8; <option>-g</option> option, if - you are using the <quote>traditional</quote> way for building your - kernels (see <xref linkend="kernelconfig-building"> - for more information).</para> + <para>Typowy proces kompilacji &os; wyświetla również informacje + diagnostyczne w trakcie budowy jądra z użyciem opcji + <option>-g</option>, która włącza wyświetlanie informacji + diagnostycznych w &man.gcc.1;. Ten sam efekt można również + osiągnąć poprzez opcję <option>-g</option> w &man.config.8; przy + korzystaniu z <quote>tradycyjnej</quote> metody kompilacji jądra + (<xref linkend="kernelconfig-building"> zawiera więcej informacji + na temat budowy jądra).</para> <programlisting>options SCHED_4BSD # 4BSD scheduler</programlisting> - <para>The traditional and default system scheduler for &os;. Keep this.</para> + <para>Tradycyjny i domyślny systemowy zarządca procesów &os;. Nie zmieniajmy tego.</para> <programlisting>options PREEMPTION # Enable kernel thread preemption</programlisting> - <para>Allows threads that are in the kernel to be preempted - by higher priority threads. It helps with interactivity and - allows interrupt threads to run sooner rather than waiting.</para> + <para>Pozwala na wywłaszczanie wątków w jądrze przez wątki o wyższym + priorytecie. Pozwala to na interaktywność i przerywanie wątków, + by ukończyć pewne czynności wcześniej i uniknąć oczekiwania.</para> <programlisting>options INET # InterNETworking</programlisting> - <para>Networking support. Leave this in, even if you do not plan to - be connected to a network. Most programs require at least loopback - networking (i.e., making network connections within your PC), so - this is essentially mandatory.</para> + <para>Obsługa sieci. Należ pozostawić ten wpis, nawet jeśli nie planujemy + podłączyć się do sieci. Większość programów wymaga przynajmniej urządzenia + pętli zwrotnej loopback (np. tworzenie połączeń sieciowych wewnątrz naszego + PC), więc jest to wpis bardzo istotny.</para> <programlisting>options INET6 # IPv6 communications protocols</programlisting> - <para>This enables the IPv6 communication protocols.</para> + <para>Umożliwia to obsługę protokołu komunikacyjnego IPv6.</para> <programlisting>options FFS # Berkeley Fast Filesystem</programlisting> - <para>This is the basic hard drive file system. Leave it in if you - boot from the hard disk.</para> + <para>Jest to podstawowy dyskowy system plików. Należy go pozostawić, + jeśli startujemy system z dysku twardego.</para> <programlisting>options SOFTUPDATES # Enable FFS Soft Updates support</programlisting> - <para>This option enables Soft Updates in the kernel, this will - help speed up write access on the disks. Even when this - functionality is provided by the kernel, it must be turned on - for specific disks. Review the output from &man.mount.8; to see - if Soft Updates is enabled for your system disks. If you do not - see the <literal>soft-updates</literal> option then you will - need to activate it using the &man.tunefs.8; (for existing - file systems) or &man.newfs.8; (for new file systems) - commands.</para> + <para>Opcja ta umożliwia tzw. Soft Updates w jądrze, co potrafi przyspieszyć + czas dostępu do dysku przy zapisie. Jednakże, nawet jeśli funkcja ta jest włączona + w jądrze, musi zostać aktywowana dla wybranych dysków. Czy opcja ta jest włączona + możemy sprawdzić w wyniku polecenia &man.mount.8;. Jeśli przy naszym dysku + nie ma oznaczenia <literal>soft-updates</literal> oznacza to, że musimy ją włączyć + wykorzystując polecenie &man.tunefs.8; (dla istniejących systemów plików) + bądź &man.newfs.8; (dla nowych systemów plików).</para> <programlisting>options UFS_ACL # Support for access control lists</programlisting> - <para>This option enables kernel support - for access control lists. This relies on the use of extended - attributes and <acronym>UFS2</acronym>, and the feature is described - in detail in <xref linkend="fs-acl">. <acronym>ACL</acronym>s are - enabled by default and should not be - disabled in the kernel if they have been used previously on a file - system, as this will remove the access control lists, changing the - way files are protected in unpredictable ways.</para> + <para>Opcja ta włącza w jądrze obsługę list kontroli dostępu do systemu + plików. Polega to na wykorzystaniu rozszerzonych atrybutów oraz + systemu plików <acronym>UFS2</acronym>. <xref linkend="fs-acl"> opisuje + dokładniej tę funkcjonalność. Domyślnie listy <acronym>ACL</acronym> + są włączone i nie powinny być wyłączane w jądrze jeśli były wcześniej + wykorzystywane w systemie plików, gdyż usunie to listy kontroli dostępu + zmieniając metodę ochrony plików w nieprzewidywalny sposób.</para> <programlisting>options UFS_DIRHASH # Improve performance on big directories</programlisting> - <para>This option includes functionality to speed up disk - operations on large directories, at the expense of using - additional memory. You would normally keep this for a large - server, or interactive workstation, and remove it if you are - using &os; on a smaller system where memory is at a premium and - disk access speed is less important, such as a firewall.</para> + <para>Opcja ta zawiera kod szybszej obsługi dużych katalogów kosztem + zużycia dodatkowej pamięci. Możemy pozostawić tę opcję dla dużych + serwerów lub dla interaktywnej stacji roboczej, a zablokować ją kiedy + system jest mało obciążony i posiada mało pamięci, a dostęp do dysków nie + jest taki ważny, np. serwer z zaporą ogniową.</para> <programlisting>options MD_ROOT # MD is a potential root device</programlisting> - <para>This option enables support for a memory backed virtual disk - used as a root device.</para> + <para>Opcja ta włącza obsługę wirtualnego dysku w pamięci RAM, wykorzystywanego + jako główne urządzenie.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>NFS</secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>NFS_ROOT</secondary> </indexterm> <programlisting>options NFSCLIENT # Network Filesystem Client options NFSSERVER # Network Filesystem Server options NFS_ROOT # NFS usable as /, requires NFSCLIENT</programlisting> - <para>The network file system. Unless you plan to mount partitions - from a &unix; file server over TCP/IP, you can comment these - out.</para> + <para>Sieciowy system plików. Jeżeli nie planujemy montowania partycji + z serwera &unix; poprzez TCP/IP, możemy zablokować te linie.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>MSDOSFS</secondary> </indexterm> <programlisting>options MSDOSFS # MSDOS Filesystem</programlisting> - <para>The &ms-dos; file system. Unless you plan to mount a DOS formatted - hard drive partition at boot time, you can safely comment this out. - It will be automatically loaded the first time you mount a DOS - partition, as described above. Also, the excellent - <filename role="package">emulators/mtools</filename> software - allows you to access DOS floppies without having to mount and - unmount them (and does not require <literal>MSDOSFS</literal> at - all).</para> + <para>System plików &ms-dos;. Jeśli nie planujemy montowania dysków lub partycji + sformatowanych pod DOS-em podczas startowania systemu, dla bezpieczeństwa zablokujmy + tę linię. Automatycznie MSDOSFS będzie ładowane kiedy pierwszy raz zamontujemy + DOSową partycje jak opisano powyżej. Również wyśmienity program <filename + role="package">emulators/mtools</filename> umożliwia dostęp do dyskietek DOSowych + bez potrzeby ich montowania i odmontowywania (i bynajmniej nie jest potrzebny + <literal>MSDOSFS</literal>).</para> <programlisting>options CD9660 # ISO 9660 Filesystem</programlisting> - <para>The ISO 9660 file system for CDROMs. Comment it out if you do - not have a CDROM drive or only mount data CDs occasionally (since it - will be dynamically loaded the first time you mount a data CD). - Audio CDs do not need this file system.</para> + <para>System plików ISO 9660 dla płyt CDROM. Jeśli nie posiadamy napędu CDROM możemy + zablokować tę linię, lub gdy montujesz dane z CD okazjonalnie (od kiedy zamontujemy + dane z CD po raz pierwszy, CD9660 będzie ładowany automatycznie). Płyty audio CD + nie potrzebuje tego systemu plików.</para> <programlisting>options PROCFS # Process filesystem (requires PSEUDOFS)</programlisting> - <para>The process file system. This is a <quote>pretend</quote> - file system mounted on <filename>/proc</filename> which allows - programs like &man.ps.1; to give you more information on what - processes are running. Use of <literal>PROCFS</literal> - is not required under most circumstances, as most - debugging and monitoring tools have been adapted to run without - <literal>PROCFS</literal>: installs will not mount this file - system by default.</para> + <para>System plików procesów. Jest to system plików <quote>na niby</quote> montowany + w <filename>/proc</filename>, który dla takich programów jak &man.ps.1; posiada więcej + informacji o tym jakie procesy są właśnie uruchomione. W większości przypadków + wykorzystanie <literal>PROCFS</literal> nie jest wymagane, gdyż większość narzędzi + diagnostycznych i monitorujących zostało zaadaptowanych do pracy bez <literal>PROCFS</literal>: + Domyślne instalacje nie montują tego systemu plików.</para> <programlisting>options PSEUDOFS # Pseudo-filesystem framework</programlisting> - <para>6.X kernels making use of <literal>PROCFS</literal> must also - include support for <literal>PSEUDOFS</literal>.</para> + <para>Jądra 6.X wykorzystujące <literal>PROCFS</literal> muszą również + zawierać obsługę <literal>PSEUDOFS</literal>.</para> <programlisting>options GEOM_GPT # GUID Partition Tables.</programlisting> - <para>This option brings the ability to have a large number of - partitions on a single disk.</para> + <para>Opcja ta umożliwia tworzenie dużej ilości partycji na pojedynczym dysku.</para> <programlisting>options COMPAT_43 # Compatible with BSD 4.3 [KEEP THIS!]</programlisting> - <para>Compatibility with 4.3BSD. Leave this in; some programs will - act strangely if you comment this out.</para> + <para>Kompatybilność z systemem 4.3BSD. Należy pozostawić ten wpis; niektóre programy + będą zachowywać się dziwnie jeśli zablokujemy tę opcję.</para> <programlisting>options COMPAT_FREEBSD4 # Compatible with &os;4</programlisting> - <para>This option is required on &os; 5.X &i386; and Alpha systems - to support applications compiled on older versions of &os; - that use older system call interfaces. It is recommended that - this option be used on all &i386; and Alpha systems that may - run older applications; platforms that gained support only in - 5.X, such as ia64 and &sparc64;, do not require this option.</para> + <para>Opcja ta potrzebna jest w systemach &os; 5.X &i386; i Alpha do obsługi + aplikacji skompilowanych w starszych wersjach &os;, wykorzystujących stary + interfejs wywołań systemowych. Zaleca się by wykorzystywać tę opcję + we wszystkich systemach &i386; i Alpha, w których mogą wykorzystywane + starsze aplikacje; platformy wspierane dopiero od wersji + 5.X, jak np. ia64 i &sparc64;, nie wymagają ten opcji.</para> <programlisting>options SCSI_DELAY=5000 # Delay (in ms) before probing SCSI</programlisting> - <para>This causes the kernel to pause for 5 seconds before probing - each SCSI device in your system. If you only have IDE hard drives, - you can ignore this, otherwise you can try to lower this - number, to speed up booting. Of course, if - you do this and &os; has trouble recognizing your SCSI devices, - you will have to raise it again.</para> + <para>Sprawi to, że jądro zatrzyma się na 5 sekund przed rozpoczęciem rozpoznawania + w naszym systemie każdego urządzenia SCSI. Jeśli jednak posiadamy tylko urządzenia + IDE, możemy ten wpis zignorować. W innym przypadku możemy zmniejszyć tę wartość + i w ten sposób przyspieszyć start systemu. Gdy to zrobimy a &os; będzie miał + kłopoty z rozpoznawaniem urządzeń SCSI będziemy musieli zmienić tę wartość na większą.</para> <programlisting>options KTRACE # ktrace(1) support</programlisting> - <para>This enables kernel process tracing, which is useful in - debugging.</para> + <para>Śledzenie procesów przez jądro, które jest użyteczne w diagnozowaniu.</para> <programlisting>options SYSVSHM # SYSV-style shared memory</programlisting> - <para>This option provides for System V shared memory. The most - common use of this is the XSHM extension in X, which many - graphics-intensive programs will automatically take advantage of for - extra speed. If you use X, you will definitely want to include - this.</para> + <para>Daje to systemom z rodziny V mechanizm współdzielenia pamięci. W działaniu + ma to wiele wspólnego z mechanizmem XSHM w X-ach. Znaczna ilość programów obciążająca + system graficzny zyska automatycznie na prędkości. Jeśli jesteśmy użytkownikiem X-ów + koniecznie pozostawmy tę opcję.</para> <programlisting>options SYSVMSG # SYSV-style message queues</programlisting> - <para>Support for System V messages. This option only adds - a few hundred bytes to the kernel.</para> + <para>Wsparcie dla mechanizmu komunkatów w Systemach V. Opcja ta dodaje zaledwie + kilkaset bajtów do jądra.</para> <programlisting>options SYSVSEM # SYSV-style semaphores</programlisting> - <para>Support for System V semaphores. Less commonly used but only - adds a few hundred bytes to the kernel.</para> + <para>Wsparcie dla mechanizmu semaforów w Systemach V. Mniej przydatne w + użyciu ale również dodaje tylko kilkaset bajtów do jądra.</para> <note> - <para>The <option>-p</option> option of the &man.ipcs.1; command will - list any processes using each of these System V facilities.</para> + <para>Parametr <option>-p</option> polecenia &man.ipcs.1; wyświetli każdy proces, + który używa tych dogodności Sytemów V.</para> </note> <programlisting>options _KPOSIX_PRIORITY_SCHEDULING # POSIX P1003_1B real-time extensions</programlisting> - <para>Real-time extensions added in the 1993 &posix;. Certain - applications in the Ports Collection use these - (such as <application>&staroffice;</application>).</para> + <para>Rozszerzenia czasu rzeczywistego dodane w 1993 do &posix;. Pewne aplikacje z kolekcji + portów używają tego mechanizmu (jak np. <application>&staroffice;</application>).</para> <programlisting>options KBD_INSTALL_CDEV # install a CDEV entry in /dev</programlisting> - <para>This option is related to the keyboard. It installs a CDEV entry - in <filename>/dev</filename>.</para> + <para>Opcja ta związana jest z obsługą klawiatury. Dodaje ona wpis CDEV + w <filename>/dev</filename>.</para> <programlisting>options AHC_REG_PRETTY_PRINT # Print register bitfields in debug # output. Adds ~128k to driver. options AHD_REG_PRETTY_PRINT # Print register bitfields in debug # output. Adds ~215k to driver.</programlisting> - <para>This helps debugging by printing easier register definitions for - reading.</para> + <para>Pomaga to w diagnozowaniu, wypisując łatwiejsze do odczytania definicje rejestrów.</para> <programlisting>options ADAPTIVE_GIANT # Giant mutex is adaptive.</programlisting> - <para>Giant is the name of a mutual exclusion mechanism (a sleep mutex) - that protects a large set of kernel resources. Today, this is an - unacceptable performance bottleneck which is actively being replaced - with locks that protect individual resources. The - <literal>ADAPTIVE_GIANT</literal> option causes Giant to be included - in the set of mutexes adaptively spun on. That is, when a thread - wants to lock the Giant mutex, but it is already locked by a thread - on another CPU, the first thread will keep running and wait for the - lock to be released. Normally, the thread would instead go back to - sleep and wait for its next chance to run. If you are not sure, - leave this in.</para> + <para>Giant jest nazwą mechanizmu wzajemnego wykluczania (uśpiony mutex) + chroniącego znaczną grupę zasobów jądra. Obecnie mechanizm ten stanowi niedopuszczalnie + wąskie gardło w wydajności systemu, które jest zastępowane przez blokady + zabezpieczające indywidualne zasoby. Opcja <literal>ADAPTIVE_GIANT</literal> + powoduje, że Giant jest dołączany do zestawu adaptacyjnie zapętlanych + muteksów. Co oznacza, że w momencie gdy wątek chce zablokować mutex Giant, + który jest już zablokowany przez inny wątek bądź procesor, pierwszy wątek + będzie pracował i oczekiwał na zwolnienie blokady. Normalnie, wątek + przeszedłby do stanu uśpienia i oczekiwał na kolejną okazję uruchomienia. + Jeśli nie jesteśmy przekonani, pozostawmy tę opcję włączoną.</para> <indexterm> - <primary>kernel options</primary> + <primary>opcje jądra</primary> <secondary>SMP</secondary> </indexterm> <programlisting>device apic # I/O APIC</programlisting> - <para>The apic device enables the use of the I/O APIC for interrupt - delivery. The apic device can be used in both UP and SMP kernels, but - is required for SMP kernels. Add <literal>options SMP</literal> to - include support for multiple processors.</para> + <para>Urządzenie apic pozwala na wykorzystanie we/wy APIC do dostarczania + przerwań. Urządzenie apic może być wykorzystywane zarówno w jądrach UP jak + i SMP, przy czym wymagane jest jedynie w przypadku tych drugich. By włączyć + obsługę wielu procesorów należy dodać wiersz <literal>options SMP</literal>.</para> <programlisting>device eisa</programlisting> - <para>Include this if you have an EISA motherboard. This enables - auto-detection and configuration support for all devices on the EISA - bus.</para> + <para>Należy włączyć to jeśli posiadamy płytę główną typu EISA. Umożliwia to autodetekcję + i konfigurację dla wszystkich urządzeń pracujących na magistrali EISA.</para> <programlisting>device pci</programlisting> - <para>Include this if you have a PCI motherboard. This enables - auto-detection of PCI cards and gatewaying from the PCI to ISA - bus.</para> + <para>Włączmy to jeśli posiadamy płyte główną typu PCI. Umożliwia to autodetekcję kart PCI + i przesyłanie z magistrali PCI do ISA.</para> <programlisting># Floppy drives device fdc</programlisting> - <para>This is the floppy drive controller.</para> + <para>Kontroler stacji dyskietek.</para> <programlisting># ATA and ATAPI devices device ata</programlisting> - <para>This driver supports all ATA and ATAPI devices. You only need - one <literal>device ata</literal> line for the kernel to detect all - PCI ATA/ATAPI devices on modern machines.</para> + <para>Sterownik ten obsługuje wszystkie urządzenia ATA i ATAPI. Potrzebujemy + tylko tej jednej linijki, aby jądro wykrywało wszystkie urządzenia na współczesnych + maszynach.</para> <programlisting>device atadisk # ATA disk drives</programlisting> - <para>This is needed along with <literal>device ata</literal> for - ATA disk drives.</para> + <para>Potrzebne jest to razem z <literal>device ata</literal> dla dysków ATA.</para> <programlisting>device ataraid # ATA RAID drives</programlisting> - <para>This is needed along with <literal>device ata</literal> for ATA - RAID drives.</para> + <para>Potrzebne jest to razem z <literal>device ata</literal> dla dysków ATA RAID.</para> <programlisting><anchor id="kernelconfig-atapi"> device atapicd # ATAPI CDROM drives</programlisting> - <para>This is needed along with <literal>device ata</literal> for - ATAPI CDROM drives.</para> + <para>Potrzebne jest to razem z <literal>device ata</literal> dla napędów CDROM ATAPI.</para> <programlisting>device atapifd # ATAPI floppy drives</programlisting> - <para>This is needed along with <literal>device ata</literal> for - ATAPI floppy drives.</para> + <para>Potrzebne jest to razem z <literal>device ata</literal> dla stacji dyskietek ATAPI.</para> <programlisting>device atapist # ATAPI tape drives</programlisting> - <para>This is needed along with <literal>device ata</literal> for - ATAPI tape drives.</para> + <para>Potrzebne jest to razem z <literal>device ata</literal> dla urządzeń taśmowych ATAPI.</para> <programlisting>options ATA_STATIC_ID # Static device numbering</programlisting> - <para>This makes the controller number static; without this, - the device numbers are dynamically allocated.</para> + <para>Powoduje to przydzielanie przez kontroler statycznego numeru, inaczej + liczba dyskowa będzie przydzielana dynamicznie.</para> <programlisting># SCSI Controllers device ahb # EISA AHA1742 family @@ -815,9 +771,8 @@ device ncv # NCR 53C500 device nsp # Workbit Ninja SCSI-3 device stg # TMC 18C30/18C50</programlisting> - <para>SCSI controllers. Comment out any you do not have in your - system. If you have an IDE only system, you can remove these - altogether.</para> + <para>Kontrolery SCSI. Należy zablokować te kontrolery, których nie posiadamy w naszym + systemie. Jeśli mamy system oparty tylko na IDE możemy pozbyć się całej listy.</para> <programlisting># SCSI peripherals device scbus # SCSI bus (required for SCSI) @@ -828,14 +783,14 @@ device cd # CD device pass # Passthrough device (direct SCSI access) device ses # SCSI Environmental Services (and SAF-TE)</programlisting> - <para>SCSI peripherals. Again, comment out any you do not have, or if - you have only IDE hardware, you can remove them completely.</para> + <para>Peryferia SCSI. Ponownie, jeśli nie posiadamy takowych możemy je wyłączyć + lub jeśli posiadamy tylko sprzęt IDE możemy wszystkie powyższe wpisy usunąć.</para> <note> - <para>The USB &man.umass.4; driver and a few other drivers use - the SCSI subsystem even though they are not real SCSI devices. - Therefore make sure not to remove SCSI support, if any such - drivers are included in the kernel configuration.</para> + <para>Sterownik USB &man.umass.4; i kilka innych sterowników wykorzystuje + podsystem SCSI chociaż nie są one prawdziwymi urządzeniami SCSI. Tym samym + musimy pamiętać by nie usunąć całkowicie obsługi SCSI jeśli którykolwiek + z tego typu sterowników został uwzględniony w konfiguracji jądra.</para> </note> <programlisting># RAID controllers interfaced to the SCSI subsystem @@ -860,77 +815,69 @@ device mlx # Mylex DAC960 family device pst # Promise Supertrak SX6000 device twe # 3ware ATA RAID</programlisting> - <para>Supported RAID controllers. If you do not have any of these, - you can comment them out or remove them.</para> + <para>Obsługa kontrolerów RAID. Jeśli nie posiadamy żadnych kontrolerów RAID, + możemy te wpisy zablokować lub usunąć.</para> <programlisting># atkbdc0 controls both the keyboard and the PS/2 mouse device atkbdc # AT keyboard controller</programlisting> - <para>The keyboard controller (<literal>atkbdc</literal>) provides I/O - services for the AT keyboard and PS/2 style pointing devices. This - controller is required by the keyboard driver - (<literal>atkbd</literal>) and the PS/2 pointing device driver - (<literal>psm</literal>).</para> + <para>Sterownik klawiatury (<literal>atkbdc</literal>) obsługujący porty we/wy + dla klawiatur AT i dla urządzeń wskazujących PS/2. Wymagany jest przez sterownik klawiatur + (<literal>atkbd</literal>) i PS/2 (<literal>psm</literal>).</para> <programlisting>device atkbd # AT keyboard</programlisting> - <para>The <literal>atkbd</literal> driver, together with - <literal>atkbdc</literal> controller, provides access to the AT 84 - keyboard or the AT enhanced keyboard which is connected to the AT - keyboard controller.</para> + <para>Sterownik <literal>atkbd</literal> razem z kontrolerem <literal>atkbdc</literal> + umożliwiają dostęp do klawiatury AT84 lub do rozszerzonej klawiatury, które podłączone + są do kontrolera AT.</para> <programlisting>device psm # PS/2 mouse</programlisting> - <para>Use this device if your mouse plugs into the PS/2 mouse - port.</para> + <para>Urządzenie to należy wykorzystać jeśli nasza myszka jest podłączona do + portu PS/2.</para> <programlisting>device kbdmux # keyboard multiplexer</programlisting> - <para>Basic support for keyboard multiplexing.</para> + <para>Podstawowa obsługa multipleksacji klawiatury.</para> <programlisting>device vga # VGA video card driver</programlisting> - <para>The video card driver.</para> + <para>Sterownik kart video.</para> <programlisting> device splash # Splash screen and screen saver support</programlisting> - <para>Splash screen at start up! Screen savers require this - too.</para> + <para>Obraz tytułowy w trakcie startu! Wymagany również przez wygaszacze ekranu.</para> <programlisting># syscons is the default console driver, resembling an SCO console device sc</programlisting> - <para><literal>sc</literal> is the default console driver and - resembles a SCO console. Since most full-screen programs access the - console through a terminal database library like - <filename>termcap</filename>, it should not matter whether you use - this or <literal>vt</literal>, the <literal>VT220</literal> - compatible console driver. When you log in, set your - <envar>TERM</envar> variable to <literal>scoansi</literal> if - full-screen programs have trouble running under this console.</para> + <para><literal>sc</literal> jest domyślnym sterownikiem konsoli, przypominający + konsolę SCO. Wiele programów pracujących w trybie pełnoekranowym uzyskują dostęp + do konsoli poprzez biblioteki bazy danych terminala takie jak <filename>termcap</filename>, + nie powinno więc być istotne czy używamy właśnie jego czy <literal>vt</literal>, + sterownika zgodnego z <literal>VT220</literal>. Kiedy logujemy się, a nasz program + ma kłopoty podczas uruchamiania spod konsoli, należy ustawić zmienną + <envar>TERM</envar> na <literal>scoansi</literal>.</para> <programlisting># Enable this for the pcvt (VT220 compatible) console driver #device vt #options XSERVER # support for X server on a vt console #options FAT_CURSOR # start with block cursor</programlisting> - <para>This is a VT220-compatible console driver, backward compatible to - VT100/102. It works well on some laptops which have hardware - incompatibilities with <literal>sc</literal>. Also set your - <envar>TERM</envar> variable to <literal>vt100</literal> or - <literal>vt220</literal> when you log in. This driver might also - prove useful when connecting to a large number of different machines - over the network, where <filename>termcap</filename> or - <filename>terminfo</filename> entries for the <literal>sc</literal> - device are often not available — <literal>vt100</literal> - should be available on virtually any platform.</para> + <para>Sterowniki konsoli kompatybilnej z VT220 i z wcześniejszymi VT100/102. Dobrze pracują + na niektórych laptopach nie posiadających sprzętu kompatybilnego z <literal>sc</literal>. + Również w takim przypadku należy zmodyfikować zmienną <envar>TERM</envar> na + <literal>vt100</literal> lub <literal>vt220</literal>, kiedy się logujemy. Sterownik ten + może być również użyteczny kiedy łączymy się z dużą liczbą różnorodnych maszyn w sieci, + gdzie <filename>termcap</filename> lub <filename>terminfo</filename> często nie posiadają + wpisów dla urządzeń <literal>sc</literal> — wówczas <literal>vt100</literal> + powinien być dostępny praktycznie na wszystkich platformach.</para> <programlisting>device agp</programlisting> - <para>Include this if you have an AGP card in the system. This - will enable support for AGP, and AGP GART for boards which - have these features.</para> + <para>Należy włączyć tę opcję jeśli posiadamy kartę AGP w systemie. Włączy to obsługę + AGP i AGP GART dla płyt głównych obsługujących te funkcje.</para> <indexterm> <primary>APM</primary> @@ -939,15 +886,15 @@ device sc</programlisting> <programlisting># Power management support (see NOTES for more options) #device apm</programlisting> - <para>Advanced Power Management support. Useful for laptops, - although in &os; 5.X and above this is disabled in - <filename>GENERIC</filename> by default.</para> + <para>Zaawansowane zarządzanie energią. Użyteczne dla laptopów, chociaż + we &os; 5.X i późniejszych opcja ta jest domyślnie wyłączona w jądrze + <filename>GENERIC</filename>.</para> <programlisting># Add suspend/resume support for the i8254. device pmtimer</programlisting> - <para>Timer device driver for power management events, such as APM and - ACPI.</para> + <para>Sterownik urządzenia regulatora czasowego dla zarządzania energią, jak np. APM + i ACPI.</para> <programlisting># PCCARD (PCMCIA) support # PCMCIA and cardbus bridge support @@ -955,76 +902,68 @@ device cbb # cardbus (yenta) bridge device pccard # PC Card (16-bit) bus device cardbus # CardBus (32-bit) bus</programlisting> - <para>PCMCIA support. You want this if you are using a - laptop.</para> + <para>Obsługa kart PCMCIA. Potrzebna dla laptopów.</para> <programlisting># Serial (COM) ports device sio # 8250, 16[45]50 based serial ports</programlisting> - <para>These are the serial ports referred to as - <devicename>COM</devicename> ports in the &ms-dos;/&windows; - world.</para> + <para>Są to porty szeregowe nazywane w terminologii &ms-dos;/&windows; + <devicename>COM</devicename>.</para> <note> - <para>If you have an internal modem on <devicename>COM4</devicename> - and a serial port at <devicename>COM2</devicename>, you will have - to change the IRQ of the modem to 2 (for obscure technical reasons, - IRQ2 = IRQ 9) in order to access it - from &os;. If you have a multiport serial card, check the - manual page for &man.sio.4; for more information on the proper - values to add to your <filename>/boot/device.hints</filename>. - Some video cards (notably those based on - S3 chips) use IO addresses in the form of - <literal>0x*2e8</literal>, and since many cheap serial cards do - not fully decode the 16-bit IO address space, they clash with - these cards making the <devicename>COM4</devicename> port - practically unavailable.</para> - - <para>Each serial port is required to have a unique IRQ (unless you - are using one of the multiport cards where shared interrupts are - supported), so the default IRQs for <devicename>COM3</devicename> - and <devicename>COM4</devicename> cannot be used.</para> + <para>Jeśli posiadamy wewnętrzny modem na <devicename>COM4</devicename> + oraz port szeregowy <devicename>COM2</devicename>, należy zmienić IRQ modemu + na 2 (z technicznych pobudek IRQ2 = IRQ9) bo takiej kolejności wymaga &os;. + Jeśli posiadamy wieloportową kartę szeregową musimy odwołać się do podręcznika + systemowego &man.sio.4; po więcej informacji o właściwych ustawieniach w pliku + <filename>/boot/device.hints</filename>. Niektóre karty wideo (zwłaszcza te + bazujące na chipie S3) używają adresów we/wy w postaci <literal>0x*2e8</literal>, + a ponieważ wiele tanich kart szeregowych nie dekoduje w pełni 16-bitowej przestrzeni + adresowej we/wy, powodują one konflikt sprzętowy czyniąc port <devicename>COM4</devicename> + praktycznie niedostępnym.</para> + + <para>Każdy port szeregowy wymaga unikalnego IRQ (z wyjątkiem multiportów gdzie + współdzielenie przerwania jest obsługiwane) zatem domyślne IRQ dla + <devicename>COM3</devicename> i <devicename>COM4</devicename> nie mają zastosowania.</para> </note> <programlisting># Parallel port device ppc</programlisting> - <para>This is the ISA-bus parallel port interface.</para> + <para>Interfejs portu równoległego na magistrali ISA.</para> <programlisting>device ppbus # Parallel port bus (required)</programlisting> - <para>Provides support for the parallel port bus.</para> + <para>Umożliwia obsługę portów równoległych.</para> <programlisting>device lpt # Printer</programlisting> - <para>Support for parallel port printers.</para> + <para>Obsługa drukarek na porcie równoległym.</para> <note> - <para>All three of the above are required to enable parallel printer - support.</para> + <para>Powyższe trzy wpisy są wymagane, by było możliwe korzystanie + z drukarek na porcie równoległym.</para> </note> <programlisting>device plip # TCP/IP over parallel</programlisting> - <para>This is the driver for the parallel network interface.</para> + <para>Sterownik dla równoległego interfejsu sieciowego.</para> <programlisting>device ppi # Parallel port interface device</programlisting> - <para>The general-purpose I/O (<quote>geek port</quote>) + IEEE1284 - I/O.</para> + <para>Uniwersalny port we/wy + IEEE1284.</para> <programlisting>#device vpo # Requires scbus and da</programlisting> - <indexterm><primary>zip drive</primary></indexterm> - <para>This is for an Iomega Zip drive. It requires - <literal>scbus</literal> and <literal>da</literal> support. Best - performance is achieved with ports in EPP 1.9 mode.</para> + <indexterm><primary>napęd zip</primary></indexterm> + <para>Napęd ZIP firmy Iomega. Wymagane sterowniki <literal>scbus</literal> + i <literal>da</literal>. Najlepszą wydajność można osiągnąć wykorzystując + porty w trybie EPP 1.9.</para> <programlisting>#device puc</programlisting> - <para>Uncomment this device if you have a <quote>dumb</quote> serial - or parallel PCI card that is supported by the &man.puc.4; glue - driver.</para> + <para>Opcję tę należy odblokować jeśli posiadamy <quote>niemą</quote> szeregową + lub równoległa kartę PCI, obsługiwaną przez sterownik &man.puc.4;.</para> <programlisting># PCI Ethernet NICs. device de # DEC/Intel DC21x4x (<quote>Tulip</quote>) @@ -1033,20 +972,18 @@ device ixgb # Intel PRO/10GbE Ethernet Card device txp # 3Com 3cR990 (<quote>Typhoon</quote>) device vx # 3Com 3c590, 3c595 (<quote>Vortex</quote>)</programlisting> - <para>Various PCI network card drivers. Comment out or remove any of - these not present in your system.</para> + <para>Różne karty sieciowe na złączu PCI. Należy zablokować lub usunąć te z nich, + które nie są obecne w naszym systemie.</para> <programlisting># PCI Ethernet NICs that use the common MII bus controller code. # NOTE: Be sure to keep the 'device miibus' line in order to use these NICs! device miibus # MII bus support</programlisting> - <para>MII bus support is required for some PCI 10/100 Ethernet NICs, - namely those which use MII-compliant transceivers or implement - transceiver control interfaces that operate like an MII. Adding - <literal>device miibus</literal> to the kernel config pulls in - support for the generic miibus API and all of the PHY drivers, - including a generic one for PHYs that are not specifically handled - by an individual driver.</para> + <para>Obsługa szyny MII wymagana dla wielu kart sieciowych 10/100 na złączu PCI, + wykorzystujących nadajniki-odbiorniki zgodne z MII lub mają wbudowany nadbiornik + pracujący jak MII. Dodanie <literal>device miibus</literal> do jądra pozwoli + na obsługę miibus API i wszystkich sterowników PHY, włączając te, które + nie wymagają indywidualnych ustawień i sterowników.</para> <programlisting>device bce # Broadcom BCM5706/BCM5708 Gigabit Ethernet device bfe # Broadcom BCM440x 10/100 Ethernet @@ -1071,7 +1008,7 @@ device vr # VIA Rhine, Rhine II device wb # Winbond W89C840F device xl # 3Com 3c90x (<quote>Boomerang</quote>, <quote>Cyclone</quote>)</programlisting> - <para>Drivers that use the MII bus controller code.</para> + <para>Sterowniki wykorzystujące szynę MII.</para> <programlisting># ISA Ethernet NICs. pccard NICs included. device cs # Crystal Semiconductor CS89x0 NIC @@ -1088,10 +1025,10 @@ device xe # Xircom pccard Ethernet # ISA devices that use the old ISA shims #device le</programlisting> - <para>ISA Ethernet drivers. See - <filename>/usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf/NOTES</filename> for details -of which cards are - supported by which driver.</para> + <para>Sterowniki ISA Ethernet. Plik + <filename>/usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf/NOTES</filename> + zawiera szczegółowy opis, która karta jest obsługiwana + przez dany sterownik.</para> <programlisting># Wireless NIC cards device wlan # 802.11 support @@ -1101,87 +1038,82 @@ device ral # Ralink Technology RT2500 wireless NICs. device wi # WaveLAN/Intersil/Symbol 802.11 wireless NICs. #device wl # Older non 802.11 Wavelan wireless NIC.</programlisting> - <para>Support for various wireless cards.</para> + <para>Obsługa różnych kart bezprzewodowych.</para> <programlisting># Pseudo devices device loop # Network loopback</programlisting> - <para>This is the generic loopback device for TCP/IP. If you telnet - or FTP to <hostid>localhost</hostid> (a.k.a. <hostid - role="ipaddr">127.0.0.1</hostid>) it will come back at you through - this device. This is <emphasis>mandatory</emphasis>.</para> + <para>Standardowe urządzenie pętli zwrotnej dla TCP/IP. Jeśli łączymy się + z <hostid>localhost</hostid> (a.k.a. <hostid + role="ipaddr">127.0.0.1</hostid>) za pomocą telnetu bądź FTP, połączenie + powróci do nas za pomocą tego urządzenia. Obecność tego wpisu + w konfiguracji jądra jest <emphasis>niezbędna</emphasis>.</para> <programlisting>device random # Entropy device</programlisting> - <para>Cryptographically secure random number generator.</para> + <para>Bezpieczny z kryptograficznego punktu widzenia generator liczb losowych.</para> <programlisting>device ether # Ethernet support</programlisting> - <para><literal>ether</literal> is only needed if you have an Ethernet - card. It includes generic Ethernet protocol code.</para> + <para><literal>ether</literal> jest wymagany tylko wówczas, gdy posiadamy kartę + Ethernet. Zawiera podstawowy kod protokołu Ethernet.</para> <programlisting>device sl # Kernel SLIP</programlisting> - <para><literal>sl</literal> is for SLIP support. This has been almost - entirely supplanted by PPP, which is easier to set up, better suited - for modem-to-modem connection, and more powerful.</para> + <para><literal>sl</literal> służy do obsługi SLIP. Zostało prawie całkowicie + wyparte przez PPP, które jest łatwiejsze w obsłudze, lepiej przystosowane + do połączeń modem - modem i posiada więcej możliwości.</para> <programlisting>device ppp # Kernel PPP</programlisting> - <para>This is for kernel PPP support for dial-up connections. There - is also a version of PPP implemented as a userland application that - uses <literal>tun</literal> and offers more flexibility and features - such as demand dialing.</para> + <para>Wsparcie jądra dla PPP przy połączeniach wdzwanianych. Jest również + w niej zaimplementowana wersja PPP, dla wielu aplikacji używających <literal>tun</literal>, + oferująca większą elastyczność i funkcjonalności takie jak np. połączenie na żądanie + (demand dialing).</para> <programlisting>device tun # Packet tunnel.</programlisting> - <para>This is used by the userland PPP software. - See - the <link linkend="userppp">PPP</link> section of this book for more - information.</para> + <para>Używane przez rodzinę aplikacji korzystających z PPP. Więcej informacji + na ten temat zawiera rozdział niniejszego Podręcznika poświęcony + właśnie <link linkend="userppp">PPP</link>.</para> <programlisting><anchor id="kernelconfig-ptys"> device pty # Pseudo-ttys (telnet etc)</programlisting> - <para>This is a <quote>pseudo-terminal</quote> or simulated login port. - It is used by incoming <command>telnet</command> and - <command>rlogin</command> sessions, - <application>xterm</application>, and some other applications such - as <application>Emacs</application>.</para> + <para>Jest to <quote>pseudo-terminal</quote> wykorzystywany przez przychodzące + sesje <command>telnet</command> i <command>rlogin</command>, + <application>xterm</application> oraz kilka innych aplikacji, jak np. + <application>Emacs</application>.</para> <programlisting>device md # Memory <quote>disks</quote></programlisting> - <para>Memory disk pseudo-devices.</para> + <para>Pseudo urządzenie memory-disk.</para> <programlisting>device gif # IPv6 and IPv4 tunneling</programlisting> - <para>This implements IPv6 over IPv4 tunneling, IPv4 over IPv6 tunneling, - IPv4 over IPv4 tunneling, and IPv6 over IPv6 tunneling. The - <literal>gif</literal> device is - <quote>auto-cloning</quote>, and will create device nodes as - needed.</para> + <para>Implementacja tunelowania IPv6 przez IPv4, IPv4 przez IPv6, IPv4 przez IPv4 + oraz IPv6 przez IPv6. Urządzenie <literal>gif</literal> posiada cechę + <quote>auto-klonowania</quote>, co umożliwia tworzenie wymaganych plików urządzeń.</para> <programlisting>device faith # IPv6-to-IPv4 relaying (translation)</programlisting> - <para>This pseudo-device captures packets that are sent to it and - diverts them to the IPv4/IPv6 translation daemon.</para> + <para>To pseudo-urządzenie wyłapuje przesłane do niego pakiety i przekazuje + je do demona translacji IPv4/IPv6.</para> <programlisting># The `bpf' device enables the Berkeley Packet Filter. # Be aware of the administrative consequences of enabling this! # Note that 'bpf' is required for DHCP. device bpf # Berkeley packet filter</programlisting> - <para>This is the Berkeley Packet Filter. This pseudo-device allows - network interfaces to be placed in promiscuous mode, capturing every - packet on a broadcast network (e.g., an Ethernet). These packets - can be captured to disk and or examined with the &man.tcpdump.1; - program.</para> + <para>Filtr pakietów rodem z Berkeley. To pseudo-urządzenie pozwala interfejsom + sieciowym pracować w trybie nasłuchiwania, wyłapując każdy pakiet wysłany w sieci + (np w sieci Ethernet). Pakiety te mogą zostać zapisane na dysku i/lub sprawdzane + programem &man.tcpdump.1;.</para> <note> - <para>The &man.bpf.4; device is also used by - &man.dhclient.8; to obtain the IP address of the default router - (gateway) and so on. If you use DHCP, leave this - uncommented.</para> + <para>Urządzenie &man.bpf.4; jest również wykorzystywane przez &man.dhclient.8;, + by uzyskać adres IP domyślnego rutera (bramki) itp. Jeśli używamy DHCP pozostawmy + ten wpis.</para> </note> <programlisting># USB support @@ -1206,192 +1138,178 @@ device cue # CATC USB Ethernet device kue # Kawasaki LSI USB Ethernet device rue # RealTek RTL8150 USB Ethernet</programlisting> - <para>Support for various USB devices.</para> + <para>Obsługa wielu urządzeń USB.</para> <programlisting># FireWire support device firewire # FireWire bus code device sbp # SCSI over FireWire (Requires scbus and da) device fwe # Ethernet over FireWire (non-standard!)</programlisting> - <para>Support for various Firewire devices.</para> + <para>Obsługa różnorodnych urządzeń Firewire.</para> - <para>For more information and additional devices supported by - &os;, see + <para>Więcej informacji o wymienionych oraz dodatkowych urządzeniach obsługiwanych + przez &os; znaleźć można w pliku <filename>/usr/src/sys/<replaceable>i386</replaceable>/conf/NOTES</filename>.</para> <sect2> - <title>Large Memory Configurations (<acronym>PAE</acronym>)</title> + <title>Konfiguracja dużego rozmiaru pamięci (<acronym>PAE</acronym>)</title> <indexterm> <primary>Physical Address Extensions (<acronym>PAE</acronym>)</primary> - <secondary>large memory</secondary> + <secondary>duży rozmiar pamięci</secondary> </indexterm> - <para>Large memory configuration machines require access to - more than the 4 gigabyte limit on User+Kernel Virtual - Address (<acronym>KVA</acronym>) space. Due to this - limitation, Intel added support for 36-bit physical address - space access in the &pentium; Pro and later line of CPUs.</para> + <para>Maszyny dużego rozmiaru pamięci wymagają dostępu + do większej ilości pamięci niż 4 gigabajty, do których ograniczona + jest przestrzeń wirtualnych adresów użytkowników+jądra (ang. User+Kernel + Virtual Address, <acronym>KVA</acronym>). Z tego właśnie powodu + Intel dodał w procesorach serii &pentium; Pro i późniejszych obsługę + 36-bitowej przestrzeni adresów pamięci fizycznej.</para> - <para>The Physical Address Extension (<acronym>PAE</acronym>) - capability of the &intel; &pentium; Pro and later CPUs - allows memory configurations of up to 64 gigabytes. - &os; provides support for this capability via the - <option>PAE</option> kernel configuration option, available - in all current release versions of &os;. Due to - the limitations of the Intel memory architecture, no distinction - is made for memory above or below 4 gigabytes. Memory allocated - above 4 gigabytes is simply added to the pool of available - memory.</para> - - <para>To enable <acronym>PAE</acronym> support in the kernel, - simply add the following line to your kernel configuration - file:</para> + <para>Rozszerzenie <acronym>PAE</acronym> (ang. Physical Address Extension) + procesorów &intel; &pentium; Pro i późniejszych pozwala na instalację + do 64 gigabajtów pamięci. &os; potrafi obsługiwać te rozszerzenie + poprzez opcję konfiguracji jądra <option>PAE</option>, dostępną we wszystkich + bieżących wersjach. Z uwagi na ograniczenia występujące w architekturze + pamięci Intela, nie istnieje rozróżnienie pomiędzy rozmiarem pamięci poniżej + i powyżej 4 gigabajtów. Pamięć znajdująca się powyżej + jest po prostu dodawana do puli dostępnej pamięci.</para> + + <para>By aktywować obsługę <acronym>PAE</acronym> w jądrze, wystarczy dodać + poniższy wiersz do pliku konfiguracyjnego naszego jądra:</para> <programlisting>options PAE</programlisting> <note> - <para>The <acronym>PAE</acronym> support in &os; is only - available for &intel; IA-32 processors. It should also be - noted, that the <acronym>PAE</acronym> support in &os; has - not received wide testing, and should be considered beta - quality compared to other stable features of &os;.</para> + <para>Obsługa <acronym>PAE</acronym> jest dostępna we &os; jedynie + dla procesorów &intel; IA-32. Należy również zwrócić uwagę, + iż obsługa <acronym>PAE</acronym> we &os; nie została szeroko + przetestowana i powinna być traktowana jako drugiej jakości + w porównaniu z innymi stabilnymi funkcjami &os;.</para> </note> - <para><acronym>PAE</acronym> support in &os; has a few limitations:</para> + <para>Obsługa <acronym>PAE</acronym> we &os; posiada również pewne ograniczenia:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>A process is not able to access more than 4 - gigabytes of VM space.</para> + <para>Dany proces nie ma dostępu do więcej jak 4 gigabajtów przestrzeni + pamięci wirtualnej VM.</para> </listitem> <listitem> - <para><acronym>KLD</acronym> modules cannot be loaded into - a <acronym>PAE</acronym> enabled kernel, due to the - differences in the build framework of a module and the - kernel.</para> + <para>Moduły <acronym>KLD</acronym> nie mogą być ładowane do jądra + z włączoną opcją <acronym>PAE</acronym>, z uwagi na różnice + w strukturze skompilowanego modułu i jądra.</para> </listitem> <listitem> - <para>Device drivers that do not use the &man.bus.dma.9; - interface will cause data corruption in a - <acronym>PAE</acronym> enabled kernel and are not - recommended for use. For this reason, a - <filename>PAE</filename> kernel - configuration file is provided in &os; which - excludes all drivers not known to work in a <acronym>PAE</acronym> enabled - kernel.</para> + <para>Sterowniki urządzeń nie wykorzystujące interfejsu &man.bus.dma.9; + spowodują utratę danych w jądrze z włączoną opcją + <acronym>PAE</acronym>. Tym samym odradza się ich stosowanie. + Z tego właśnie powodu plik konfiguracyjny jądra z opcją + <filename>PAE</filename> jest dostarczany w wersji &os; nie zawierającej + żadnych ze sterowników, o których nie wiadomo, że współpracują poprawnie + z jądrem z włączoną opcją <acronym>PAE</acronym>.</para> </listitem> <listitem> - <para>Some system tunables determine memory resource usage - by the amount of available physical memory. Such - tunables can unnecessarily over-allocate due to the - large memory nature of a <acronym>PAE</acronym> system. - One such example is the <option>kern.maxvnodes</option> - sysctl, which controls the maximum number of vnodes allowed - in the kernel. It is advised to adjust this and other - such tunables to a reasonable value.</para> + <para>Niektóre narzędzia dostrajania systemu określają wykorzystanie + zasobów pamięci na podstawie ilości dostępnej pamięci fizycznej. + Takie programy mogą niepotrzebnie przydzielać więcej pamięci + niż powinny, z uwag na naturę dużego rozmiaru pamięci systemu + <acronym>PAE</acronym>. Przykładem może być opcja sysctl + <option>kern.maxvnodes</option>, która kontroluje maksymalną liczbę + dopuszczalnych węzłów w jądrze. Zaleca się modyfikację tych + i innych parametrów do rozsądnych wartości.</para> </listitem> <listitem> - <para>It might be necessary to increase the kernel virtual - address (<acronym>KVA</acronym>) space or to reduce the - amount of specific kernel resource that is heavily used - (see above) in order to avoid <acronym>KVA</acronym> - exhaustion. The <option>KVA_PAGES</option> kernel option - can be used for increasing the - <acronym>KVA</acronym> space.</para> + <para>Może być potrzebnym zwiększenie rozmiaru przestrzeni adresów + <acronym>KVA</acronym> bądź redukcja ilości specyficznych zasobów + jądra często wykorzystywanych (patrz wyżej) w celu uniknięcia + wyczerpania <acronym>KVA</acronym>. Do zwiększenia przestrzeni + <acronym>KVA</acronym> może być wykorzystania opcja jądra + <option>KVA_PAGES</option>.</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>For performance and stability concerns, it is advised to - consult the &man.tuning.7; manual page. The &man.pae.4; - manual page contains up-to-date information on &os;'s - <acronym>PAE</acronym> support.</para> + <para>W przypadku uwag odnośnie wydajności i stabilności pracy zaleca się + lekturę podręcznika systemowego &man.tuning.7;. Podręcznik + systemowy &man.pae.4; zawiera natomiast aktualne informacje odnośnie obsługi + <acronym>PAE</acronym> we &os;.</para> </sect2> </sect1> <sect1 id="kernelconfig-trouble"> - <title>If Something Goes Wrong</title> + <title>Jeśli pojawią się kłopoty</title> - <para>There are five categories of trouble that can occur when - building a custom kernel. They are:</para> + <para>Istnieje pięć kategorii problemów, które możemy napotkać budując + jądro. Oto one:</para> <variablelist> <varlistentry> - <term><command>config</command> fails:</term> + <term>Błąd <command>config</command>:</term> <listitem> - <para>If the &man.config.8; command fails when you - give it your kernel description, you have probably made a - simple error somewhere. Fortunately, - &man.config.8; will print the line number that it - had trouble with, so that you can quickly locate the line - containing the error. For example, if you see:</para> + <para>Jeśli program &man.config.8; zgłosił błąd podczas przetwarzania + naszego pliku konfiguracyjnego, najprawdopodobniej popełniliśmy mały + błąd w postaci literówki. Na szczęście &man.config.8; wyświetli linię, + z którą miał problem, dzięki czemu będziemy mogli szybko do niej + dotrzeć. Na przykład, jeśli widzimy:</para> <screen>config: line 17: syntax error</screen> - <para>Make sure the - keyword is typed correctly by comparing it to the - <filename>GENERIC</filename> kernel or another - reference.</para> + <para>Upewnijmy się, że słowo kluczowe zostało poprawnie wprowadzone, + porównując z oryginalnym plikiem <filename>GENERIC</filename> + lub z innym wiarygodnym źródłem.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term><command>make</command> fails:</term> + <term>Błąd <command>make</command>:</term> <listitem> - <para>If the <command>make</command> command fails, it usually - signals an error in your kernel description which is not severe - enough for &man.config.8; to catch. Again, look - over your configuration, and if you still cannot resolve the - problem, send mail to the &a.questions; with your kernel - configuration, and it should be diagnosed quickly.</para> + <para>Jeśli pojawił się błąd podczas wykonywania polecenia <command>make</command>, + zwykle wskazuje to na błąd w naszym opisie jądra. Nie jest to jednak błąd na tyle + wyraźny, aby wykazał go &man.config.8;. Jak poprzednio, musimy przejrzeć plik + konfiguracyjny jądra. Jeśli w dalszym ciągu nie możemy rozwiązać problemu, + możemy wysłać nasz plik konfiguracyjny na &a.pl.questions.b; gdzie nasz problem + zostanie rozwiązany bardzo szybko.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>The kernel does not boot:<anchor + <term>Jądro nie uruchamia się ponownie:<anchor id="kernelconfig-noboot"></term> <listitem> - <para>If your new kernel does not boot, or fails to - recognize your devices, do not panic! Fortunately, &os; has - an excellent mechanism for recovering from incompatible - kernels. Simply choose the kernel you want to boot from at - the &os; boot loader. You can access this when the system - boot menu appears. Select the <quote>Escape to a loader - prompt</quote> option, number six. At the prompt, type - <command>unload kernel</command> - and then type - <command>boot /boot/<replaceable>kernel.old</replaceable>/kernel</command>, - or the filename of any other kernel that will boot properly. - When reconfiguring a kernel, it is always a good idea to keep - a kernel that is known to work on hand.</para> - - <para>After booting with a good kernel you can check over your - configuration file and try to build it again. One helpful - resource is the <filename>/var/log/messages</filename> file - which records, among other things, all of the kernel messages - from every successful boot. Also, the &man.dmesg.8; command - will print the kernel messages from the current boot.</para> + <para>Jeśli nasze nowe jądro nie uruchamia się ponownie, bądź nie potrafi + rozpoznać urządzeń, nie panikujmy! Na szczęście, &os; jest wyposażone + we wspaniały mechanizm przywracania po instalacji niekompatybilnego jądra. + Po prostu musimy wybrać w loaderze jądro, które chcemy uruchomić. Możemy to zrobić, + gdy system odlicza od 10 w dół. Wybieramy opcję numer sześć: <quote>Escape to a loader + prompt</quote>. Wpisujemy <command>unload kernel</command> a następnie + <command>boot /boot/<replaceable>kernel.old</replaceable>/kernel</command>, lub + jakąkolwiek inną nazwę jądra, które uruchomi się poprawnie. Jeśli rekonfigurujemy + jądro, jedno sprawne powinniśmy mieć zawsze pod ręką.</para> + + <para>Po uruchomieniu z dobrym jądrem, możemy sprawdzić nasz plik konfiguracyjny, + a następnie spróbować zbudować je ponownie. Pomocny jest plik + <filename>/var/log/messages</filename>, w którym, pośród innych rzeczy, znajdują + się również zapisy z uruchomień jądra. Ponadto również &man.dmesg.8; wyświetla + informacje z jądra, pochodzące z bieżącego uruchomienia.</para> <note> - <para>If you are having trouble building a kernel, make sure - to keep a <filename>GENERIC</filename>, or some other kernel - that is known to work on hand as a different name that will - not get erased on the next build. You cannot rely on - <filename>kernel.old</filename> because when installing a - new kernel, <filename>kernel.old</filename> is overwritten - with the last installed kernel which may be non-functional. - Also, as soon as possible, move the working kernel to the - proper <filename class="directory">/boot/kernel</filename> - location or commands such - as &man.ps.1; may not work properly. To do this, simply - rename the directory containing the good kernel:</para> + <para>Jeśli mamy problemy ze zbudowaniem jądra, upewnijmy się, że posiadamy + jądro <filename>GENERIC</filename> lub inne działające jądro nazwane tak, + by nie zostało nadpisane po kolejnym procesie budowy. Nie możemy polegać + na <filename>kernel.old</filename>, ponieważ gdy instalujemy nowe jądro, + <filename>kernel.old</filename> jest nadpisywane przez ostatnio zainstalowane + jądro, które może być niedziałające. Ponadto, powinniśmy tak szybko, jak to tylko + możliwe, przenieść działające jądro do właściwej lokalizacji + <filename class="directory">/boot/kernel</filename>, albo komendy takie jak &man.ps.1; + nie będą działały poprawnie. By to zrobić wystarczy zmienić nazwę katalogu + zawierającego właściwe jądro:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>mv /boot/kernel /boot/kernel.bad</userinput> &prompt.root; <userinput>mv /boot/<replaceable>kernel.good</replaceable> /boot/kernel</userinput></screen> @@ -1401,19 +1319,16 @@ device fwe # Ethernet over FireWire (non-standard!)</programl </varlistentry> <varlistentry> - <term>The kernel works, but &man.ps.1; does not work - any more:</term> + <term>Jądro działa, ale przestało &man.ps.1;:</term> <listitem> - <para>If you have installed a different version of the kernel - from the one that the system utilities have been built with, - for example, a -CURRENT kernel on a -RELEASE, many system-status - commands like &man.ps.1; and &man.vmstat.8; will not work any - more. You should <link linkend="makeworld">recompile and install - a world</link> built with the same version of the source tree as - your kernel. This is one reason it is - not normally a good idea to use a different version of the - kernel from the rest of the operating system.</para> + <para>Jeśli zainstalowaliśmy inną wersję jądra, niż tą, z którą były budowane + narzędzia systemowe, na przykład jądro -CURRENT na systemie -RELEASE, wiele + poleceń pokazujących stan systemu, jak &man.ps.1;, czy &man.vmstat.8; nie będzie + działało. Musimy dokonać <link linkend="makeworld">rekompilacji i instalacji + world</link> zbudowanych na podstawie tej samej wersji źródeł co nasze jądro. + Jest to jeden z powodów, przez które nie jest najlepszym pomysłem instalowanie + różnych wersji jądra i systemu operacyjnego.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml index 7c1fc562eb..bcdbe6351c 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml @@ -2,6 +2,7 @@ The FreeBSD Documentation Project $FreeBSD$ + Original revision: 1.286 --> <!-- @@ -11,28 +12,28 @@ --> <appendix id="pgpkeys"> - <title>PGP Keys</title> + <title>Klucze PGP</title> - <indexterm><primary>pgp keys</primary></indexterm> - <para>In case you need to verify a signature or send encrypted email - to one of the officers or developers a number of keys are provided - here for your convenience. A complete keyring of <hostid role="domainname">FreeBSD.org</hostid> - users is available for download from <ulink url="&url.base;/doc/pgpkeyring.txt">http://www.FreeBSD.org/doc/pgpkeyring.txt</ulink>.</para> + <indexterm><primary>klucze pgp</primary></indexterm> + <para>W tym rozdziale zostało zebranych, dla naszej wygody, wiele kluczy oficerów czy twórców &os;, + gdybyśmy musieli zweryfikować podpis bądź wysłać do jednego z nich zaszyfrowaną wiadomość. + Kompletna baza kluczy użytkowników <hostid role="domainname">FreeBSD.org</hostid> + dostępna jest pod adresem <ulink url="&url.base;/doc/pgpkeyring.txt">http://www.FreeBSD.org/doc/pgpkeyring.txt</ulink>.</para> <sect1 id="pgpkeys-officers"> - <title>Officers</title> + <title>Oficerowie</title> §ion.pgpkeys-officers; </sect1> <sect1 id="pgpkeys-core"> - <title>Core Team Members</title> + <title>Członkowie głównego zespołu projektantów</title> §ion.pgpkeys-core; </sect1> <sect1 id="pgpkeys-developers"> - <title>Developers</title> + <title>Twórcy</title> §ion.pgpkeys-developers; </sect1> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml index 8b1baf6584..e4f40b3a95 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml @@ -1,7 +1,9 @@ <!-- - The FreeBSD Documentation Project + The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ + Original revision: 1.55 + --> <chapter id="users"> @@ -10,324 +12,335 @@ <author> <firstname>Neil</firstname> <surname>Blakey-Milner</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> </author> </authorgroup> <!-- Feb 2000 --> + <!-- translator --> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Cezary</firstname> + <surname>Morga</surname> + <contrib>Przetłumaczył </contrib> + </author> + </authorgroup> </chapterinfo> - <title>Users and Basic Account Management</title> + <title>Użytkownicy i podstawy zarządzania kontami</title> <sect1 id="users-synopsis"> - <title>Synopsis</title> + <title>Streszczenie</title> - <para>FreeBSD allows multiple users to use the computer at the same time. - Obviously, only one of those users can be sitting in front of the screen and - keyboard at any one time + <para>FreeBSD umożliwia pracę z komputerem wielu użytkownikom + w tym samym czasie. Oczywiście, tylko jedna osoba może w danej + chwili siedzieć przed monitorem i klawiaturą <footnote> - <para>Well, unless you hook up multiple terminals, but we will - save that for <xref linkend="serialcomms">.</para> - </footnote>, but any number of users can log in through the - network to get their work done. To use the system every user must have - an account.</para> + <para>Chyba, że podepniemy kilka terminali, co omawia + <xref linkend="serialcomms">.</para> + </footnote>, lecz dowolna liczba użytkowników może być zalogowana + przez sieć. By móc korzystać z systemu, każdy użytkownik musi + posiadać konto.</para> - <para>After reading this chapter, you will know:</para> + <para>Po przeczytaniu tego rozdziału, będziemy wiedzieć:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>The differences between the various user accounts on a FreeBSD - system.</para> + <para>Jakie są różnice pomiędzy różnymi kontami użytkowników + w systemie FreeBSD.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to add user accounts.</para> + <para>Jak dodawać konta użytkowników.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to remove user accounts.</para> + <para>Jak usuwać konta użytkowników.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to change account details, such as the user's full name, or - preferred shell.</para> + <para>Jak modyfikować szczegóły konta, np. pełną nazwę + użytkownika czy preferowaną powłokę.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to set limits on a per-account basis, to control the - resources such as memory and CPU time that accounts and groups of - accounts are allowed to access.</para> + <para>Jak ograniczać dostęp do zasobów takich jak pamięć i czas + procesora w oparciu o konta i grupy użytkowników.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to use groups to make account management easier.</para> + <para>Jak korzystać z grup by ułatwić zarządzanie kontami.</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>Before reading this chapter, you should:</para> + <para>Przed przeczytaniem tego rozdziału, powinniśmy:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Understand the basics of &unix; and FreeBSD (<xref + <para>Znać podstawy obsługi systemów &unix; i FreeBSD (<xref linkend="basics">).</para> </listitem> </itemizedlist> </sect1> <sect1 id="users-introduction"> - <title>Introduction</title> + <title>Wprowadzenie</title> - <para>All access to the system is achieved via accounts, and all - processes are run by users, so user and account management are - of integral importance on FreeBSD systems.</para> + <para>Konta umożliwiają dostęp do systemu. Natomiast + procesy uruchamiane są przez użytkowników. Stąd też zarządzanie + kontami systemowymi i użytkowników stanowi integralny element + systemów FreeBSD.</para> - <para>Every account on a FreeBSD system has certain information associated - with it to identify the account.</para> + <para>Z każdym kontem w systemie FreeBSD skojarzone są pewne informacje + służące do jego identyfikacji.</para> <variablelist> <varlistentry> - <term>User name</term> + <term>Nazwa użytkownika</term> <listitem> - <para>The user name as it would be typed at the - <prompt>login:</prompt> prompt. User names must be unique across - the computer; you may not have two users with the same - user name. There are a number of rules for creating valid user - names, documented in &man.passwd.5;; you would typically use user - names that consist of eight or fewer all lower case - characters.</para> + <para>Nazwa użytkownika, jaka byłaby podana w zgłoszeniu + <prompt>login:</prompt>. Nazwy użytkowników muszą być unikalne + w danym komputerze; nie możemy posiadać dwóch użytkowników + o tej samej nazwie. Kilka reguł tworzenia poprawnych + nazw użytkowników opisuje podręcznik &man.passwd.5;. Z reguły + stosuje się nazwy składające się z ośmiu bądź mniejszej + ilości znaków pisanych małą literą.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Password</term> + <term>Hasło</term> <listitem> - <para>Each account has a password associated with it. The password - may be blank, in which case no password will be required to access - the system. This is normally a very bad idea; every account - should have a password.</para> + <para>Każde konto posiada hasło. Hasło może być puste, w tej sytuacji + nie będzie wymagane żadne hasło by uzyskać dostęp do systemu. + Z reguły jest to bardzo złym pomysłem; każde konto powinno zabezpieczone + hasło.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>User ID (UID)</term> + <term>Identyfikator użytkownika (UID)</term> <listitem> - <para>The UID is a number, traditionally from 0 to 65535<footnote id="users-largeuidgid"> - <para>It is possible to use UID/GIDs as large as - 4294967295, but such IDs can cause serious problems - with software that makes assumptions about the values - of IDs.</para> - </footnote>, used to uniquely identify - the user to the system. Internally, FreeBSD uses the UID to - identify users—any FreeBSD commands that allow you to - specify a user name will convert it to the UID before working with - it. This means that you can have several accounts with different - user names but the same UID. As far as FreeBSD is concerned these - accounts are one user. It is unlikely you will ever need to do - this.</para> + <para>UID jest numerem, tradycyjnie z przedziału od 0 do + 65535<footnote id="users-largeuidgid"> + <para>Możliwe jest również wykorzystanie identyfikatorów UID/GID do + 4294967295, jednakże takie identyfikatory mogą być przyczyną poważnych + problemów z oprogramowaniem, które dokonuje pewnych założeń co do wartości + identyfikatorów.</para> + </footnote>, wykorzystywanym do jednoznacznej identyfikacji użytkownika + w systemie. Do identyfikacji użytkowników &os; wewnętrznie wykorzystuje + UID — każde polecenie FreeBSD przyjmujące nazwę użytkownika jako + argument zamieni ją na identyfikator UID przed rozpoczęciem. Oznacza + to, że możemy posiadać kilka kont o różnych nazwach użytkowników ale + o tym samym UID. Z punktu widzenia FreeBSD konta te są jednym i tym samym + użytkownikiem. Tym nie mniej jest mało prawdopodobne byśmy kiedykolwiek + tego potrzebowali.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Group ID (GID)</term> + <term>Identyfikator grupy (GID)</term> <listitem> - <para>The GID is a number, traditionally from 0 to 65535<footnoteref linkend="users-largeuidgid">, used to uniquely identify - the primary group that the user belongs to. Groups are a - mechanism for controlling access to resources based on a user's - GID rather than their UID. This can significantly reduce the size - of some configuration files. A user may also be in more than one - group.</para> + <para>GID jest numerem, tradycyjnie z przedziału od 0 do 65535<footnoteref linkend="users-largeuidgid">, + wykorzystywanym do jednoznacznej identyfikacji podstawowej grupy, do której + należy użytkownik. Grupy stanowią mechanizm kontroli dostępu do zasobów + na podstawie identyfikatora GID użytkownika w miejsce jego UID. Pozwala to znacznie + zredukować rozmiar niektórych plików konfiguracyjnych. Użytkownik może należeć + do więcej niż jednej grupy.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Login class</term> + <term>Klasa logowania</term> <listitem> - <para>Login classes are an extension to the group mechanism that - provide additional flexibility when tailoring the system to - different users.</para> + <para>Klasy logowania stanowią rozszerzenie mechanizmu grup, dostarczając + dodatkowej elastyczności w procesie dopasowywania systemu do różnych + użytkowników.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Password change time</term> + <term>Czas zmiany hasła</term> <listitem> - <para>By default FreeBSD does not force users to change their - passwords periodically. You can enforce this on a per-user basis, - forcing some or all of your users to change their passwords after - a certain amount of time has elapsed.</para> + <para>Domyślnie &os; nie zmusza użytkowników do regularnego zmieniania + haseł. Możemy jednak wymusić takie zachowanie narzucając niektórym + bądź wszystkim użytkownikom zmianę ich haseł w określonych odstępach + czasowych.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Account expiry time</term> + <term>Czas wygaśnięcia konta</term> <listitem> - <para>By default FreeBSD does not expire accounts. If you are - creating accounts that you know have a limited lifespan, for - example, in a school where you have accounts for the students, - then you can specify when the account expires. After the expiry - time has elapsed the account cannot be used to log in to the - system, although the account's directories and files will - remain.</para> + <para>Domyślnie &os; nie stosuje wygasania kont. Jeśli + tworzymy konta, o których wiemy, że będą miały ograniczoną + żywotność, np. w szkole, gdzie zarządzamy kontami studentów, + możemy określić kiedy konto wygaśnie. Po upływie terminu + wygaśnięcia konto nie będzie mogło być wykorzystane do logowania + się do systemu, chociaż katalogi i pliki użytkownika pozostaną + w systemie.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>User's full name</term> + <term>Pełna nazwa użytkownika</term> <listitem> - <para>The user name uniquely identifies the account to FreeBSD, but - does not necessarily reflect the user's real name. This - information can be associated with the account.</para> + <para>Nazwa użytkownika w sposób jednoznaczny identyfikuje konta + we &os;, jednakże dość często nie odzwierciedla prawdziwych + nazwisk użytkowników. Informacja ta może zostać dołączona + do konta.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>Home directory</term> + <term>Katalog macierzysty</term> <listitem> - <para>The home directory is the full path to a directory on the - system in which the user will start when logging on to the - system. A common convention is to put all user home directories - under - <filename>/home/<replaceable>username</replaceable></filename> - or <filename>/usr/home/<replaceable>username</replaceable></filename>. - The user would store their personal files in their home directory, - and any directories they may create in there.</para> + <para>Katalog macierzysty określa pełną ścieżkę dostępu do katalogu + w systemie, w którym dany użytkownik będzie rozpoczynał pracę po + każdym zalogowaniu się do systemu. Z reguły katalogi macierzyste + wszystkich użytkowników umieszczane są w katalogach + <filename>/home/<replaceable>nazwa_użytkownika</replaceable></filename> + lub <filename>/usr/home/<replaceable>nazwa_użytkownika</replaceable></filename>. + W swoich katalogach macierzystych użytkownicy przechowują pliki + i katalogi, które mogą tworzyć, modyfikować i usuwać według własnego + uznania.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>User shell</term> + <term>Powłoka użytkownika</term> <listitem> - <para>The shell provides the default environment users use to - interact with the system. There are many different kinds of - shells, and experienced users will have their own preferences, - which can be reflected in their account settings.</para> + <para>Powłoka udostępnia użytkownikowi domyślne środowisko + wykorzystywane do interakcji z systemem. Istnieje wiele + różnych rodzajów powłok. Doświadczeni użytkownicy + z pewnością posiadają własne upodobania, które mogą mieć + odwzorowanie w ustawieniach ich kont.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> - <para>There are three main types of accounts: the <link - linkend="users-superuser">Superuser</link>, <link - linkend="users-system">system users</link>, and <link - linkend="users-user">user accounts</link>. The Superuser - account, usually called <username>root</username>, is used to - manage the system with no limitations on privileges. System - users run services. Finally, user accounts are used by real - people, who log on, read mail, and so forth.</para> + <para>Istnieją trzy podstawowe typy kont: konto <link + linkend="users-superuser">Superużytkownika</link>, <link + linkend="users-system">konta systemowe</link> i <link + linkend="users-user">konta użytkowników</link>. Konto Superużytkownika, + z reguły nazywane <username>root</username>, wykorzystywane + jest do zarządzania systemem z nieograniczonymi uprawnieniami. Konta systemowe + wykorzystywane są do uruchamiania usług. Konta użytkowników natomiast + wykorzystywane są przez prawdziwych ludzi, którzy logują się, + czytają pocztę itp.</para> </sect1> <sect1 id="users-superuser"> - <title>The Superuser Account</title> + <title>Konto superużytkownika</title> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>superuser (root)</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>superużytkownik (root)</secondary> </indexterm> - <para>The superuser account, usually called - <username>root</username>, comes preconfigured to facilitate - system administration, and should not be used for day-to-day - tasks like sending and receiving mail, general exploration of - the system, or programming.</para> + <para>Konto superużytkownika, z reguły nazywane kontem + <username>root</username>, domyślnie jest tak skonfigurowane, + by ułatwić administrację systemem i jako takie nie powinno być + wykorzystywane do codziennych zajęć, jak np. wysyłanie i odbiór + poczty, ogólne zgłębianie systemu czy programowanie.</para> - <para>This is because the superuser, unlike normal user accounts, - can operate without limits, and misuse of the superuser account - may result in spectacular disasters. User accounts are unable - to destroy the system by mistake, so it is generally best to use - normal user accounts whenever possible, unless you especially - need the extra privilege.</para> - - <para>You should always double and triple-check commands you issue - as the superuser, since an extra space or missing character can - mean irreparable data loss.</para> - - <para>So, the first thing you should do after reading this - chapter is to create an unprivileged user account for yourself - for general usage if you have not already. This applies equally - whether you are running a multi-user or single-user machine. - Later in this chapter, we discuss how to create additional - accounts, and how to change between the normal user and - superuser.</para> + <para>Powodem tego jest fakt, iż superużytkownik - w przeciwieństwie + do zwykłego użytkownika - może działać bez żadnych ograniczeń. Stąd + też niewłaściwe użycie tego konta może skończyć się spektakularną + katastrofą. Konta użytkowników nie są zdolne przez pomyłkę uszkodzić + systemu. Tak więc najlepszym rozwiązaniem jest korzystanie + z konta zwykłego użytkownika kiedy tylko to możliwe, chyba że szczególnie + potrzebujemy dodatkowych uprawnień.</para> + + <para>Skoro dodatkowa spacja bądź brak znaku mogą doprowadzić do + nieodwracalnej utraty danych, zawsze powinniśmy sprawdzać polecenie + wydawane jako superużytkownik dwu- lub nawet trzykrotnie.</para> + + <para>Tak więc pierwszą rzeczą, którą powinniśmy zrobić po przeczytaniu + tego rozdziału - jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy - jest stworzenie dla + siebie konta nieuprzywilejowanego użytkownika do ogólnego zastosowania. + Dotyczy to zarówno sytuacji gdy korzystamy z systemu o wielu użytkownikach + jak i gdy pracujemy na maszynie sami. W dalszej części tego rozdziału + omówiony zostanie proces tworzenia dodatkowego konta oraz zmiany + trybu pracy pomiędzy zwykłym użytkownikiem a superużytkownikiem.</para> </sect1> <sect1 id="users-system"> - <title>System Accounts</title> + <title>Konta systemowe</title> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>system</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>systemowe</secondary> </indexterm> - <para>System users are those used to run services such as DNS, - mail, web servers, and so forth. The reason for this is - security; if all services ran as the superuser, they could - act without restriction.</para> + <para>Konta systemowe wykorzystywane są do uruchamiania usług, takich + jak np. DNS, poczta, serwery WWW itd. Powodem takiego wykorzystania + kont jest bezpieczeństwo; jeśli wszystkie usługi pracowałyby jako + superużytkownik, mogłyby działać bez żadnych ograniczeń.</para> <indexterm> - <primary>accounts</primary> + <primary>konta</primary> <secondary><username>daemon</username></secondary> </indexterm> <indexterm> - <primary>accounts</primary> + <primary>konta</primary> <secondary><username>operator</username></secondary> </indexterm> - <para>Examples of system users are <username>daemon</username>, - <username>operator</username>, <username>bind</username> (for - the Domain Name Service), <username>news</username>, and + <para>Przykładami kont systemowych są <username>daemon</username>, + <username>operator</username>, <username>bind</username> (dla + serwera DNS), <username>news</username> oraz <username>www</username>.</para> <indexterm> - <primary>accounts</primary> + <primary>konta</primary> <secondary><username>nobody</username></secondary> </indexterm> - <para><username>nobody</username> is the generic unprivileged - system user. However, it is important to keep in mind that the - more services that use <username>nobody</username>, the more - files and processes that user will become associated with, and - hence the more privileged that user becomes.</para> + <para><username>nobody</username> jest standardowym nieuprzywilejowanym + kontem systemowym. Tym nie mniej należy pamiętać, że im więcej + usług będzie pracowało jako użytkownik <username>nobody</username>, + z tym większą ilością plików i procesów będzie on związany i tym samym + uzyska większe przywileje.</para> </sect1> <sect1 id="users-user"> - <title>User Accounts</title> + <title>Konta użytkowników</title> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>user</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>użytkownik</secondary> </indexterm> - <para>User accounts are the primary means of access for real - people to the system, and these accounts insulate the user and - the environment, preventing the users from damaging the system - or other users, and allowing users to customize their - environment without affecting others.</para> - - <para>Every person accessing your system should have a unique user - account. This allows you to find out who is doing what, prevent - people from clobbering each others' settings or reading each - others' mail, and so forth.</para> - - <para>Each user can set up their own environment to accommodate - their use of the system, by using alternate shells, editors, key - bindings, and language.</para> + <para>Konta użytkowników są dla rzeczywistych osób podstawowym środkiem + dostępu do systemu. Izolują one użytkowników od otoczenia, uniemożliwiając + im uszkodzenie systemu bądź danych innych użytkowników, pozwalając im przy + tym dostosować do własnych potrzeb środowisko pracy.</para> + + <para>Każda osoba korzystająca z naszego systemu powinna posiadać unikalne + konto użytkownika. Pozwala to nam sprawdzić co kto robi, a także + uniemożliwić użytkownikom ingerencję w ustawienia innych użytkowników, + czytać sobie na wzajem pocztę itd.</para> + + <para>Każdy użytkownik może dostosować własne środowisko pracy wykorzystując + alternatywne powłoki, edytory, skróty klawiszone czy język.</para> </sect1> <sect1 id="users-modifying"> - <title>Modifying Accounts</title> + <title>Modyfikacja ustawień kont</title> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>modifying</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>modyfikacja</secondary> </indexterm> - <para>There are a variety of different commands available in the - &unix; environment to manipulate user accounts. The most common - commands are summarized below, followed by more detailed - examples of their usage.</para> + <para>W środowisku systemów &unix; dostępnych jest szeroka gama różnorodnych + poleceń do manipulacji kontami użytkowników. Najczęściej wykorzystywane + zostały omówione poniżej, wraz z przykładami zastosowania.</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="2"> @@ -336,34 +349,35 @@ <thead> <row> - <entry>Command</entry> - <entry>Summary</entry> + <entry>Polecenie</entry> + <entry>Opis</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry>&man.adduser.8;</entry> - <entry>The recommended command-line application for adding - new users.</entry> + <entry>Zalecane pogram wiersza poleceńdo dodawania + nowych użytkowników.</entry> </row> <row> <entry>&man.rmuser.8;</entry> - <entry>The recommended command-line application for - removing users.</entry> + <entry>Zalecany program wiersza poleceń do usuwania + użytkowników.</entry> </row> <row> <entry>&man.chpass.1;</entry> - <entry>A flexible tool to change user database information.</entry> + <entry>Elastyczne narzędzie do zmiany informacji w bazie + danych użytkowników.</entry> </row> <row> <entry>&man.passwd.1;</entry> - <entry>The simple command-line tool to change user - passwords.</entry> + <entry>Proste polecenie wiersza poleceń do zmiany haseł + użytkowników.</entry> </row> <row> <entry>&man.pw.8;</entry> - <entry>A powerful and flexible tool to modify all aspects - of user accounts.</entry> + <entry>Potężne i elastyczne narzędzie do zmiany wszystkich + parametrów kont użytkowników.</entry> </row> </tbody> </tgroup> @@ -373,8 +387,8 @@ <title><command>adduser</command></title> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>adding</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>dodawanie</secondary> </indexterm> <indexterm> <primary><command>adduser</command></primary> @@ -382,31 +396,30 @@ <indexterm> <primary><filename class="directory">/usr/share/skel</filename></primary> </indexterm> - <indexterm><primary>skeleton directory</primary></indexterm> - <para>&man.adduser.8; is a simple program for - adding new users. It creates entries in the system - <filename>passwd</filename> and <filename>group</filename> - files. It will also create a home directory for the new user, - copy in the default configuration files (<quote>dotfiles</quote>) from - <filename>/usr/share/skel</filename>, and can optionally mail - the new user a welcome message.</para> + <indexterm><primary>katalog szkieletowy</primary></indexterm> + <para>&man.adduser.8; jest prostym programem służącym do dodawania + nowych użytkowników. Tworzy ono odpowiednie wpisy w plikach systemowych + <filename>passwd</filename> i <filename>group</filename>, + tworzy katalog macierzysty nowego użytkownika oraz kopiuje + z <filename>/usr/share/skel</filename> domyślne pliki + konfiguracyjne (<quote>dotfiles</quote>). Potrafi również + wysłać nowemu użytkownikowi wiadomość powitalną.</para> <note> - <para>The password you type in is not echoed, nor are asterisks - displayed. Make sure that you do not mistype the password. - </para> + <para>Przy wprowadzaniu hasła na ekranie nie są wyświetlane + żadne znaki, nawet gwiazdki. Dlatego właśnie w tym momencie + należy zwrócić szczególną uwagę, by się nie pomylić.</para> </note> - +<!-- Zupełnie nie pasuje mi do kontekstu... <note> - <para>Just use &man.adduser.8; without arguments - from now on, and you will not have to go through changing the - defaults. If the program asks you to change the defaults, - exit the program, and try the <option>-s</option> - option.</para> + <para>Just use &man.adduser.8; without arguments from now on, and you will + not have to go through changing the defaults. If the program asks you to + change the defaults, exit the program, and try the <option>-s</option> + option..</para> </note> - +--> <example> - <title>Adding a user on &os;</title> + <title>Dodawanie użytkownika we &os;</title> <screen>&prompt.root; <userinput>adduser</userinput> Username: <userinput>jru</userinput> @@ -445,66 +458,64 @@ Goodbye! <indexterm><primary><command>rmuser</command></primary></indexterm> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>removing</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>usuwanie</secondary> </indexterm> - <para>You can use &man.rmuser.8; to - completely remove a user from the system. - &man.rmuser.8; performs the following - steps:</para> + <para>By całkowicie usunąć użytkownika z systemu, możemy + skorzystać z &man.rmuser.8;. Narzędzie te wykonuje + następujące czynności:</para> <procedure> <step> - <para>Removes the user's &man.crontab.1; entry (if - any).</para> + <para>Usuwa wpisy użytkownika w &man.crontab.1; (jeśli + jakieś są).</para> </step> <step> - <para>Removes any &man.at.1; jobs belonging to the - user.</para> + <para>Usuwa wszystkie prace &man.at.1; należące do + użytkownika.</para> </step> <step> - <para>Kills all processes owned by the user.</para> + <para>Niszczy wszystkie procesy użytkownika.</para> </step> <step> - <para>Removes the user from the system's local password - file.</para> + <para>Usuwa użytkownika z lokalnego pliku haseł w systemie.</para> </step> <step> - <para>Removes the user's home directory (if it is owned by - the user).</para> + <para>Usuwa katalog macierzysty użytkownika (jeśli jego właścicielem + jest dany użytkownik).</para> </step> <step> - <para>Removes the incoming mail files belonging to the user - from <filename>/var/mail</filename>.</para> + <para>Usuwa pocztę należącą do użytkownika + z <filename>/var/mail</filename>.</para> </step> <step> - <para>Removes all files owned by the user from temporary - file storage areas such as <filename>/tmp</filename>.</para> + <para>Usuwa wszystkie pliki z systemów tymczasowych, + np. <filename>/tmp</filename>, których właścicielem jest użytkownik.</para> </step> <step> - <para>Finally, removes the username from all groups to which - it belongs in <filename>/etc/group</filename>. + <para>Ostatecznie, usuwa użytkownika z wszystkich grup + w <filename>/etc/group</filename>, do których należy. <note> - <para>If a group becomes empty and the group name is the - same as the username, the group is removed; this - complements the per-user unique groups created by - &man.adduser.8;.</para> + <para>Jeśli po usunięciu użytkownika grupa pozostanie pusta + a nazwa tej grupy jest taka sama jak nazwa użytkownika, + grupa jest również usuwana; dotyczy to przede wszystkim + grup użytkowników stworzonych przez &man.adduser.8;.</para> </note> </para> </step> </procedure> - <para>&man.rmuser.8; cannot be used to remove - superuser accounts, since that is almost always an indication - of massive destruction.</para> + <para>Nie można wykorzystać &man.rmuser.8; do usunięcia konta + superużytkownika, gdyż prawie zawsze wskazuje to na masową + destrukcję.</para> - <para>By default, an interactive mode is used, which attempts to - make sure you know what you are doing.</para> + <para>Domyślnie wykorzystywany jest tryb interaktywny, który stara + upewnić się, że wiemy co robimy.</para> <example> - <title><command>rmuser</command> Interactive Account Removal</title> + <title>Tryb interaktywny <command>rmuser</command></title> <screen>&prompt.root; <userinput>rmuser jru</userinput> Matching password entry: @@ -525,27 +536,24 @@ Removing files belonging to jru from /var/tmp/vi.recover: done. <title><command>chpass</command></title> <indexterm><primary><command>chpass</command></primary></indexterm> - <para>&man.chpass.1; changes user database - information such as passwords, shells, and personal - information.</para> + <para>&man.chpass.1; zmienia w bazie danych użytkowników parametry konta, + jak np. hasło, powłokę czy inne szczegółowe informacje.</para> - <para>Only system administrators, as the superuser, may change - other users' information and passwords with + <para>Jedynie administrator systemu, jako superużytkownik, może zmieniać + parametry kont i hasła innych użytkowników za pomocą &man.chpass.1;.</para> - <para>When passed no options, aside from an optional username, - &man.chpass.1; displays an editor - containing user information. When the user exists from the - editor, the user database is updated with the new - information.</para> + <para>Jeśli nie podamy żadnych opcji bądź jedynie nazwę użytkownika, + &man.chpass.1; uruchomi edytor informacji o użytkowniku. + Po wyjściu z edytora, baza danych użytkowników zostanie aktualizowana.</para> <note> - <para>You will be asked for your password - after exiting the editor if you are not the superuser.</para> + <para>Jeśli nie jesteśmy superużytkownikiem, przed opuszczeniem edytora + zostaniemy zapytani o hasło.</para> </note> <example> - <title>Interactive <command>chpass</command> by Superuser</title> + <title>Tryb interaktywny <command>chpass</command> superużytkownika</title> <screen>#Changing user database information for jru. Login: jru @@ -564,11 +572,11 @@ Home Phone: Other information:</screen> </example> - <para>The normal user can change only a small subset of this - information, and only for themselves.</para> + <para>Zwykli użytkownicy mogą zmienić jedynie część tych informacji i jedynie + własnych kont.</para> <example> - <title>Interactive <command>chpass</command> by Normal User</title> + <title>Tryb interaktywny <command>chpass</command> zwykłego użytkownika</title> <screen>#Changing user database information for jru. Shell: /usr/local/bin/zsh @@ -580,14 +588,14 @@ Other information:</screen> </example> <note> - <para>&man.chfn.1; and &man.chsh.1; are - just links to &man.chpass.1;, as - are &man.ypchpass.1;, - &man.ypchfn.1;, and - &man.ypchsh.1;. NIS support is automatic, so - specifying the <literal>yp</literal> before the command is - not necessary. If this is confusing to you, do not worry, NIS will - be covered in <xref linkend="network-servers">.</para> + <para>&man.chfn.1; i &man.chsh.1; są jedynie dowiązaniami do + &man.chpass.1;, podobnie jak + &man.ypchpass.1;, + &man.ypchfn.1; i + &man.ypchsh.1;. Obsługa NIS jest automatyczna, tak więc + dopisywanie <literal>yp</literal> przed poleceniem nie jest + potrzebne. Jeśli jest to dla nas niezrozumiałe, nie martwmy się, + <xref linkend="network-servers"> opisuje NIS szczegółowo.</para> </note> </sect2> <sect2 id="users-passwd"> @@ -595,20 +603,19 @@ Other information:</screen> <indexterm><primary><command>passwd</command></primary></indexterm> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>changing password</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>zmiana hasła</secondary> </indexterm> - <para>&man.passwd.1; is the usual way to - change your own password as a user, or another user's password - as the superuser.</para> + <para>Użycie polecenia &man.passwd.1; jest typowym sposobem zmiany własnego + hasła, bądź hasła innego użytkownika jako superużytkownik.</para> <note> - <para>To prevent accidental or unauthorized changes, the original - password must be entered before a new password can be set.</para> + <para>By uniknąć przypadkowych bądź nieuprawnionych zmian, nim będziemy + mogli podać nowe hasło, musimy wpierw wpisać dotychczasowe.</para> </note> <example> - <title>Changing Your Password</title> + <title>Zmiana własnego hasła</title> <screen>&prompt.user; <userinput>passwd</userinput> Changing local password for jru. @@ -620,7 +627,7 @@ passwd: done</screen> </example> <example> - <title>Changing Another User's Password as the Superuser</title> + <title>Zmiana hasła innego użytkownika jako superużytkownik</title> <screen>&prompt.root; <userinput>passwd jru</userinput> Changing local password for jru. @@ -631,10 +638,10 @@ passwd: done</screen> </example> <note> - <para>As with &man.chpass.1;, - &man.yppasswd.1; is just a link to - &man.passwd.1;, so NIS works with either - command.</para> + <para>Podobnie jak w przypadku &man.chpass.1;, + &man.yppasswd.1; jest jedynie dowiązaniem do + &man.passwd.1;. Tak więc NIS działa poprawnie + z obydwoma poleceniami.</para> </note> </sect2> @@ -643,92 +650,96 @@ passwd: done</screen> <title><command>pw</command></title> <indexterm><primary><command>pw</command></primary></indexterm> - <para>&man.pw.8; is a command line utility to create, remove, - modify, and display users and groups. It functions as a front - end to the system user and group files. &man.pw.8; - has a very powerful set of command line options that make it - suitable for use in shell scripts, but new users may find it - more complicated than the other commands presented - here.</para> + <para>&man.pw.8; jest programem wiersza poleceń służącym do + tworzenia, usuwania, modyfikowania i wyświetlania użytkowników + i grup. Działa jako pośrednik do systemowych + plików użytkowników i grup. &man.pw.8; dysponuje bardzo + potężnym zestawem opcji, które umożliwiają wykorzystanie + go w skryptach powłoki. Jednakże, nowym użytkownikom może + wydać się zbyt skomplikowany w porównaniu z innymi + przedstawionych tu poleceniami.</para> </sect2> </sect1> <sect1 id="users-limiting"> - <title>Limiting Users</title> + <title>Ograniczanie użytkowników</title> - <indexterm><primary>limiting users</primary></indexterm> + <indexterm><primary>ograniczanie użytkowników</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>limiting</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>ograniczanie</secondary> </indexterm> - <para>If you have users, the ability to limit their system use may - have come to mind. FreeBSD provides - several ways an administrator can limit the amount of system - resources an individual may use. These limits are - divided into two sections: disk quotas, and other resource - limits.</para> - - <indexterm><primary>quotas</primary></indexterm> + <para>Jeśli w naszym systemie mamy wielu użytkowników konieczne + może się okazać ograniczenie ich możliwości. &os; posiada kilka + sposobów na ograniczenie ilość zasobów systemowych, które dana + osoba może wykorzystać. Ograniczenia te są podzielone na dwie + grupy: udziały dyskowe i limity innych zasobów.</para> + + <indexterm><primary>udziały dyskowe</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> - <secondary>quotas</secondary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> + <secondary>udziały dyskowe</secondary> </indexterm> - <indexterm><primary>disk quotas</primary></indexterm> - <para>Disk quotas limit disk usage to users, and - they - provide a way to quickly check that usage without - calculating it every time. Quotas are discussed in <xref - linkend="quotas">.</para> - - <para>The other resource limits include ways to limit the amount of - CPU, memory, and other resources a user may consume. These are - defined using login classes and are discussed here.</para> + <indexterm><primary>udziały dyskowe</primary></indexterm> + <para>Udziały dyskowe (ang. quota) ograniczają dostępną + użytkownikowi przestrzeń na dysku. Umożliwiają również + szybkie sprawdzenie stopnia jej wykorzystania bez konieczności + każdorazowego przeliczania. Udziały dyskowe szczegółowo + omawia <xref linkend="quotas">.</para> + + <para>Pozostałe limity dają możliwość ograniczenia + wykorzystania czasu procesora, pamięci i innych zasobów, + z których może korzystać użytkownik. Definiuje się je + przy wykorzystaniu klas logowania i to właśnie one + zostały tutaj opisane.</para> <indexterm> <primary><filename>/etc/login.conf</filename></primary> </indexterm> - <para>Login classes are defined in - <filename>/etc/login.conf</filename>. The precise semantics are - beyond the scope of this section, but are described in detail in the - &man.login.conf.5; manual page. It is sufficient to say that each - user is assigned to a login class (<literal>default</literal> by - default), and that each login class has a set of login capabilities - associated with it. A login capability is a - <literal><replaceable>name</replaceable>=<replaceable>value</replaceable></literal> - pair, where <replaceable>name</replaceable> is a well-known - identifier and <replaceable>value</replaceable> is an arbitrary - string processed accordingly depending on the name. Setting up login - classes and capabilities is rather straight-forward and is also - described in &man.login.conf.5;.</para> - + <para>Klasy logowania określane są w pliku + <filename>/etc/login.conf</filename>. Szczegółowa semantyka wykracza + dalece poza ramy tej sekcji. Jej pełen opis znaleźć można + w podręczniku systemowym &man.login.conf.5;. W tym momencie + wystarczy powiedzieć, że każdy użytkownik posiada przypisaną + klasę logowania (domyślnie jest to klasa <literal>default</literal>) + przy czym każda klasa logowania dysponuje zestawem uprawnień. + Uprawnieniami logowania są pary + <literal><replaceable>nazwa</replaceable>=<replaceable>wartość</replaceable></literal>, + gdzie <replaceable>nazwa</replaceable> jest identyfikatorem + a <replaceable>wartość</replaceable> dowolnym ciągiem przetwarzanym + w sposób zależny od nazwy. Konfiguracja klas logowania i uprawnień + jest stosunkowo prostym zadaniem i również została opisana na stronach + podręcznika systemowego &man.login.conf.5;.</para> + <note> - <para>The system does not normally read the configuration in - <filename>/etc/login.conf</filename> directly, but reads the database - file <filename>/etc/login.conf.db</filename> which provides - faster lookups. - To generate <filename>/etc/login.conf.db</filename> from - <filename>/etc/login.conf</filename>, execute the following - command:</para> + <para>Normalnie system nie odczytuje konfiguracji bezpośrednio z pliku + <filename>/etc/login.conf</filename>, lecz odczytuje plik bazy danych + <filename>/etc/login.conf.db</filename>, który umożliwia szybsze + przeszukiwanie. By wygenerować plik <filename>/etc/login.conf.db</filename> + z <filename>/etc/login.conf</filename> należy uruchomić następujące + polecenie:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cap_mkdb /etc/login.conf</userinput></screen> </note> - <para>Resource limits are different from plain vanilla login - capabilities in two ways. First, for every limit, there is a soft - (current) and hard limit. A soft limit may be adjusted by the user - or application, but may be no higher than the hard limit. The latter - may be lowered by the user, but never raised. Second, most resource - limits apply per process to a specific user, not the user as a whole. - Note, however, that these differences are mandated by the specific - handling of the limits, not by the implementation of the login - capability framework (i.e., they are not <emphasis>really</emphasis> - a special case of login capabilities).</para> - - <para>And so, without further ado, below are the most commonly used - resource limits (the rest, along with all the other login - capabilities, may be found in &man.login.conf.5;).</para> + <para>Limity zasobów różnią się od typowych uprawnień logowania. + Po pierwsze, dla każdego limitu istnieje tzw. miękki (aktualny) + i twardy limit. Limit miękki może być zmieniany przez użytkownika + bądź aplikację, lecz nie może być większy od twardego. Twardy natomiast + może być zmniejszony przez użytkownika, lecz nie podwyższony. + Po drugie, większość limitów zasobów dotyczy procesów danego + użytkownika, nie użytkownika jako całości. Przy czym zauważyć należy, + że różnice te wynikają ze względu na odmienne metody zarządzania + limitami, nie zaś na implementację struktury uprawnień logowania + (np. nie są one <emphasis>na prawdę</emphasis> specjalnym przypadkiem + uprawnień logowania).</para> + + <para>Zatem, bez dalszych wstępów, zestawione poniżej zostały + najczęściej wykorzystywane limity zasobów (opis pozostałych, + razem z innymi uprawnieniami logowania, odnaleźć można + w podręczniku &man.login.conf.5;).</para> <variablelist> <varlistentry> @@ -737,17 +748,19 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>coredumpsize</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>coredumpsize</secondary> </indexterm> - <para>The limit on the size of a core file generated by a program - is, for obvious reasons, subordinate to other limits on disk - usage (e.g., <literal>filesize</literal>, or disk quotas). - Nevertheless, it is often used as a less-severe method of - controlling disk space consumption: since users do not generate - core files themselves, and often do not delete them, setting this - may save them from running out of disk space should a large - program (e.g., <application>emacs</application>) crash.</para> + <para>Ograniczenie rozmiaru pliku rdzenia generowanego + przez program. Jest ono - z oczywistych powodów - podrzędne + w stosunku do innych limitów wykorzystania przestrzeni dysku + (np. <literal>filesize</literal> bądź udziałów dyskowych). + Niemniej, limit ten jest powszechnie stosowany jako mniej + surowa metoda kontroli wykorzystania przestrzeni na dysku: + skoro użytkownicy sami nie generują plików rdzenia i często ich + nie usuwają, ustawienie tego limitu może uchronić ich od utraty + wolnej przestrzeni na dysku gdy duży program (np. + <application>emacs</application>) ulegnie awarii.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -757,20 +770,19 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>cputime</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>cputime</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum amount of CPU time a user's process may - consume. Offending processes will be killed by the kernel. + <para>Jest to maksymalny czas procesora jaki może pochłaniać + proces użytkownika. Procesy przekraczające zostaną zniszczone przez jądro. <note> - <para>This is a limit on CPU <emphasis>time</emphasis> - consumed, not percentage of the CPU as displayed in some - fields by &man.top.1; and &man.ps.1;. A limit on the - latter is, at the time of this writing, not possible, and - would be rather useless: a compiler—probably a - legitimate task—can easily use almost 100% of a CPU - for some time.</para> + <para>Jest to ograniczenie ilości wykorzystywanego <emphasis>czasu</emphasis> + procesora, nie procent wykorzystania jaki wyświetlany jest w niektórych + polach &man.top.1; i &man.ps.1;. Ograniczenie tego drugiego, na chwilę + pisania tego tekstu, nie jest możliwe i byłoby raczej bezużyteczne: + przykładowo kompilator — pracujący jako prawdopodobnie uzasadnione zadanie — + może bardzo łatwo przez pewien czas zająć prawie 100% procesora.</para> </note> </para> </listitem> @@ -782,13 +794,13 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>filesize</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>filesize</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum size of a file the user may possess. - Unlike <link linkend="quotas">disk quotas</link>, this limit is - enforced on individual files, not the set of all files a user - owns.</para> + <para>Jest to maksymalny rozmiar pliku, który może posiadać użytkownik. + W przeciwieństwie do <link linkend="quotas">udziałów dyskowych</link>, limit + ten rzutuje na wielkość poszczególnych plików, których właścicielem jest + użytkownik, nie zaś na wszystkie jako całość.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -798,20 +810,19 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>maxproc</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>maxproc</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum number of processes a user may be - running. This includes foreground and background processes - alike. For obvious reasons, this may not be larger than the - system limit specified by the <varname>kern.maxproc</varname> - &man.sysctl.8;. Also note that setting this - too small may hinder a - user's productivity: it is often useful to be logged in - multiple times or execute pipelines. Some tasks, such as - compiling a large program, also spawn multiple processes (e.g., - &man.make.1;, &man.cc.1;, and other intermediate - preprocessors).</para> + <para>Jest to maksymalna liczba procesów, które użytkownik może + uruchomić. Dotyczy to zarówno procesy pierwszoplanowe jak i + pracujące w tle. Z oczywistych względów, wartość ta nie może + być większa niż ograniczenia systemowe parametru &man.sysctl.8; + <varname>kern.maxproc</varname>. Warto również zwrócić uwagę, + iż zbyt niska wartość może utrudnić codzienną pracę: dość często + okazuje się być przydatną możliwość zalogowania się w wielu + sesjach bądź wykonywania poleceń potokowo. Niektóre zadania, + jak np. kompilacja dużego programu, również tworzą wiele procesów + (np. &man.make.1;, &man.cc.1; i inne preprocesory pośrednie).</para> </listitem> </varlistentry> @@ -821,15 +832,16 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>memorylocked</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>memorylocked</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum amount a memory a process may have - requested to be locked into main memory (e.g., see - &man.mlock.2;). Some system-critical programs, such as - &man.amd.8;, lock into main memory such that in the event - of being swapped out, they do not contribute to - a system's trashing in time of trouble.</para> + <para>Jest to maksymalna wielkość pamięci jakiej proces + użytkownika może zablokować w pamięci głównej + (np. patrz &man.mlock.2;). Niektóre bardzo istotne + dla poprawnego funkcjonowania systemu programy, jak np. + &man.amd.8;, blokują się w głównej pamięci w taki sposób, + że w przypadku problemów nie przykładają się do zniszczenia + systemu.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -839,13 +851,15 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>memoryuse</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>memoryuse</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum amount of memory a process may consume - at any given time. It includes both core memory and swap - usage. This is not a catch-all limit for restricting memory - consumption, but it is a good start.</para> + <para>Jest to maksymalna wielkość pamięci, którą proces + może w danym czasie wykorzystać. Dotyczy to zarówno pamięci + głównej jak i przestrzeni wymiany. Limit ten nie + wyłapuje wszystkich potencjalnych sytuacji wymagających + ograniczania wykorzystania pamięci, lecz stanowi + dobry początek.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -855,14 +869,15 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>openfiles</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>openfiles</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum amount of files a process may have - open. In FreeBSD, files are also used to represent sockets and - IPC channels; thus, be careful not to set this too low. The - system-wide limit for this is defined by the - <varname>kern.maxfiles</varname> &man.sysctl.8;.</para> + <para>Jest to maksymalna liczba plików, które proces może otworzyć. + We &os; pliki wykorzystywane są również do reprezentacji gniazd + i kanałów IPC. Tym samym należy zachować ostrożność przy doborze + właściwej wartości, by nie ustawić jej na zbyt niską. Ogólne + ograniczenie tej wartości dla całego systemu definiowane jest + przez zmienną &man.sysctl.8; <varname>kern.maxfiles</varname>.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -872,13 +887,15 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>sbsize</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>sbsize</secondary> </indexterm> - <para>This is the limit on the amount of network memory, and thus - mbufs, a user may consume. This originated as a response to an - old DoS attack by creating a lot of sockets, but can be - generally used to limit network communications.</para> + <para>Jest to ograniczenie pamięci sieciowej, w tym + również mbufs, którą może wykorzystać użytkownik. Limit ten + został wprowadzony jako odpowiedź na stary atak DoS polegający + na stworzeniu wielu gniazd sieciowych, lecz może również + być wykorzystywany jako metoda ograniczenia komunikacji + sieciowej.</para> </listitem> </varlistentry> @@ -888,143 +905,142 @@ passwd: done</screen> <listitem> <indexterm><primary>stacksize</primary></indexterm> <indexterm> - <primary>limiting users</primary> + <primary>ograniczanie użytkowników</primary> <secondary>stacksize</secondary> </indexterm> - <para>This is the maximum size a process' stack may grow to. - This alone is not sufficient to limit the amount of memory a - program may use; consequently, it should be used in conjunction - with other limits.</para> + <para>Jest to maksymalny rozmiar, do którego może urosnąć stos procesu. + w pamięci. Sam z siebie nie jest on wystarczający by ograniczyć ilość + pamięci wykorzystywanej przez program. Powinien być stosowany + w parze z innymi limitami.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> - <para>There are a few other things to remember when setting resource - limits. Following are some general tips, suggestions, and - miscellaneous comments.</para> + <para>Jest jeszcze kilka innych kwestii wartych pamiętania przy konfiguracji + limitów zasobów. Poniżej zamieszczonych jest kilka ogólnych porad, sugestii + i rozmaitych komentarzy.</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>Processes started at system startup by - <filename>/etc/rc</filename> are assigned to the - <literal>daemon</literal> login class.</para> + <para>Procesy uruchomione w trakcie uruchamiania systemu przez + <filename>/etc/rc</filename> są przypisane do klasy logowania + <literal>daemon</literal>.</para> </listitem> <listitem> - <para>Although the <filename>/etc/login.conf</filename> that comes - with the system is a good source of reasonable values for most - limits, only you, the administrator, can know what is appropriate - for your system. Setting a limit too high may open your system - up to abuse, while setting it too low may put a strain on - productivity.</para> + <para>Chociaż plik <filename>/etc/login.conf</filename> dostarczany wraz + z systemem jest dobrym źródłem rozsądnych wartości dla większości ograniczeń, + jedynie my - administratorzy - możemy wiedzieć, co jest odpowiednie dla + naszego systemu. Ustawienie zbyt wysokich limitów może otworzyć nasz + system na nadużycia, podczas gdy ustawienie za niskich może utrudnić + codzienną pracę.</para> </listitem> <listitem> - <para>Users of the X Window System (X11) should probably be granted - more resources than other users. X11 by itself takes a lot of - resources, but it also encourages users to run more programs - simultaneously.</para> + <para>Użytkownikom Systemu okien X (X11) powinno prawdopodobnie + przyznać się więcej zasobów niż innym użytkownikom. X11 samo + z siebie wykorzystuje dużo zasobów systemowych, lecz również + zachęca użytkowników do jednoczesnego uruchamiania większej + ilości programów.</para> </listitem> <listitem> - <para>Remember that many limits apply to individual processes, not - the user as a whole. For example, setting - <varname>openfiles</varname> to 50 means - that each process the user runs may open up to 50 files. Thus, - the gross amount of files a user may open is the value of - <literal>openfiles</literal> multiplied by the value of - <literal>maxproc</literal>. This also applies to memory - consumption.</para> + <para>Pamiętajmy, że wiele limitów ma zastosowanie do indywidualnych + procesów, nie użytkownika jako całości. Przykładowo, ustawienie + <varname>openfiles</varname> na 50 oznacza, że każdy proces + użytkownika może otworzyć do 50 plików. Tym samym całkowita liczba plików, + które może otworzyć użytkownik wynosi wartość <literal>openfiles</literal> + pomnożona o wartość <literal>maxproc</literal>. To samo dotyczy + konsumpcji pamięci.</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>For further information on resource limits and login classes and - capabilities in general, please consult the relevant manual pages: + <para>Więcej informacji o limitach zasobów, klasach logowania i ogólnych + uprawnieniach znaleźć można w odpowiednich podręcznikach systemowych: &man.cap.mkdb.1;, &man.getrlimit.2;, &man.login.conf.5;.</para> </sect1> <sect1 id="users-groups"> - <title>Groups</title> + <title>Grupy</title> - <indexterm><primary>groups</primary></indexterm> + <indexterm><primary>grupy</primary></indexterm> <indexterm> <primary><filename>/etc/groups</filename></primary> </indexterm> <indexterm> - <primary>accounts</primary> - <secondary>groups</secondary> + <primary>konta</primary> + <secondary>grupy</secondary> </indexterm> - <para>A group is simply a list of users. Groups are identified by - their group name and GID (Group ID). In FreeBSD (and most other &unix; like - systems), the two factors the kernel uses to decide whether a process - is allowed to do something is its user ID and list of groups it - belongs to. Unlike a user ID, a process has a list of groups - associated with it. You may hear some things refer to the <quote>group ID</quote> - of a user or process; most of the time, this just means the first - group in the list.</para> - - <para>The group name to group ID map is in - <filename>/etc/group</filename>. This is a plain text file with four - colon-delimited fields. The first field is the group name, the - second is the encrypted password, the third the group ID, and the - fourth the comma-delimited list of members. It can safely be edited - by hand (assuming, of course, that you do not make any syntax - errors!). For a more complete description of the syntax, see the - &man.group.5; manual page.</para> - - <para>If you do not want to edit <filename>/etc/group</filename> - manually, you can use the &man.pw.8; command to add and edit groups. - For example, to add a group called <groupname>teamtwo</groupname> and - then confirm that it exists you can use:</para> + <para>Grupa jest po prostu listą użytkowników. Grupy identyfikowane są na podstawie + nazwy grupy oraz numeru GID (ang. Group ID). We &os; (i w większości innych + systemów &unix;), dwoma czynnikami wykorzystywanymi przez jądro do określenia + czy dany proces jest uprawniony do danej czynności jest identyfikator użytkownika (UID) + oraz lista grup, do których użytkownik należy. W przeciwieństwie do UID, proces + dysponuje listą grup powiązanych z nim. W różnych źródłach możemy przeczytać, + że pewne rzeczy odnoszą się do <quote>identyfikatora grupy</quote> użytkownika bądź + procesu; w większości przypadków oznacza to po prostu pierwszą grupę na liście.</para> + + <para>Odwzorowanie nazwy grupy na identyfikator grupy znajduje się w pliku + <filename>/etc/group</filename>. Jest to prosty plik tekstowy z czterema + polami oddzielonymi dwukropkiem. Pierwsze pole zawiera nazwę grupy, drugie + zaszyfrowane hasło, trzecie identyfikator grupy a czwarte listę członków + grupy oddzielonych przecinkami. Plik ten można śmiało edytować ręcznie + (zakładając oczywiście, że nie popełnimy żadnych błędów składniowych!). + Szczegółowy opis składni pliku znaleźć można na stronie podręcznika + systemowego &man.group.5;.</para> + + <para>Jeśli nie chcemy ręcznie edytować pliku <filename>/etc/group</filename>, + by dodawać i usuwać grupy, możemy wykorzystać polecenie &man.pw.8;. + Przykładowo, by dodać grupę o nazwie <groupname>teamtwo</groupname> + a następnie potwierdzić, że została dodana możemy użyć:</para> <example> - <title>Adding a Group Using &man.pw.8;</title> + <title>Dodawanie grupy za pomocą &man.pw.8;</title> <screen>&prompt.root; <userinput>pw groupadd teamtwo</userinput> &prompt.root; <userinput>pw groupshow teamtwo</userinput> teamtwo:*:1100:</screen> </example> - <para>The number <literal>1100</literal> above is the group ID of the - group <groupname>teamtwo</groupname>. Right now, - <groupname>teamtwo</groupname> has no members, and is thus rather - useless. Let's change that by inviting <username>jru</username> to - the <groupname>teamtwo</groupname> group.</para> + <para>Numer <literal>1100</literal> powyżej jest identyfikatorem grupy + <groupname>teamtwo</groupname>. W chwili obecnej grupa ta + nie zawiera żadnych członków i tym samym jest raczej bezużyteczna. + Zmieńmy to zapraszając do grupy użytkownika <username>jru</username>.</para> <example> - <title>Adding Somebody to a Group Using &man.pw.8;</title> + <title>Dodawanie użytkownika do grupy za pomocą &man.pw.8;</title> <screen>&prompt.root; <userinput>pw groupmod teamtwo -M jru</userinput> &prompt.root; <userinput>pw groupshow teamtwo</userinput> teamtwo:*:1100:jru</screen> </example> - <para>The argument to the <option>-M</option> option is a - comma-delimited list of users who are members of the group. From the - preceding sections, we know that the password file also contains a - group for each user. The latter (the user) is automatically added to - the group list by the system; the user will not show up as a member - when using the <option>groupshow</option> command to &man.pw.8;, - but will show up when the information is queried via &man.id.1; or - similar tool. In other words, &man.pw.8; only manipulates the - <filename>/etc/group</filename> file; it will never attempt to read - additionally data from <filename>/etc/passwd</filename>.</para> + <para>Parametrem opcji <option>-M</option> jest lista użytkowników + oddzielonych przecinkami, którzy są członkami grupy. Z poprzednich + sekcji wiemy, że plik haseł również zawiera przypisaną grupę dla + każdego użytkownika. Jest to grupa, do której użytkownik został + automatycznie dodany przez system. Taki użytkownik nie zostanie + wyświetlony jako członek grupy gdy wykorzystamy polecenie &man.pw.8; + <option>groupshow</option>, jednakże wciąż będzie wyświetlany + przy użyciu polecenia &man.id.1; bądź innego podobnego narzędzia. + Innymi słowy, &man.pw.8; manipuluje jedynie plikiem + <filename>/etc/group</filename> i nigdy nie spróbuje odczytać + dodatkowych informacji z pliku <filename>/etc/passwd</filename>.</para> <example> - <title>Using &man.id.1; to Determine Group Membership</title> + <title>Wykorzystanie &man.id.1; do określenia członkostwa w grupach</title> <screen>&prompt.user; <userinput>id jru</userinput> uid=1001(jru) gid=1001(jru) groups=1001(jru), 1100(teamtwo)</screen> </example> - <para>As you can see, <username>jru</username> is a member of the - groups <groupname>jru</groupname> and - <groupname>teamtwo</groupname>.</para> + <para>Jak widzimy, <username>jru</username> jest członkiem grup + <groupname>jru</groupname> i <groupname>teamtwo</groupname>.</para> - <para>For more information about &man.pw.8;, see its manual page, and - for more information on the format of - <filename>/etc/group</filename>, consult the &man.group.5; manual - page.</para> + <para>Więcej informacji o poleceniu &man.pw.8; znaleźć można w jego + podręczniku systemowym. Natomiast szczegółowe informacje o formacie + pliku <filename>/etc/group</filename> znajdują się w podręcznik + &man.group.5;.</para> </sect1> </chapter> diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml index 319dc29131..86381f2a7c 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml @@ -1,7 +1,8 @@ <!-- - The FreeBSD Documentation Project + The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ + Original revision: 1.178 --> <chapter id="x11"> @@ -10,409 +11,340 @@ <author> <firstname>Ken</firstname> <surname>Tom</surname> - <contrib>Updated for X.Org's X11 server by </contrib> + <contrib>Uzupełnili o serwer X.Org </contrib> </author> <author> <firstname>Marc</firstname> <surname>Fonvieille</surname> </author> </authorgroup> + + <authorgroup> + <author> + <firstname>Cezary</firstname> + <surname>Morga</surname> + <contrib>Tłumaczył </contrib> + </author> + </authorgroup> </chapterinfo> - <title>The X Window System</title> + <title>System okien X</title> <sect1 id="x11-synopsis"> - <title>Synopsis</title> - - <para>FreeBSD uses X11 to provide users with - a powerful graphical user interface. X11 - is an open-source implementation of the X Window System that - includes both <application>&xorg;</application> and - <application>&xfree86;</application>. &os; versions up to and - including &os; 5.2.1-RELEASE - will find the default installation to be - <application>&xfree86;</application>, the X11 server released by - The &xfree86; Project, Inc. As of &os; 5.3-RELEASE, the - default and official flavor of X11 was changed to - <application>&xorg;</application>, the X11 server developed by - the X.Org Foundation.</para> - - <para>This chapter will cover the installation and configuration - of X11 with emphasis on - <application>&xorg;</application>.</para> - - <para>For more information on the video hardware that X11 - supports, check either the <ulink - url="http://www.x.org/">&xorg;</ulink> or <ulink - url="http://www.XFree86.org/">&xfree86;</ulink> web - sites.</para> - - <para>After reading this chapter, you will know:</para> + <title>Streszczenie</title> + + <para>Środowisko graficzne dostępne we FreeBSD korzysta + z zaawansowanego serwera graficznego X11 — + implementacji open-source Systemu okien X obejmującej + zarówno <application>&xorg;</application> jak i + <application>&xfree86;</application>. &os; 5.2.1-RELEASE + oraz wcześniejsze wydania wykorzystują + <application>&xfree86;</application>, serwer X11 opracowany + przez The &xfree86; Project, Inc. Od wersji + &os; 5.3-RELEASE podstawową i oficjalną odmianą X11 + jest <application>&xorg;</application>, serwer przygotowywany + przez X.Org Foundation, rozprowadzany na licencji bardzo zbliżonej + do wykorzystywanej przez &os;. Dostępne są również komercyjne + serwery X dla &os;.</para> + + <para>Niniejszy rozdział omawia zagadnienia związane z instalacją + i konfiguracją X11 kładąc szczególny nacisk na serwer + <application>&xorg;</application>. Informacje o konfiguracji + <application>&xfree86;</application> (np. w starszych wersjach + &os; gdzie <application>&xfree86;</application> był domyślnym + serwerem X11) zawsze znaleźć można w archiwalnych wersjach + Podręcznika &os; (ang.) na stronie <ulink + url="http://docs.FreeBSD.org/doc/"></ulink>.</para> + + <para>Informacje odnośnie obsługiwanego przez X11 sprzętu + dostępne są na stronie internetowej projektu + <ulink + url="http://www.x.org/">&xorg;</ulink>.</para> + + <para>Po przeczytaniu tego rozdziału będziemy wiedzieć:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>The various components of the X Window System, and how they - interoperate.</para> + <para>Jakie elementy wchodzą w skład Systemu okien X + i jakie są ich wzajemne relacje.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to install and configure X11.</para> + <para>Jak zainstalować i skonfigurować X11.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to install and use different window managers.</para> + <para>Jak instalować i korzystać z róźnych menadżerów okien.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to use &truetype; fonts in X11.</para> + <para>Jak korzystać z czcionek &truetype; w X11.</para> </listitem> <listitem> - <para>How to set up your system for graphical logins + <para>Jak skonfigurować system do logowania graficznego (<application>XDM</application>).</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>Before reading this chapter, you should:</para> + <para>Przed przeczytaniem tego rozdziału powinniśmy wiedzieć:</para> <itemizedlist> - <listitem><para>Know how to install additional third-party - software (<xref linkend="ports">).</para></listitem> + <listitem><para>Jak instalować dodatkowe oprogramowanie + (<xref linkend="ports">).</para></listitem> </itemizedlist> - - <note> - <para>This chapter covers the installation and the configuration - of both <application>&xorg;</application> and - <application>&xfree86;</application> X11 servers. For the most - part, configuration files, commands and syntaxes are identical. - In the case where there are differences, both - <application>&xorg;</application> and - <application>&xfree86;</application> syntaxes will be - shown.</para> - </note> </sect1> <sect1 id="x-understanding"> - <title>Understanding X</title> + <title>Zrozumieć X</title> - <para>Using X for the first time can be somewhat of a shock to someone - familiar with other graphical environments, such as µsoft.windows; or - &macos;.</para> + <para>Korzystanie z X pierwszy raz może być niejakim szokiem dla + osób, które dotychczas korzystały z innych środowisk graficznych, + jak np. µsoft.windows; czy &macos;.</para> - <para>While it is not necessary to understand all of the details of various - X components and how they interact, some basic knowledge makes - it possible to take advantage of X's strengths.</para> + <para>O ile nie jest wymagane znać wszystkie detale wielu + elementów X i jak one ze sobą współpracują, o tyle podstawowa + wiedza w tym zakresie pozwoli nam w pełni wykorzystać + możliwości X-ów.</para> <sect2> - <title>Why X?</title> - - <para>X is not the first window system written for &unix;, but it is the - most popular of them. X's original development team had worked on another - window system prior to writing X. That system's name was - <quote>W</quote> (for <quote>Window</quote>). X was just the next - letter in the Roman alphabet.</para> - - <para>X can be called <quote>X</quote>, <quote>X Window System</quote>, - <quote>X11</quote>, and a number of other terms. You may find - that using the term <quote>X Windows</quote> to describe X11 - can be offensive to some people; for a bit more insight on - this, see &man.X.7;.</para> + <title>Czemu X?</title> + + <para>X nie jest pierwszym systemem okienkowym napisanym dla + systemów typu &unix;, lecz jest on najbardziej popularnym. + Grupa projektantów, która przygotowała X, pracowała wcześniej + nad innym systemem. System ten nazywał się <quote>W</quote> (od + <quote>Window</quote>). X była po prostu kolejną literą + w rzymskim alfabecie.</para> + + <para>System X może być nazywany po prostu <quote>X</quote>, + <quote>System okien X</quote>, <quote>X11</quote> oraz jeszcze + na wiele innych sposobów. Może się również okazać, że stosowanie + terminu <quote>X Windows</quote> w odniesieniu do X11 jest + traktowane jako obraźliwe przez niektóre osoby. Więcej informacji + dostępnych jest w &man.X.7;.</para> </sect2> <sect2> - <title>The X Client/Server Model</title> - - <para>X was designed from the beginning to be network-centric, and - adopts a <quote>client-server</quote> model.</para> - - <para>In the X model, the - <quote>X server</quote> runs on the computer that has the keyboard, - monitor, and mouse attached. The server's responsibility includes tasks such as managing - the display, handling input from the keyboard and mouse, and so on. - Each X application (such as <application>XTerm</application>, or - <application>&netscape;</application>) is a <quote>client</quote>. A - client sends messages to the server such as <quote>Please draw a - window at these coordinates</quote>, and the server sends back - messages such as <quote>The user just clicked on the OK - button</quote>.</para> - - <para>In a home or small - office environment, the X server and the X clients commonly run on - the same computer. However, it is perfectly possible to run the X - server on a less powerful desktop computer, and run X applications - (the clients) on, say, the powerful and expensive machine that serves - the office. In this scenario the communication between the X client - and server takes place over the network.</para> - - <para>This confuses some people, because the X terminology is - exactly backward to what they expect. They expect the <quote>X - server</quote> to be the big powerful machine down the hall, and - the <quote>X client</quote> to be the machine on their desk.</para> - - <para>It is important to remember that the X server is the machine with the monitor and - keyboard, and the X clients are the programs that display the - windows.</para> - - <para>There is nothing in the protocol that forces the client and - server machines to be running the same operating system, or even to - be running on the same type of computer. It is certainly possible to - run an X server on µsoft.windows; or Apple's &macos;, and there are - various free and commercial applications available that do exactly - that.</para> - - <para>Starting with &os; 5.3-RELEASE, the X server that - installs with &os; is <application>&xorg;</application>, - and is available for free, under a - license very similar to the FreeBSD license. Commercial X servers for - FreeBSD are also available.</para> + <title>Model klient/serwer</title> + + <para>Od samego początku System X zorientowany był na pracę + w sieci, stąd też wykorzystanie modelu + <quote>klient-serwer</quote>.</para> + + <para>W modelu systemu X, <quote>serwer X</quote> pracuje na komputerze + wyposażonym w klawiaturę, monitor i myszkę. Do zadań + serwera należy m.in. zarządzanie wyświetlaniem, czy obsługa + sygnałów z klawiatury. Każda aplikacja graficzna (jak np. + <application>XTerm</application> czy <application>&netscape;</application>) + jest <quote>klientem</quote>. Klient wysyła komunikaty do serwera typu + <quote>Proszę w tym miejscu narysować okienko</quote>. Serwer + natomiast: <quote>Użytkownik właśnie kliknął przycisk OK</quote>.</para> + + <para>W warunkach domowych czy w małym biurze serwer i klienci + pracują z reguły na tym samym komputerze. Tym nie mniej istnieje + możliwość uruchomienia serwera X na słabszej maszynie a aplikacje + (klienci) na np. potężnej i drogiej maszynie obsługującej całe + biuro. W takim wypadku komunikacja pomiędzy klientami a serwerem + odbywa się za pomocą sieci.</para> + + <para>Bywa to mylące, gdyż terminologia stosowana w systemie X jest + dokładnie odwrotna do tego czego należałoby się spodziewać w typowym + modelu <quote>klient-serwer</quote>, czyli <quote>serwera X</quote> + pracującego na mocniejszej maszynie oraz <quote>klienta X</quote> + na komputerze biurkowym.</para> + + <para>Stąd też należy pamiętać, że serwer X jest komputerem z monitorem + i klawiaturą, podczas gdy klienci X są programami wyświetlającymi + okienka.</para> + + <para>Protokół X11 w żaden sposób nie zmusza ani klientów ani serwera, + by obydwa działały na tym samym systemie operacyjnym, czy nawet + typie komputera. Możliwe jest zatem uruchomienie serwera X w systemie + µsoft.windows; czy &macos; firmy Apple za pomocą dostępnych + darmowych i komercyjnych narzędzi.</para> </sect2> <sect2> - <title>The Window Manager</title> + <title>Menedżer okien</title> - <para>The X design philosophy is much like the &unix; design philosophy, - <quote>tools, not policy</quote>. This means that X does not try to - dictate how a task is to be accomplished. Instead, tools are provided - to the user, and it is the user's responsibility to decide how to use - those tools.</para> + <para>Filozofia systemu X jest bardzo zbliżona do filozofii Uniksa: + <quote>narzędzia, nie reguły</quote>. Oznacza to, że X nie stara + się narzucać jak ma zostać wykonane zadanie, dostarcza jedynie narzędzi + pozostawiając użytkownikowi decyzję o sposobie ich wykorzystania.</para> - <para>This philosophy extends to X not dictating what windows should - look like on screen, how to move them around with the mouse, what - keystrokes should be used to move between windows (i.e., + <para>Stąd też X nie wymusza jak powinny wyglądać okienka, jak je + przesuwać po ekranie za pomocą myszki, jakie skróty klawiaturowe + wykorzystać by przełączać pomiędzy okienkami (np. <keycombo action="simul"> <keycap>Alt</keycap> <keycap>Tab</keycap> - </keycombo>, in the case of µsoft.windows;), what the title bars - on each window should look like, whether or not they have close - buttons on them, and so on.</para> + </keycombo> w w przypadku µsoft.windows;), jak powinny wyglądać + nagłówki okienek, itd.</para> - <para>Instead, X delegates this responsibility to an application called - a <quote>Window Manager</quote>. There are dozens of window - managers available for X: <application>AfterStep</application>, + <para>Serwer X oddelegowuje tą odpowiedzialność do aplikacji + nazywanej <quote>Menedżerem okien</quote>. Istnieje całe + mnóstwo menedżerów okien dla systemu X: <application>AfterStep</application>, <application>Blackbox</application>, <application>ctwm</application>, <application>Enlightenment</application>, <application>fvwm</application>, <application>Sawfish</application>, <application>twm</application>, - <application>Window Maker</application>, and more. Each of these - window managers provides a different look and feel; some of them - support <quote>virtual desktops</quote>; some of them allow customized - keystrokes to manage the desktop; some have a <quote>Start</quote> - button or similar device; some are <quote>themeable</quote>, allowing - a complete change of look-and-feel by applying a new theme. These - window managers, and many more, are available in the - <filename>x11-wm</filename> category of the Ports Collection.</para> - - <para>In addition, the <application>KDE</application> and - <application>GNOME</application> desktop environments both have their - own window managers which integrate with the desktop.</para> - - <para>Each window manager also has a different configuration mechanism; - some expect configuration file written by hand, others feature - GUI tools for most of the configuration tasks; at least one - (<application>Sawfish</application>) has a configuration file written - in a dialect of the Lisp language.</para> + <application>Window Maker</application> i wiele więcej. Każdy z nich + oferuje inny wygląd i sposób obsługi; niektóre obsługują + <quote>wirtualne pulpity</quote>; inne umożliwiają definiować + własne skróty klawiszowych do zarządzania pulpitem; jeszcze + inne posiadają przycisk <quote>Start</quote> bądź podobne + rozwiązanie; w niektórych można zmieniać dowolnie motywy + graficzne, pozwalając na całkowitą zmianę wyglądu i zachowania + przy uruchamianiu nowego motywu. Te menedżery i wiele + innych dostępne są w kategorii + <filename>x11-wm</filename> w Kolekcji portów.</para> + + <para>Ponadto, również środowiska graficzne <application>KDE</application> + oraz <application>GNOME</application> posiadają w pełni + zintegrowane, własne menedżery okien.</para> + + <para>Każdy menedżer okien posiada również odrębny mechanizm + konfiguracyjny; niektóre wykorzystują ręcznie modyfikowane + pliki konfiguracyjne, inne dysponują narzędziami graficznymi, + a przynajmniej jeden (<application>Sawfish</application>) + wykorzystuje plik konfiguracyjny napisany w języku Lisp.</para> <note> - <title>Focus Policy</title> + <title>Sposób uaktywniania</title> - <para>Another feature the window manager is responsible for is the - mouse <quote>focus policy</quote>. Every windowing system - needs some means of choosing a window to be actively receiving - keystrokes, and should visibly indicate which window is active as - well.</para> + <para>Kolejną funkcją realizowaną przez menedżera okien jest + <quote>sposób uaktywniania</quote> okien za pomocą + myszy. Każdy system okienkowy potrzebuje pewnego sposobu wyboru + okna, które będzie aktywnie przyjmować sygnały z klawiatury + i powinno wskazywać, które okno jest aktywne.</para> - <para>A familiar focus policy is called <quote>click-to-focus</quote>. - This is the model utilized by µsoft.windows;, in which a window - becomes active upon receiving a mouse click.</para> + <para>Znanym wszystkim sposobem uaktywniania jest zapewne <quote>kliknij-by-uaktywnić</quote>. + Jest to metoda wykorzystywana w systemie µsoft.windows;, w której okno zostaje + uaktywnione po otrzymaniu kliknięcia myszką.</para> - <para>X does not support any particular focus policy. Instead, the - window manager controls which window has the focus at any one time. - Different window managers will support different focus methods. All - of them support click to focus, and the majority of them support - several others.</para> + <para>X nie obsługuje żadnego sposobu uaktywniania sam z siebie. To właśnie menedżer + okien kontroluje, które okno jest aktywne w danych czasie. Różne menedżery + wspierają różne metody uaktywniania. Wszystkie z nich obsługują kliknij-by-uaktywnić + a większość z nich obsługuje również kilka innych.</para> - <para>The most popular focus policies are:</para> + <para>Najczęściej spotykane sposoby uaktywniania:</para> <variablelist> <varlistentry> - <term>focus-follows-mouse</term> + <term>aktywuj-za-myszą</term> <listitem> - <para>The window that is under the mouse pointer is the - window that has the focus. This may not necessarily be - the window that is on top of all the other windows. - The focus is changed by pointing at another window, there - is no need to click in it as well.</para> + <para>Aktywne jest okno znajdujące się bezpośrednio pod wskaźnikiem myszki. + Przy czym, nie koniecznie jest to te samo okno, które znajduje się nad + wszystkimi innymi oknami. Zmiana aktywnego okna dokonywana jest + przez wskazanie na inne okno. Nie jest wymagane + kliknięcie na nim.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>sloppy-focus</term> + <term>leniwe uaktywnianie</term> <listitem> - <para>This policy is a small extension to focus-follows-mouse. - With focus-follows-mouse, if the mouse is moved over the - root window (or background) then no window has the focus, - and keystrokes are simply lost. With sloppy-focus, focus is - only changed when the cursor enters a new window, and not - when exiting the current window.</para> + <para>Ta metoda jest drobną wariacją metody aktywuj-za-myszą, w której + w sytuacji gdy wskaźnik myszy jest przesunięty nad wolne pole + wówczas żadne okno nie jest aktywne, a wszystkie wprowadzane znaki + są tracone. W tej metodzie natomiast aktywne okno jest zmieniane + tylko gdy wskaźnik zostanie przesunięty nad nowe okno, natomiast nie + w momencie gdy opuści bieżące okno.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> - <term>click-to-focus</term> + <term>kliknij-by-uaktywnić</term> <listitem> - <para>The active window is selected by mouse click. The - window may then be <quote>raised</quote>, and appear in - front of all other windows. All keystrokes will now be - directed to this window, even if the cursor is moved to - another window.</para> + <para>Aktywne okno jest wybierane poprzez kliknięcie na nie myszką. Okno może później + być <quote>podniesione</quote> i pojawić się nad wszystkimi innymi oknami. + Wszystkie wprowadzane znaki są kierowane do tego okna, nawet jeśli wskaźnik + myszki zostanie przesunięty nad inne okno.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> - <para>Many window managers support other policies, as well as - variations on these. Be sure to consult the documentation for - the window manager itself.</para> + <para>Wiele menedżerów okien wspiera również inne metody, podobnie jak wariacje powyższych. + Najlepiej jest sprawdzić dokumentację danego menedżera.</para> </note> </sect2> <sect2> - <title>Widgets</title> - - <para>The X approach of providing tools and not policy extends to the - widgets seen on screen in each application.</para> - - <para><quote>Widget</quote> is a term for all the items in the user - interface that can be clicked or manipulated in some way; buttons, - check boxes, radio buttons, icons, lists, and so on. µsoft.windows; - calls these <quote>controls</quote>.</para> - - <para>µsoft.windows; and Apple's &macos; both have a very rigid widget - policy. Application developers are supposed to ensure that their - applications share a common look and feel. With X, it was not - considered sensible to mandate a particular graphical style, or set - of widgets to adhere to.</para> - - <para>As a result, do not expect X applications to have a common - look and feel. There are several popular widget sets and - variations, including the original Athena widget set from MIT, - <application>&motif;</application> (on which the widget set in - µsoft.windows; was modeled, all bevelled edges and three shades of - grey), <application>OpenLook</application>, and others.</para> - - <para>Most newer X applications today will use a modern-looking widget - set, either Qt, used by <application>KDE</application>, or - GTK+, used by the - <application>GNOME</application> - project. In this respect, there is some convergence in - look-and-feel of the &unix; desktop, which certainly makes things - easier for the novice user.</para> + <title>Elementy interfejsu graficznego</title> + + <para>Podejście Systemu X do dostarczania narzędzi a nie reguł dotyczy również + elementów interfejsu graficznego widocznych na ekranie w każdej uruchomionej + aplikacji.</para> + + <para>Pod pojęciem <quote>elementu interfejsu graficznego</quote> (ang. widget) + kryją się wszystkie elementy, które można kliknąć bądź w inny + sposób nimi manipulować; przyciski, pola wyboru, przyciski opcji, + ikony, listy, itd. W systemach µsoft.windows; nazywają się one + <quote>formantkami</quote> (ang. controls).</para> + + <para>Zarówno µsoft.windows; jak i Apple &macos; stosują bardzo rygorystyczne + podejście do elementów interfejsu graficznego. Od twórców programów wymaga się + by ich aplikacje wyglądały jednakowo. Natomiast przy tworzeniu X, nie uznano + za rozsądne narzucanie jednego stylu graficznego czy zestawu elementów + interfejsu, do którego miałyby być dostosowane wszystkie programy.</para> + + <para>W rezultacie nie należy się spodziewać, że aplikacje graficzne będą posiadały + jednakowy wygląd czy sposób obsługiwania. Istnieje kilka popularnych zestawów + elementów interfejsu graficznego i ich wariacji, włączając w to oryginalny + zestaw Athena z MIT, <application>&motif;</application> (na podstawie którego + został przygotowany zestaw elementów interfejsu graficznego µsoft.windows;; + wszystkie krawędzie fazowane, trzy odcienie szarości), <application>OpenLook</application> + i inne.</para> + + <para>Większość nowszych programów graficznych będzie zapewne wykorzystywać jeden ze współczesnych + zestawów elementów interfejsu, jak np. Qt, wykorzystywany w <application>KDE</application>, bądź + GTK+, stosowany w projekcie <application>GNOME</application>. Pod tym względem, + istnieje pewne podobieństwo w wyglądzie i zachowaniu środowisk graficznych w systemach typu + &unix;, co z pewnością ułatwi pracę z systemem początkującym użytkownikom.</para> </sect2> </sect1> <sect1 id="x-install"> - <title>Installing X11</title> - - <para><application>&xorg;</application> or - <application>&xfree86;</application> may be installed on &os;. - Beginning with &os; 5.3-RELEASE, - <application>&xorg;</application> is the default X11 - implementation for &os;. <application>&xorg;</application> is - the X server of the open source X Window System implementation released by the X.Org - Foundation. <application>&xorg;</application> is based on the code of - <application>&xfree86 4.4RC2</application> and X11R6.6. - The X.Org Foundation released X11R6.7 in April 2004 and - X11R6.8.2 in February 2005, this latter is the version - currently available in the &os; Ports Collection.</para> - - <para>To build and install <application>&xorg;</application> from the - Ports Collection:</para> + <title>Instalacja X11</title> + + <para>Domyślną implementacją serwera X11 dla &os; jest + <application>&xorg;</application>. Jest on serwerem graficznym + o otwartym kodzie (open source) Systemu okien X przygotowanym przez X.Org + Foundation. Bazuje on na kodzie <application>&xfree86; 4.4RC2</application> + i X11R6.6. Wersją <application>&xorg;</application> dostępną aktualnie + z kolekcji portów &os; jest &xorg.version;.</para> + + <para>By skompilować i zainstalować <application>&xorg;</application> + z kolekcji portów wpisujemy:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11/xorg</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> <note> - <para>To build <application>&xorg;</application> in its - entirety, be sure to have at least 4 GB of free space - available.</para> + <para>Nim zaczniemy upewnijmy się, że dysponujemy 4 GB wolnej + przestrzeni na dysku na potrzeby kompilacji.</para> </note> - <para>To build and install <application>&xfree86;</application> - from the Ports Collection:</para> + <para>Alternatywnie, X11 może zostać zainstalowany z pakietów binarnych + za pomocą &man.pkg.add.1;. W przypadku wykorzystania opcji zdalnego pobierania + pakietów z sieci przez &man.pkg.add.1; należy pominąć numer wersji pakietu. + Program &man.pkg.add.1; automatycznie pobierze najnowszą wersję + aplikacji.</para> - <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11/XFree86-4</userinput> -&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - - <para>Alternatively, X11 - can be installed directly from packages. - Binary packages to use with &man.pkg.add.1; tool are also available for - X11. When the remote fetching - feature of &man.pkg.add.1; is used, the version number of the - package must be removed. &man.pkg.add.1; will automatically fetch - the latest version of the application.</para> - - <para>So to fetch and install the package of - <application>&xorg;</application>, simply type:</para> + <para>Zatem, by pobrać i zainstalować pakiet + <application>&xorg;</application> wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r xorg</userinput></screen> - <para>The <application>&xfree86; 4.X</application> package can be - installed by typing:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r XFree86</userinput></screen> + <note><para>Powyższe polecenia zainstalują kompletne środowisko X11 zawierające serwery, klienty, + czcionki itd. Dostępne są również osobne pakiety i porty elementów X11.</para></note> - <note><para>The examples above will install the complete - X11 distribution including the - servers, clients, fonts etc. Separate packages and ports of X11 - are also - available.</para></note> - - <para>The rest of this chapter will explain how to configure - X11, and how to set up a productive desktop - environment.</para> - - <sect2 id="x-to-xorg"> - <title>Moving from <application>&xfree86;</application> to - <application>&xorg;</application></title> - - <para>As with any port, you should check the - <filename>/usr/ports/UPDATING</filename> file for changes. - Included in this file are instructions for converting your - system from <application>&xfree86;</application> to - <application>&xorg;</application>.</para> - - <para>Use <application>CVSup</application> to update your ports - tree prior to attempting any conversion. You will also need - to install <filename - role="package">sysutils/portupgrade</filename> prior to - converting your X11 installation.</para> - - <para>In your <filename>/etc/make.conf</filename> you will need - to add the variable <literal>X_WINDOW_SYSTEM=xorg</literal>. - This ensures that your system knows which X11 is being used. - The older <literal>XFREE86_VERSION</literal> variable has been - deprecated and has been replaced with the - <literal>X_WINDOW_SYSTEM</literal> variable.</para> - - <para>Then, use the following commands:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_delete -f /var/db/pkg/imake-4* /var/db/pkg/XFree86-*</userinput> -&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11/xorg</userinput> -&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput> -&prompt.root; <userinput>pkgdb -F</userinput></screen> - - <para>The &man.pkgdb.1; command is part of the - <application>portupgrade</application> software and will - update various package dependencies.</para> - - <note> - <para>To build <application>&xorg;</application> in its - entirety, be sure to have at least 4 GB of free space - available.</para> - </note> - </sect2> + <para>Pozostała część niniejszego rozdziału wyjaśnia jak skonfigurować serwer X11 oraz jak + skonfigurować wspomagające efektywność naszej pracy środowisko pulpitowe.</para> </sect1> <sect1 id="x-config"> @@ -421,117 +353,97 @@ <author> <firstname>Christopher</firstname> <surname>Shumway</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> <!-- July 2001 --> </author> </authorgroup> </sect1info> - <title>X11 Configuration</title> + <title>Konfiguracja X11</title> - <indexterm><primary>&xfree86; 4.X</primary></indexterm> - <indexterm><primary>&xfree86;</primary></indexterm> <indexterm><primary>&xorg;</primary></indexterm> <indexterm><primary>X11</primary></indexterm> <sect2> - <title>Before Starting</title> + <title>Nim zaczniemy</title> - <para>Before configuration of X11 - the following information about the target system is needed:</para> + <para>Przed rozpoczęciem konfiguracji X11 potrzebne nam będą następujące + informacje o docelowym systemie:</para> <itemizedlist> - <listitem><para>Monitor specifications</para></listitem> - <listitem><para>Video Adapter chipset</para></listitem> - <listitem><para>Video Adapter memory</para></listitem> + <listitem><para>Parametry monitora</para></listitem> + <listitem><para>Rodzaj chipsetu karty graficznej</para></listitem> + <listitem><para>Rozmiar pamięci karty graficznej</para></listitem> </itemizedlist> - <indexterm><primary>horizontal scan rate</primary></indexterm> - <indexterm><primary>vertical scan rate</primary></indexterm> - - <para>The specifications for the monitor are used by - X11 to determine the resolution and - refresh rate to run at. These specifications can usually be - obtained from the documentation that came with the monitor or from - the manufacturer's website. There are two ranges of numbers that - are needed, the horizontal scan rate and the vertical synchronization - rate.</para> + <indexterm><primary>częstotliwość odchylania poziomego</primary></indexterm> + <indexterm><primary>częstotliwość synchronizacji pionowej</primary></indexterm> - <para>The video adapter's chipset defines what driver module - X11 uses to talk to the graphics - hardware. With most chipsets, this can be automatically - determined, but it is still useful to know in case the automatic - detection does not work correctly.</para> + <para>Parametry monitora są wykorzystywane przez X11 do określenia rozdzielczości + i częstotliwości odświeżania ekranu, na jakich ma pracować. Parametry te + można z reguły odczytać z dokumentacji dostarczonej wraz z monitorem + bądź ze strony producenta. Potrzebne są dwa przedziały liczbowe: częstotliwość + odchylania poziomego oraz częstotliwość synchronizacji pionowej.</para> - <para>Video memory on the graphic adapter determines the - resolution and color depth which the system can run at. This is - important to know so the user knows the limitations of the - system.</para> + <para>Od rodzaju chipsetu karty graficznej zależy który moduł X11 + wykorzysta do komunikacji z kartą graficzną. W większości przypadków + możliwe jest automatyczne wykrycie rodzaju chipsetu. Tym nie mniej + warto jest go znać, na wypadek gdyby autodetekcja nie powiodła się.</para> + <para>Rozmiar pamięci karty graficznej wpływa bezpośrednio na rozdzielczość + i głębię kolorów, przy których system będzie pracował. Informacja ta jest + istotna, by użytkownik znał ograniczenia systemu w tym zakresie.</para> </sect2> <sect2> - <title>Configuring X11</title> + <title>Konfiguracja X11</title> - <para>Configuration of X11 is - a multi-step process. The first step is to build an initial - configuration file. - As the super user, simply - run:</para> + <para>Konfiguracja X11 jest procesem składającym się z kilku kroków. + Pierwszym z nich jest przygotowanie wstępnego pliku konfiguracyjnego. + Wystarczy jako użytkownik <username>root</username> wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>Xorg -configure</userinput></screen> - <para>In the case of <application>&xfree86;</application> - type:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>XFree86 -configure</userinput></screen> - - <para>This will generate an - X11 configuration skeleton file in the - <filename>/root</filename> directory called - <filename>xorg.conf.new</filename> (whether you &man.su.1; or - do a direct login affects the inherited supervisor - <envar>$HOME</envar> directory variable). - For <application>&xfree86;</application>, this configuration - file is called <filename>XF86Config.new</filename>. The - X11 program will attempt to probe - the graphics hardware on the system and write a - configuration file to load the proper drivers for the detected - hardware on the target system.</para> - - <para>The next step is to test the existing - configuration to verify that <application>&xorg;</application> - can work with the graphics - hardware on the target system. To perform this task, - type:</para> + <para>Wygeneruje to szkielet konfiguracji X11 w katalogu + <filename>/root</filename>, w pliku o nazwie + <filename>xorg.conf.new</filename> (niezależnie czy skorzystaliśmy z &man.su.1; + czy zalogowaliśmy się bezpośrednio na konto, plik zostanie utworzony w katalogu + zdefiniowanym w zmiennej <envar>$HOME</envar> dla użytkownika + <username>root</username>). X11 spróbuje wykryć parametry + sprzętu graficznego zainstalowanego w komputerze + i zapisać plik konfiguracyjny, by przy starcie serwera X + były ładowane właściwe sterowniki dla wykrytego sprzętu.</para> + + <para>Kolejnym krokiem jest przetestowanie konfiguracji + i sprawdzenie czy <application>&xorg;</application> jest w stanie + współpracować ze sprzętem graficznym w systemie. W tym celu + należy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>Xorg -config xorg.conf.new</userinput></screen> - <para><application>&xfree86;</application> users will type:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>XFree86 -xf86config XF86Config.new</userinput></screen> - - <para>If a black and grey grid and an X mouse cursor appear, - the configuration was successful. To exit the test, just press + <para>Jeśli na ekranie pojawi się siatka złożona z czarnych i szarych elementów, + a także kursor myszy w kształcie litery X, oznaczać to będzie, że X11 został + skonfigurowany poprawnie. By wyłączyć ekran testowy wystarczy wcisnąć kombinację + klawiszy <keycombo action="simul"> <keycap>Ctrl</keycap> <keycap>Alt</keycap> <keycap>Backspace</keycap> - </keycombo> simultaneously.</para> + </keycombo>.</para> - <note><para>If the mouse does not work, you will need to first - configure it before proceeding. See <xref linkend="mouse"> - in the &os; install chapter.</para></note> + <note><para>Jeśli okaże się, że kursor nie reaguje na ruchy myszy będziemy musieli wpierw + ją skonfigurować. <xref linkend="mouse"> rozdziału <quote>Instalacja &os;</quote> + zawiera szczegółowe informacje na ten temat.</para></note> - <indexterm><primary>X11 tuning</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Dostrajanie X11</primary></indexterm> - <para>Next, tune the <filename>xorg.conf.new</filename> (or <filename>XF86Config.new</filename> if you are running <application>&xfree86;</application>) - configuration file to taste. Open the file in a text editor such - as &man.emacs.1; or &man.ee.1;. First, add the - frequencies for the target system's monitor. These are usually - expressed as a horizontal and vertical synchronization rate. These - values are added to the <filename>xorg.conf.new</filename> file - under the <literal>"Monitor"</literal> section:</para> + <para>Następnym krokiem jest dostrojenie konfiguracji pliku <filename>xorg.conf.new</filename> + do naszych upodobań. Otwórzmy plik w edytorze tekstu, np. + w &man.emacs.1; bądź &man.ee.1;. Wpierw powinniśmy dodać częstotliwości + z jakimi może pracować nasz monitor. Z reguły określane są jako częstotliwości + synchronizacji pionowej i poziomej. Wartości te są dodawane + do pliku <filename>xorg.conf.new</filename> w sekcji + <literal>"Monitor"</literal>:</para> <programlisting>Section "Monitor" Identifier "Monitor0" @@ -541,20 +453,18 @@ VertRefresh 48-120 EndSection</programlisting> - <para>The <literal>HorizSync</literal> and - <literal>VertRefresh</literal> keywords may be missing in the - configuration file. If they are, they need to be added, with - the correct horizontal synchronization rate placed after the - <literal>HorizSync</literal> keyword and the vertical - synchronization rate after the <literal>VertRefresh</literal> - keyword. In the example above the target monitor's rates were - entered.</para> - - <para>X allows DPMS (Energy Star) features to be used with capable - monitors. The &man.xset.1; program controls the time-outs and can force - standby, suspend, or off modes. If you wish to enable DPMS features - for your monitor, you must add the following line to the monitor - section:</para> + <para>Słów kluczowych <literal>HorizSync</literal> i + <literal>VertRefresh</literal> może brakować w pliku konfiguracyjnym. + Jeśli tak jest, można je śmiało dodać wpisując właściwą wartość częstotliwości + odchylania poziomego zaraz po <literal>HorizSync</literal> oraz + wartość częstotliwości synchronizacji pionowej po <literal>VertRefresh</literal>. + W powyższym przykładzie wartości te zostały wpisane.</para> + + <para>X umożliwia również korzystanie z funkcji DPMS (Energy Star), jeśli dysponujemy + monitorem zgodnym z tym standardem. Program &man.xset.1; kontroluje limity czasowe + i może wymusić tryb oczekiwania, zawieszenia czy tryby wyłączania. Jeśli chcemy + włączyć funkcje DPMS dla naszego monitora, musimy dodać poniższy wiersz + w sekcji monitora:</para> <programlisting> Option "DPMS"</programlisting> @@ -562,14 +472,11 @@ EndSection</programlisting> <indexterm> <primary><filename>xorg.conf</filename></primary> </indexterm> - <indexterm> - <primary><filename>XF86Config</filename></primary> - </indexterm> - <para>While the <filename>xorg.conf.new</filename> (or <filename>XF86Config.new</filename>) - configuration file is still open in an editor, select - the default resolution and color depth desired. This is - defined in the <literal>"Screen"</literal> section:</para> + <para>Mając wciąż otwarty w edytorze plik <filename>xorg.conf.new</filename> + wybierzmy domyślną + rozdzielczość i głębię kolorów. Parametry te definiowane są w sekcji + <literal>"Screen"</literal>:</para> <programlisting>Section "Screen" Identifier "Screen0" @@ -583,101 +490,153 @@ EndSection</programlisting> EndSubSection EndSection</programlisting> - <para>The <literal>DefaultDepth</literal> keyword describes - the color depth to run at by default. This can be overridden - with the <option>-depth</option> command line switch to - &man.Xorg.1; (or &man.XFree86.1;). - The <literal>Modes</literal> keyword - describes the resolution to run at for the given color depth. - Note that only VESA standard modes are supported as defined by - the target system's graphics hardware. - In the example above, the default color depth is twenty-four - bits per pixel. At this color depth, the accepted resolution is - 1024 by 768 - pixels.</para> - - <para>Finally, write the configuration file and test it using - the test mode given above.</para> + <para>Słowo kluczowe <literal>DefaultDepth</literal> odnosi się do domyślnej głębi + kolorów. Opcja ta może być zmieniona za pomocą parametru + <option>-depth</option> polecenia &man.Xorg.1;. + Słowo kluczowe <literal>Modes</literal> odnosi się do rozdzielczości, w której + ma pracować serwer X dla danej głębi kolorów. Należy zwrócić uwagę, iż dostępne + są jedynie standardowe tryby VESA, zgodne ze sprzętem graficznym instalowanym w danym + systemie. W powyższym przykładzie, domyślna głębia kolorów to dwadzieścia cztery + bity na piksel. Przy tej głębi dostępna jest rozdzielczość + 1024 na 768 pikseli.</para> + + <para>Możemy w końcu zapisać plik konfiguracyjny i sprawdzić go wykorzystując + podany powyżej tryb testowy.</para> <note> - <para>One of the tools available to assist you during - troubleshooting process are the X11 log files, which contain - information on each device that the X11 server attaches to. - <application>&xorg;</application> log file names are in the format - of <filename>/var/log/Xorg.0.log</filename> - (<application>&xfree86;</application> log file names follow the - format of <filename>XFree86.0.log</filename>). The exact name - of the log can vary from <filename>Xorg.0.log</filename> to - <filename>Xorg.8.log</filename> and so forth.</para> + <para>Jednym z pomocnych narzędzi w radzeniu sobie z problemami + są pliki dzienników X11, zawierające informacje odnośnie każdego + urządzenia, do którego jest podłączony serwer X11. + Nazwy plików dzienników <application>&xorg;</application> wykorzystują + format <filename>/var/log/Xorg.0.log</filename>. Dokładna nazwa pliku + dziennika może być różna w zakresie od <filename>Xorg.0.log</filename> do + <filename>Xorg.8.log</filename>.</para> </note> - <para>If all is well, the configuration - file needs to be installed in a common location where - &man.Xorg.1; (or &man.XFree86.1;) - can find it. - This is typically <filename>/etc/X11/xorg.conf</filename> or - <filename>/usr/X11R6/etc/X11/xorg.conf</filename> (for - <application>&xfree86;</application> it is called - <filename>/etc/X11/XF86Config</filename> or - <filename>/usr/X11R6/etc/X11/XF86Config</filename>).</para> + <para>Jeśli test wypadł dobrze, należy zainstalować plik konfiguracyjny + w miejscu gdzie &man.Xorg.1; będzie + w stanie go znaleźć. Z reguły jest to <filename>/etc/X11/xorg.conf</filename> + lub <filename>/usr/X11R6/etc/X11/xorg.conf</filename>.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cp xorg.conf.new /etc/X11/xorg.conf</userinput></screen> - <para>For <application>&xfree86;</application>:</para> - - <screen>&prompt.root; <userinput>cp XF86Config.new /etc/X11/XF86Config</userinput></screen> + <para>Proces konfiguracji X11 dobiegł końca. <application>&xorg;</application> + można uruchomić za pomocą pomocą polecenia &man.startx.1;. + Serwer X11 może być również uruchamiany + wykorzystując &man.xdm.1;.</para> - <para>The X11 configuration process is now - complete. In order to start - <application>&xfree86; 4.X</application> with &man.startx.1;, - install the <filename role="package">x11/wrapper</filename> port. - <application>&xorg;</application> already includes the wrapper - code and does not require the installation of the wrapper port. - The X11 server may also be started with the use of - &man.xdm.1;.</para> + <note><para>Dostępny jest również graficzny konfigurator - + &man.xorgcfg.1; - + dostarczany razem z dystrybucją X11. Pozwala on nam interaktywnie zdefiniować + naszą konfigurację wybierając odpowiednie sterowniki i ustawienia. + Program ten można uruchomić z konsoli wpisując polecenie + <command>xorgcfg -textmode</command>. Więcej szczegółów zawiera + strona podręcznika systemowego &man.xorgcfg.1;.</para> - <note><para>There is also a graphical configuration tool, - &man.xorgcfg.1; (&man.xf86cfg.1; for <application>&xfree86;</application>), that comes with the - X11 distribution. It - allows you to interactively define your configuration by choosing - the appropriate drivers and settings. This program can be invoked from the console, by typing the command <command>xorgcfg -textmode</command>. For more details, - refer to the &man.xorgcfg.1; and &man.xf86cfg.1; manual pages.</para> - - <para>Alternatively, there is also a tool called &man.xorgconfig.1; - (&man.xf86config.1; for <application>&xfree86;</application>), - this program is a console utility that is less user friendly, - but it may work in situations where the other tools do - not.</para></note> + <para>Istnieje również, jako alternatywa, program &man.xorgconfig.1;, + będący aplikacją konsolową, mniej przyjazną dla początkujących użytkowników, + jednakże przydatną w sytuacjach gdy inne narzędzia nie działają + poprawnie.</para></note> </sect2> <sect2> - <title>Advanced Configuration Topics</title> + <title>Konfiguracja zaawansowana</title> + + <sect3> + <title>Konfiguracja z chipsetem graficznym &intel; i810</title> + + <indexterm><primary>chipset graficzny Intel i810</primary></indexterm> + + <para>Konfiguracja ze zintegrowanym chipsetem &intel; i810 wymaga wykorzystania + interfejsu programowego AGP <devicename>agpgart</devicename> do obsługi karty + w X11. Więcej informacji można znaleźć w podręczniku systemowym sterownika + &man.agp.4;.</para> + + <para>Pozwoli to nam skonfigurować naszą kartę graficzną jak każdą inną. + W tym momencie należy zwrócić uwagę na fakt, iż w systemach bez &man.agp.4; + wkompilowanego w jądro, próba załadowania modułu za pomocą + &man.kldload.8; nie powiedzie się. Sterownik ten musi być obecny + w jądrze w trakcie uruchamiania systemu poprzez wkompilowanie go + bądź załadowanie za pomocą <filename>/boot/loader.conf</filename>.</para> + </sect3> <sect3> - <title>Configuration with &intel; i810 Graphics Chipsets</title> - - <indexterm><primary>Intel i810 graphic chipset</primary></indexterm> - - <para>Configuration with &intel; i810 integrated chipsets - requires the <devicename>agpgart</devicename> - AGP programming interface for X11 - to drive the card. See the &man.agp.4; driver manual page - for more information.</para> - - <para>This will allow configuration of the hardware as any other - graphics board. Note on systems without the &man.agp.4; - driver compiled in the kernel, trying to load the module - with &man.kldload.8; will not work. This driver has to be - in the kernel at boot time through being compiled in or - using <filename>/boot/loader.conf</filename>.</para> - - <para>If you are using <application>&xfree86; 4.1.0</application> (or - later) and messages about unresolved symbols like - <literal>fbPictureInit</literal> appear, try adding the - following line after <literal>Driver "i810"</literal> in the - X11 configuration file:</para> - <programlisting>Option "NoDDC"</programlisting> + <title>Dodanie płaskiego monitora szerokokątnego</title> + + <indexterm><primary>konfiguracja płaskiego monitora szerokokątnego</primary></indexterm> + + <para>Sekcja ta zakłada, że posiadamy odrobinę wiedzy o zaawansowanej + konfiguracji X11. Jeśli próby wykorzystania opisanych wyżej standardowych + narzędzi konfiguracyjnych nie powiodły się, w plikach dzienników znajdziemy + dostateczną ilość informacji pomocnych w uruchomieniu X z monitorem + szerokokątnym. Będziemy musieli wykorzystać dowolny edytor teksu.</para> + + <para>Obecne formaty szerokokątne (WSXGA, WSXGA+, WUXGA, WXGA, WXGA+, itd.) + obsługują formaty 16:10 oraz 10:9 bądź o innych proporcjach obrazu, które + mogą stworzyć problemy w trakcie konfiguracji X. Niektórymi z powszechnie + wykorzystywanych rozdzielczości ekranu dla proporcji 16:10 są:</para> + + <itemizedlist> + <listitem><para>2560x1600</para></listitem> + <listitem><para>1920x1200</para></listitem> + <listitem><para>1680x1050</para></listitem> + <listitem><para>1440x900</para></listitem> + <listitem><para>1280x800</para></listitem> + </itemizedlist> + + <para>W pewnym momencie będzie to tak proste jak dodanie którejś z tych + rozdzielczości jako możliwych trybów <literal>Mode</literal> w + <literal>Section "Screen"</literal>, jak np.:</para> + + <programlisting>Section "Screen" +Identifier "Screen0" +Device "Card0" +Monitor "Monitor0" +DefaultDepth 24 +SubSection "Display" + Viewport 0 0 + Depth 24 + Modes "1680x1050" +EndSubSection +EndSection</programlisting> + + <para>Tym nie mniej <application>&xorg;</application> jest na tyle sprytny, + że potrafić pozyskać informacje o rozdzielczości ekranu monitora szerokokątnego + za pomocą I2C/DDC w taki sposób, że wie jakie rozdzielczości potrafi obsłużyć + monitor w kwestii częstotliwości i rozdzielczość.</para> + + <para>Jeśli odpowiednie wpisy <literal>ModeLine</literal> nie istnieją w sterownikach, + będziemy musieli podpowiedzieć co nieco serwerowi <application>&xorg;</application>. + Z pliku <filename>/var/log/Xorg.0.log</filename> możemy wydobyć dostateczną + ilość informacji, by móc ręcznie stworzyć poprawnie obsługiwany + <literal>ModeLine</literal>. Wystarczy odnaleźć zapis podobny do:</para> + + <programlisting>(II) MGA(0): Supported additional Video Mode: +(II) MGA(0): clock: 146.2 MHz Image Size: 433 x 271 mm +(II) MGA(0): h_active: 1680 h_sync: 1784 h_sync_end 1960 h_blank_end 2240 h_border: 0 +(II) MGA(0): v_active: 1050 v_sync: 1053 v_sync_end 1059 v_blanking: 1089 v_border: 0 +(II) MGA(0): Ranges: V min: 48 V max: 85 Hz, H min: 30 H max: 94 kHz, PixClock max 170 MHz</programlisting> + + <para>Jest to tzw. informacja EDID. Stworzenie na jej podstawie + <literal>ModeLine</literal> jest zaledwie kwestią + wpisania we właściwej kolejności kilku liczb:</para> + + <programlisting>ModeLine <name> <clock> <4 horiz. timings> <4 vert. timings></programlisting> + + <para>Tak więc wpis <literal>ModeLine</literal> w <literal>Section "Monitor"</literal> + dla tego przykładu wyglądałby następująco:</para> + + <programlisting>Section "Monitor" +Identifier "Monitor1" +VendorName "Bigname" +ModelName "BestModel" +ModeLine "1680x1050" 146.2 1680 1784 1960 2240 1050 1053 1059 1089 +Option "DPMS" +EndSection</programlisting> + + <para>Po tych kilku prostych zmianach X powinien zacząć działać poprawnie + z naszym szerokokątnym monitorem.</para> </sect3> </sect2> </sect1> @@ -688,128 +647,104 @@ EndSection</programlisting> <author> <firstname>Murray</firstname> <surname>Stokely</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> </author> </authorgroup> </sect1info> - <title>Using Fonts in X11</title> + <title>Korzystanie z czcionek w X11</title> <sect2 id="type1"> - <title>Type1 Fonts</title> - <para>The default fonts that ship with - X11 are less than ideal for typical - desktop publishing applications. Large presentation fonts show up - jagged and unprofessional looking, and small fonts in - <application>&netscape;</application> are almost completely unintelligible. - However, there are several free, high quality Type1 (&postscript;) fonts - available which can be readily used - with X11. For instance, the URW font collection - (<filename role="package">x11-fonts/urwfonts</filename>) includes - high quality versions of standard type1 fonts (<trademark class="registered">Times Roman</trademark>, - <trademark class="registered">Helvetica</trademark>, <trademark class="registered">Palatino</trademark> and others). The Freefonts collection - (<filename role="package">x11-fonts/freefonts</filename>) includes - many more fonts, but most of them are intended for use in - graphics software such as the <application>Gimp</application>, and are not - complete enough to serve as screen fonts. In addition, - X11 can be configured to use - &truetype; fonts with a minimum of effort. For more details on - this, see the &man.X.7; manual page or the - <link linkend="truetype">section on &truetype; fonts</link>.</para> - - <para>To install the above Type1 font collections from the ports - collection, run the following commands:</para> + <title>Czcionki Type1</title> + <para>Czcionki dostarczane razem z X11 są dalekie od idealnych dla typowych + aplikacji biurowych. Duże czcionki sprawiają wrażenie postrzępionych + i mało profesjonalnych. Natomiast, małe czcionki w <application>&netscape;</application> + są całkowicie nieczytelne. Tym nie mniej, dostępnych jest kilka darmowych, wysokiej jakości + czcionek Type1 (&postscript;), gotowych do użycia z X11. Na przykład, + kolekcja czcionek URW (<filename role="package">x11-fonts/urwfonts</filename>) zawiera + wysokiej jakości wersje standardowych czcionek type1 (<trademark class="registered">Times + Roman</trademark>, <trademark class="registered">Helvetica</trademark>, <trademark + class="registered">Palatino</trademark> i innych). Kolekcja Freefonts + (<filename role="package">x11-fonts/freefonts</filename>) to wiele dodatkowych czcionek, + przy czym większość z nich przewidzianych jest do użycia z oprogramowaniem graficznym, + jak np. <application>Gimp</application>, tym samym nie są przygotowane do wykorzystania + jako czcionki do aplikacji. Dodatkowo, przy minimum wysiłku, można skonfigurować X11, + by korzystał z czcionek &truetype;. Więcej szczegółów znaleźć można w podręczniku systemowym + &man.X.7; lub w części <link linkend="truetype">poświęconej czcionkom &truetype;</link>.</para> + + <para>By zainstalować kolekcje czcionek Type1 z portów, należy wpisać + następujące polecenia:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11-fonts/urwfonts</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>And likewise with the freefont or other collections. To have the X - server detect these fonts, add an appropriate line to the - X server configuration file in <filename>/etc/X11/</filename> - (<filename>xorg.conf</filename> for - <application>&xorg;</application> and - <filename>XF86Config</filename> for - <application>&xfree86;</application>), which reads:</para> + <para>Analogicznie postępujemy z czcionkami freefont bądź innymi kolekcjami. Aby serwer X + wykrył zainstalowane czcionki, należy dodać odpowiedni wpis do pliku konfiguracji + serwera (<filename>/etc/X11/xorg.conf</filename>) postaci:</para> <programlisting>FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/URW/"</programlisting> - <para>Alternatively, at the command line in the X session - run:</para> + <para>Alternatywną metodą jest wpisanie w trakcie sesji X:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/URW</userinput> &prompt.user; <userinput>xset fp rehash</userinput></screen> - <para>This will work but will be lost when the X session is closed, - unless it is added to the startup file (<filename>~/.xinitrc</filename> - for a normal <command>startx</command> session, - or <filename>~/.xsession</filename> when logging in through a - graphical login manager like <application>XDM</application>). - A third way is to use the new - <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename> file: see the - section on <link linkend="antialias">anti-aliasing</link>. + <para>O ile rozwiązanie to również przyniesie pożądany efekt, o tyle dokonane w ten sposób + zmiany zostaną stracone po zakończeniu sesji X. Oczywiście powyższe polecenia można dodać do + pliku startowego (<filename>~/.xinitrc</filename> dla typowej sesji <command>startx</command> + bądź pliku <filename>~/.xsession</filename> przy logowaniu się za pomocą graficznego + menedżera logowania, jak np. <application>XDM</application>). Trzecią metodą jest + skorzystanie z nowego pliku <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>: + szczegóły w części poświęconej <link linkend="antialias">wygładzaniu</link>. </para> </sect2> <sect2 id="truetype"> - <title>&truetype; Fonts</title> + <title>Czcionki &truetype;</title> - <indexterm><primary>TrueType Fonts</primary></indexterm> - <indexterm><primary>fonts</primary> + <indexterm><primary>TrueType</primary></indexterm> + <indexterm><primary>czcionki</primary> <secondary>TrueType</secondary> </indexterm> - <para>Both <application>&xfree86; 4.X</application> and <application>&xorg;</application> have built in support - for rendering &truetype; fonts. There are two different modules - that can enable this functionality. The freetype module is used - in this example because it is more consistent with the other font - rendering back-ends. To enable the freetype module just add the - following line to the <literal>"Module"</literal> section of the - <filename>/etc/X11/xorg.conf</filename> or - <filename>/etc/X11/XF86Config</filename> file.</para> + <para><application>&xorg;</application> + posiada wbudowaną obsługę czcionek &truetype;. Istnieją dwa moduły, które mogą aktywować + tę funkcję. W przykładzie wykorzystany został moduł freetype, z uwagi na większą spójność + z innymi wewnętrznymi elementami wyświetlającymi czcionki. By włączyć moduł freetype, + wystarczy dodać poniższy wiersz do sekcji <literal>"Module"</literal> pliku + <filename>/etc/X11/xorg.conf</filename>.</para> <programlisting>Load "freetype"</programlisting> - <para>For <application>&xfree86; 3.3.X</application>, a separate - &truetype; font server is needed. - <application>Xfstt</application> is commonly used for - this purpose. To install <application>Xfstt</application>, - simply install the port - <filename role="package">x11-servers/Xfstt</filename>.</para> - - <para>Now make a directory for the &truetype; fonts (for example, - <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType</filename>) - and copy all of the &truetype; fonts into this directory. Keep in - mind that &truetype; fonts cannot be directly taken from a - &macintosh;; they must be in &unix;/&ms-dos;/&windows; format for use by - X11. Once the files have been - copied into this directory, use - <application>ttmkfdir</application> to create a - <filename>fonts.dir</filename> file, so that the X font renderer - knows that these new files have been installed. - <command>ttmkfdir</command> is available from the FreeBSD - Ports Collection as - <filename role="package">x11-fonts/ttmkfdir</filename>.</para> + <para>Teraz musimy utworzyć katalog dla czcionek &truetype; (na przykład + <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType</filename>) i skopiować wszystkie + czcionki do tego katalogu. Należy pamiętać, że czcionki &truetype; + nie mogą być bezpośrednio skopiowane z systemu &macintosh;, by możliwe było + wykorzystanie ich z X11; muszą być w formacie &unix;/&ms-dos;/&windows;. Po skopiowaniu + plików należy wykorzystać <application>ttmkfdir</application> do stworzenia pliku + <filename>fonts.dir</filename>, by poinformować X, że zostały zainstalowane nowe + czcionki. Program <command>ttmkfdir</command> dostępny jest z kolekcji portów + FreeBSD jako <filename role="package">x11-fonts/ttmkfdir</filename>.</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType</userinput> -&prompt.root; <userinput>ttmkfdir > fonts.dir</userinput></screen> +&prompt.root; <userinput>ttmkfdir -o fonts.dir</userinput></screen> - <para>Now add the &truetype; directory to the font - path. This is just the same as described above for <link - linkend="type1">Type1</link> fonts, that is, use</para> + <para>Na koniec musimy dodać katalog &truetype; do ścieżki czcionek. Robimy to analogicznie + jak w przypadku czcionek <link + linkend="type1">Type1</link>, za pomocą polecenia</para> <screen>&prompt.user; <userinput>xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType</userinput> &prompt.user; <userinput>xset fp rehash</userinput></screen> - <para>or add a <literal>FontPath</literal> line to the - <filename>xorg.conf</filename> (or <filename>XF86Config</filename>) file.</para> + <para>bądź dodając wiersz <literal>FontPath</literal> do pliku + <filename>xorg.conf</filename>.</para> - <para>That's it. Now <application>&netscape;</application>, + <para>Gotowe. Teraz <application>&netscape;</application>, <application>Gimp</application>, - <application>&staroffice;</application>, and all of the other X - applications should now recognize the installed &truetype; - fonts. Extremely small fonts (as with text in a high resolution - display on a web page) and extremely large fonts (within - <application>&staroffice;</application>) will look much better - now.</para> + <application>&staroffice;</application> i wszystkie inne aplikacje X + powinny rozpoznawać zainstalowane czcionki &truetype;. Bardzo małe czcionki + (jak np. tekst na stronie WWW przy ustawionej wysokiej rozdzielczości + ekranu) oraz bardzo duże (w <application>&staroffice;</application>) + będą wyglądały zdecydowanie lepiej.</para> </sect2> <sect2 id="antialias"> @@ -818,50 +753,47 @@ EndSection</programlisting> <author> <firstname>Joe Marcus</firstname> <surname>Clarke</surname> - <contrib>Updated by </contrib> + <contrib>Zaktualizował </contrib> <!-- May 2003 --> </author> </authorgroup> </sect2info> - <title>Anti-Aliased Fonts</title> + <title>Wygładzane czcionki</title> - <indexterm><primary>anti-aliased fonts</primary></indexterm> - <indexterm><primary>fonts</primary> - <secondary>anti-aliased</secondary></indexterm> + <indexterm><primary>wygładzane czcionki</primary></indexterm> + <indexterm><primary>czcionki</primary> + <secondary>wygładzane</secondary></indexterm> - <para>Anti-aliasing has been available in X11 since - <application>&xfree86;</application> 4.0.2. However, font - configuration was cumbersome before the introduction of + <para>Wygładzanie (anti-aliasing) dostępne było w X11 + od <application>&xfree86;</application> 4.0.2. Jednakże konfiguracja + czcionek była niezmiernie nieporęczna do ukazania się <application>&xfree86;</application> 4.3.0. - Beginning with - <application>&xfree86;</application> 4.3.0, all fonts in X11 - that are found - in <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/</filename> and - <filename>~/.fonts/</filename> are automatically - made available for anti-aliasing to Xft-aware applications. Not - all applications are Xft-aware, but many have received Xft support. - Examples of Xft-aware applications include Qt 2.3 and higher (the - toolkit for the <application>KDE</application> desktop), - GTK+ 2.0 and higher (the toolkit for the - <application>GNOME</application> desktop), and - <application>Mozilla</application> 1.2 and higher. + Począwszy od tej właśnie wersji, wszystkie czcionki w X11 dostępne + w katalogach <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/</filename> oraz + <filename>~/.fonts/</filename> są automatycznie dostępne + dla aplikacji korzystających z wygładzania Xft. Nie wszystkie aplikacje + potrafią korzystać z Xft, lecz wiele z czasem otrzymało wsparcie Xft. + Przykładami aplikacji korzystających z Xft są Qt 2.3 i późniejsze (pakiet + narzędzi graficznych dla środowiska <application>KDE</application>), + GTK+ 2.0 i późniejsze (pakiet narzędzi graficznych dla środowiska + <application>GNOME</application> desktop) oraz + <application>Mozilla</application> 1.2 i późniejsze. </para> - <para>In order to control which fonts are anti-aliased, or to - configure anti-aliasing properties, create (or edit, if it - already exists) the file - <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>. Several - advanced features of the Xft font system can be tuned using - this file; this section describes only some simple - possibilities. For more details, please see + <para>By móc kontrolować, które czcionki będą wygładzane bądź skonfigurować + właściwości wygładzania, należy stworzyć (bądź zmodyfikować, jeśli istnieje) + plik <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>. Wykorzystując + ten plik możemy dostroić kilka zaawansowanych opcji systemu czcionek Xft, + jednakże rozdział ten skupia się jedynie na kilku podstawowych funkcjach. + Więcej szczegółów znaleźć można w podręczniku systemowym &man.fonts-conf.5;.</para> <indexterm><primary>XML</primary></indexterm> - <para>This file must be in XML format. Pay careful attention to - case, and make sure all tags are properly closed. The file - begins with the usual XML header followed by a DOCTYPE - definition, and then the <literal><fontconfig></literal> tag:</para> + <para>W pliku tym stosowany jest format kodu XML. Przy jego edycji należy + pamiętać o właściwym zamykaniu wszystkich znaczników. Zaczyna się on + od typowego nagłówka XML oraz definicji DOCTYPE. Następnym w kolejności + jest znacznik <literal><fontconfig></literal>:</para> <programlisting> <?xml version="1.0"?> @@ -869,27 +801,26 @@ EndSection</programlisting> <fontconfig> </programlisting> - <para>As previously stated, all fonts in - <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/</filename> as well as - <filename>~/.fonts/</filename> are already made available to - Xft-aware applications. If you wish to add another directory - outside of these two directory trees, add a line similar to the - following to - <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>:</para> + <para>Jak już to zostało wcześniej powiedziane, wszystkie czcionki w katalogach + <filename>/usr/X11R6/lib/X11/fonts/</filename> oraz + <filename>~/.fonts/</filename> są automatycznie dostępne dla aplikacji + korzystających z Xft. Jeśli natomiast chcemy dodać inny katalog nie będący + podkatalogiem żadnego z powyższych, musimy dodać do pliku + <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename> wiersz podobny + do poniższego:</para> - <programlisting><dir>/path/to/my/fonts</dir></programlisting> + <programlisting><dir>/ścieżka/do/moich/czcionek</dir></programlisting> - <para>After adding new fonts, and especially new font directories, - you should run the following command to rebuild the font - caches:</para> + <para>Po dodaniu nowych czcionek, a szczególnie nowych katalogów, powinniśmy uruchomić + poniższe polecenie, by przebudować bufor informacji o czcionkach:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>fc-cache -f</userinput></screen> - <para>Anti-aliasing makes borders slightly fuzzy, which makes very - small text more readable and removes <quote>staircases</quote> from - large text, but can cause eyestrain if applied to normal text. To - exclude font sizes smaller than 14 point from anti-aliasing, include - these lines:</para> + <para>Wygładzanie sprawia, że brzegi czcionek stają się lekko zamazane, dzięki czemu + małe litery są bardziej czytelne, a duże pozbawione efektu <quote>schodków</quote>. + Może jednak prowadzić do zmęczenia oczu gdy zostanie użyte w stosunku do liter + o normalnej wiekości. By wyłączyć wygładzanie czcionek o rozmiarze mniejszym + niż 14 punktów, należy dodać poniższe wiersze do pliku konfiguracyjnego:</para> <programlisting> <match target="font"> <test name="size" compare="less"> @@ -908,14 +839,14 @@ EndSection</programlisting> </edit> </match></programlisting> - <indexterm><primary>fonts</primary> - <secondary>spacing</secondary></indexterm> + <indexterm><primary>czcionki</primary> + <secondary>odstępy</secondary></indexterm> - <para>Spacing for some monospaced fonts may also be inappropriate - with anti-aliasing. This seems to be an issue with - <application>KDE</application>, in particular. One possible fix for - this is to force the spacing for such fonts to be 100. Add the - following lines:</para> + <para>Korzystając z wygładzania może się okazać, iż również odstępy pomiędzy literami + niektórych czcionek o stałej szerokości są niewłaściwe. Ma to miejsce szczególnie + w przypadku <application>KDE</application>. Jedynym rozwiązaniem + tego problemu jest wymuszenie stałego odstępu o wartości 100 dla danych czcionek. + W tym celu musimy wpisać:</para> <programlisting> <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -934,8 +865,8 @@ EndSection</programlisting> </edit> </match></programlisting> - <para>(this aliases the other common names for fixed fonts as - <literal>"mono"</literal>), and then add:</para> + <para>(powyższe deklaruje inne typowe nazwy czcionek o stałej szerokości jako + <literal>"mono"</literal>), a następnie:</para> <programlisting> <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -946,12 +877,11 @@ EndSection</programlisting> </edit> </match> </programlisting> - <para>Certain fonts, such as Helvetica, may have a problem when - anti-aliased. Usually this manifests itself as a font that - seems cut in half vertically. At worst, it may cause - applications such as <application>Mozilla</application> to - crash. To avoid this, consider adding the following to - <filename>local.conf</filename>:</para> + <para>Niektóre czcionki, jak np. Helvetica, mogą stwarzać problemy jeśli zostaną + poddane wygładzaniu. Z reguły daje to efekt czcionki przeciętej pionowo na pół. + W najgorszym wypadku, może prowadzić to do załamania aplikacji typu + <application>Mozilla</application>. By tego uniknąć, warto dodać poniższe + do pliku <filename>local.conf</filename>:</para> <programlisting> <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -962,40 +892,39 @@ EndSection</programlisting> </edit> </match> </programlisting> - <para>Once you have finished editing - <filename>local.conf</filename> make sure you end the file - with the <literal></fontconfig></literal> tag. Not doing this will cause - your changes to be ignored.</para> - - <para>The default font set that comes with - X11 is not very - desirable when it comes to anti-aliasing. A much better - set of default fonts can be found in the - <filename role="package">x11-fonts/bitstream-vera</filename> - port. This port will install a - <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename> file - if one does not exist already. If the file does exist, - the port will create a <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf-vera - </filename> file. Merge the contents of this file into - <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>, and the - Bitstream fonts will automatically replace the default - X11 Serif, Sans Serif, and Monospaced - fonts.</para> - - <para>Finally, users can add their own settings via their personal - <filename>.fonts.conf</filename> files. To do this, each user should - simply create a <filename>~/.fonts.conf</filename>. This file must - also be in XML format.</para> - - <indexterm><primary>LCD screen</primary></indexterm> - <indexterm><primary>Fonts</primary> - <secondary>LCD screen</secondary></indexterm> - - <para>One last point: with an LCD screen, sub-pixel sampling may be - desired. This basically treats the (horizontally separated) - red, green and blue components separately to improve the horizontal - resolution; the results can be dramatic. To enable this, add the - line somewhere in the <filename>local.conf</filename> file:</para> + <para>Skończywszy edycję <filename>local.conf</filename> upewnijmy się, + że plik kończy się znacznikiem <literal></fontconfig></literal>. + Bez tego może się okazać, że nasze zmiany zostaną zignorowane.</para> + + <para>Korzystanie z domyślnego zestawu czcionek, dostępnego wraz z X11, + nie jest wskazane jeśli chodzi o wygładzanie. Zdecydowanie lepszy + zestaw domyślnych czcionek zawiera port + <filename role="package">x11-fonts/bitstream-vera</filename>. + Port ten zainstaluje również plik + <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename> jeśli + jeszcze go nie mamy. Jeśli natomiast istnieje już taki plik + w systemie, stworzony zostanie plik + <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf-vera</filename>. Wystarczy + dołączyć zawartość tego pliku do + <filename>/usr/X11R6/etc/fonts/local.conf</filename>, by czcionki + Bitstream automatycznie zastąpiły domyślne czcionki + X11 Serif, Sans Serif i Monospaced.</para> + + <para>Na koniec, użytkownicy mogą dodać swoją konfigurację poprzez własny + plik <filename>.fonts.conf</filename>. W tym celu każdy użytkownik + może stworzyć i zmodyfikować plik <filename>~/.fonts.conf</filename>. + Również ten plik wykorzystuje format XML.</para> + + <indexterm><primary>monitor LCD</primary></indexterm> + <indexterm><primary>czcionki</primary> + <secondary>monitor LCD</secondary></indexterm> + + <para>Ostatnia rzecz: osoby korzystające z monitorów LCD mogą pragnąć + zastosować wygładzanie podpikselowe. W skrócie, w metodzie tej + czerwone, zielone i niebieskie komponenty (oddzielone w płaszczyźnie + poziomej) traktowane są oddzielnie, co poprawia rozdzielczość + poziomą i przynosi radykalne efekty. By włączyć wygładzanie podpikselowe + należy dodać poniższy wiersz do pliku <filename>local.conf</filename>:</para> <programlisting> <match target="font"> @@ -1008,29 +937,27 @@ EndSection</programlisting> </match> </programlisting> - <note><para>Depending on the sort of display, - <literal>rgb</literal> may need to be changed to <literal>bgr</literal>, - <literal>vrgb</literal> or <literal>vbgr</literal>: experiment and - see which works best.</para></note> + <note><para>Zależnie od typu monitora, może się okazać, że będziemy musieli zastąpić + <literal>rgb</literal> wartościami <literal>bgr</literal>, + <literal>vrgb</literal> lub <literal>vbgr</literal>: poeksperymentujmy i sprawdźmy + co da najlepszy efekt.</para></note> <indexterm> <primary>Mozilla</primary> - <secondary>disabling anti-aliased fonts</secondary> + <secondary>wyłączenie wygładzanych czcionek</secondary> </indexterm> - <para>Anti-aliasing should be enabled the next time the X - server is started. However, programs must know how to take - advantage of it. At present, the Qt toolkit does, - so the entire <application>KDE</application> environment can - use anti-aliased fonts. - GTK+ and - <application>GNOME</application> can also be made to use - anti-aliasing via the <quote>Font</quote> capplet (see <xref - linkend="x11-wm-gnome-antialias"> for details). By default, - <application>Mozilla</application> 1.2 and greater will - automatically use anti-aliasing. To disable this, rebuild - <application>Mozilla</application> with the - <makevar>-DWITHOUT_XFT</makevar> flag.</para> + <para>Wygładzanie powinno być aktywne przy następnym uruchomieniu + serwera X. Tym nie mniej, programy muszą zostać poinformowane, + by z niego korzystać. W chwili obecnej pakiet narzędzi Qt + korzysta z wygładzania czcionek, tym samym również i całe środowisko + <application>KDE</application>. GTK+ oraz <application>GNOME</application> + również można skonfigurować do pracy z wygładzanymi czcionkami poprzez + aplet <quote>Font</quote> (<xref linkend="x11-wm-gnome-antialias"> + zawiera szczegółowy opis). Domyślnie, <application>Mozilla</application> + 1.2 i późniejsze będą automatycznie korzystać z wygładzania. + By wyłączyć tę opcję, należy ponownie skompilować program z parametrem + <makevar>-DWITHOUT_XFT</makevar>.</para> </sect2> </sect1> @@ -1040,245 +967,222 @@ EndSection</programlisting> <author> <firstname>Seth</firstname> <surname>Kingsley</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> </author> </authorgroup> </sect1info> - <title>The X Display Manager</title> + <title>Menedżer pulpitów X</title> <sect2> - <title>Overview</title> - - <indexterm><primary>X Display Manager</primary></indexterm> - <para>The X Display Manager (<application>XDM</application>) is - an optional part of the X Window System that is used for login - session management. This is useful for several types of - situations, including minimal <quote>X Terminals</quote>, - desktops, and large network display - servers. Since the X Window System is network and protocol - independent, there are a wide variety of possible configurations - for running X clients and servers on different machines - connected by a network. <application>XDM</application> provides - a graphical interface for choosing which display server to - connect to, and entering authorization information such as a - login and password combination.</para> - - <para>Think of <application>XDM</application> as - providing the same functionality to the user as the - &man.getty.8; utility (see <xref linkend="term-config"> for - details). That is, it performs system logins to the display - being connected to and then runs a session manager on behalf of - the user (usually an X window - manager). <application>XDM</application> then waits for this - program to exit, signaling that the user is done and should be - logged out of the display. At this point, - <application>XDM</application> can display the login and display - chooser screens for the next user to login.</para> + <title>Omówienie</title> + + <indexterm><primary>Menedżer pulpitów XDM</primary></indexterm> + <para>Menedżer pulpitów X (ang. X Display Manager <application>XDM</application>) jest + opcjonalną częścią Systemu okien X, wykorzystywaną do zarządzania sesjami logowania. + Znajduje on zastosowanie w kilku typach sytuacji, włączając w to zarówno + minimalistyczne <quote>Terminale X</quote>, komputery prywatne, jak również ogromne + sieciowe serwery graficzne. Z uwagi na fakt, iż System okien X jest niezależny + od wykorzystywanej sieci jak i protokołu, istnieje wiele możliwych konfiguracji + klientów i serwerów na różnych maszynach połączonych ze sobą + za pomocą sieci. <application>XDM</application> dostarcza graficznego interfejsu + pozwalającego wybrać, z którym serwerem się połączymy, jak i przeprowadzić autoryzację, + np. za pomocą kombinacji loginu i hasła.</para> + + <para><application>XDM</application> można postrzegać jako narzędzie dostarczające + użytkownikowi takich samych funkcjonalności jak &man.getty.8; (szczegółowy opis zawiera + <xref linkend="term-config">). Oznacza to, że to właśnie menedżer pulpitów + w imieniu użytkownika dokonuje logowania do systemu i uruchamia menedżera sesji + (z reguły menedżera okien). Następnie, <application>XDM</application> oczekuje + aż program zakończy działanie, sygnalizując tym samym, że użytkownik skończył pracę + i menedżer pulpitów powinien go wylogować z systemu. W tym momencie + <application>XDM</application> może ponownie wyświetlić ekran logowania + i wyboru środowiska graficznego oczekująć na kolejnego użytkownika.</para> </sect2> <sect2> - <title>Using XDM</title> - - <para>The <application>XDM</application> daemon program is - located in <filename>/usr/X11R6/bin/xdm</filename>. This program - can be run at any time as <username>root</username> and it will - start managing the X display on the local machine. If - <application>XDM</application> is to be run every - time the machine boots up, a convenient way to do this is by - adding an entry to <filename>/etc/ttys</filename>. For more - information about the format and usage of this file, see <xref - linkend="term-etcttys">. There is a line in the default - <filename>/etc/ttys</filename> file for running the - <application>XDM</application> daemon on a virtual terminal:</para> + <title>Korzystanie z XDM</title> + + <para>Demon <application>XDM</application> znajduje się + w <filename>/usr/X11R6/bin/xdm</filename>. Program ten może zostać + uruchomiony w dowolnej chwili przez użytkownika <username>root</username> + i od razu rozpocznie zarządzanie ekranami X w lokalnym systemie. + Jeśli jednak <application>XDM</application> ma być uruchamiany przy każdym + starcie systemu, najlepszym rozwiązaniem jest dodanie odpowiedniego wpisu + do pliku <filename>/etc/ttys</filename>. <xref + linkend="term-etcttys"> zawiera więcej informacji odnośnie formatu i wykorzystania + tego pliku. W domyślnej wersji plik <filename>/etc/ttys</filename> zawiera wiersz + uruchamiający demona <application>XDM</application> w wirtualnym terminalu:</para> <screen>ttyv8 "/usr/X11R6/bin/xdm -nodaemon" xterm off secure</screen> - <para>By default this entry is disabled; in order to enable it - change field 5 from <literal>off</literal> to - <literal>on</literal> and restart &man.init.8; using the - directions in <xref linkend="term-hup">. The first field, the - name of the terminal this program will manage, is - <literal>ttyv8</literal>. This means that - <application>XDM</application> will start running on the 9th - virtual terminal.</para> + <para>Domyślnie, wiersz ten jest nieaktywny. By go uaktywnić należy zmienić zawartość 5 + kolumny z <literal>off</literal> na <literal>on</literal> i ponownie uruchomić &man.init.8; + wykorzystująć wskazówki z <xref linkend="term-hup">. Pierwsza kolumna - nazwa terminala, + którym będzie zarządzał dany program - to <literal>ttyv8</literal>. Oznacza to, + że <application>XDM</application> będzie pracował na dziewiątny wirtualnym + terminalu.</para> </sect2> <sect2> - <title>Configuring XDM</title> + <title>Konfiguracja XDM</title> - <para>The <application>XDM</application> configuration directory - is located in <filename>/usr/X11R6/lib/X11/xdm</filename>. In - this directory there are several files used to change the - behavior and appearance of - <application>XDM</application>. Typically these files will - be found:</para> + <para>W katalogu <filename>/usr/X11R6/lib/X11/xdm</filename> znajdują się pliki konfiguracyjne + <application>XDM</application>. Pliki te można wykorzystać do zmiany zachowania i wyglądu + menedżera ekranów. Z reguły są to następujące pliki:</para> <informaltable frame="none" pgwide="1"> <tgroup cols="2"> <thead> <row> - <entry>File</entry> - <entry>Description</entry> + <entry>Plik</entry> + <entry>Opis</entry> </row> </thead> <tbody> <row> <entry><filename>Xaccess</filename></entry> - <entry>Client authorization ruleset.</entry> + <entry>Zestaw reguł autoryzacji klientów.</entry> </row> <row> <entry><filename>Xresources</filename></entry> - <entry>Default X resource values.</entry> + <entry>Domyślne wartości zasobów X.</entry> </row> <row> <entry><filename>Xservers</filename></entry> - <entry>List of remote and local displays to manage.</entry> + <entry>Lista zdalnych i lokalnych ekranów do zarządzania.</entry> </row> <row> <entry><filename>Xsession</filename></entry> - <entry>Default session script for logins.</entry> + <entry>Domyślny skrypt sesji logowania.</entry> </row> <row> <entry><filename>Xsetup_</filename>*</entry> - <entry>Script to launch applications before the login - interface.</entry> + <entry>Skrypt uruchamiający aplikacje przed interfejsem logowania.</entry> </row> <row> <entry><filename>xdm-config</filename></entry> - <entry>Global configuration for all displays running on - this machine.</entry> + <entry>Konfiguracja globalna dla wszystkich ekranów danej maszynie.</entry> </row> <row> <entry><filename>xdm-errors</filename></entry> - <entry>Errors generated by the server program.</entry> + <entry>Błędy generowane przez program serwera.</entry> </row> <row> <entry><filename>xdm-pid</filename></entry> - <entry>The process ID of the currently running XDM.</entry> + <entry>Identyfikator procesu aktualnie działającego XDM.</entry> </row> </tbody> </tgroup> </informaltable> - <para>Also in this directory are a few scripts and programs used - to set up the desktop when <application>XDM</application> is - running. The purpose of each of these files will be briefly - described. The exact syntax and usage of all of these files is - described in &man.xdm.1;.</para> + <para>W tym katalogu znajduje się również kilka skryptów i programów wykorzystywanych + do konfiguracji pulpitów w trakcie działania <application>XDM</application>. + Zadanie każdego z tych plików zostanie pokrótce omówione. Dokładna składnia + i wykorzystanie wszystkich tych plików znajduje się w &man.xdm.1;.</para> - <para>The default configuration is a simple rectangular login - window with the hostname of the machine displayed at the top in - a large font and <quote>Login:</quote> and - <quote>Password:</quote> prompts below. This is a good starting - point for changing the look and feel of - <application>XDM</application> screens.</para> + <para>W domyślnej konfiguracji pojawi się prostokątne okno logowania z nazwą maszyny + wypisaną dużą czcionką na samej górze, wraz z polami <quote>Login:</quote> i + <quote>Password:</quote>. Jest to dobry punkt wyjściowy do modyfikacji wyglądu + i zachowania ekranów <application>XDM</application>.</para> <sect3> <title>Xaccess</title> - <para>The protocol for connecting to - <application>XDM</application> controlled displays is called - the X Display Manager Connection Protocol (XDMCP). This file - is a ruleset for controlling XDMCP connections from remote - machines. It is ignored unless the <filename>xdm-config</filename> - is changed to listen for remote connections. By default, it does - not allow any clients to connect.</para> + <para>Protokół wykorzystywany do łączenia z puplitami obsługiwanymi przez + <application>XDM</application> nosi nazwę X Display Manager Connection Protocol + (XDMCP). Plik ten jest zestawem reguł do kontroli połączeń XDMCP ze zdalnych + maszyn. Z reguły jest on ignorowany, chyba że w pliku + <filename>xdm-config</filename> zostanie włączona opcja nasłuchiwania + zdalnych połączeń. Domyślnie nie zezwala się na połączenia z innych + klientów.</para> </sect3> <sect3> <title>Xresources</title> - <para>This is an application-defaults file for the display - chooser and the login screens. This is where the appearance - of the login program can be modified. The format is identical - to the app-defaults file described in the - X11 documentation.</para> + <para>Jest to plik domyślnej konfiguracji programu wyboru puplitu + i ekranu logowania. W tym właśnie pliku można modyfikować ich + wygląd. Format pliku jest identyczny z formatem app-defaults opisanym + w dokumentacji X11.</para> </sect3> <sect3> <title>Xservers</title> - <para>This is a list of the remote displays the chooser should - provide as choices.</para> + <para>Lista zdalnych pulpitów, do wyboru których mamy mieć dostęp + za pomocą menedżera.</para> </sect3> <sect3> <title>Xsession</title> - <para>This is the default session script for - <application>XDM</application> to run after a user has logged - in. Normally each user will have a customized session script - in <filename>~/.xsession</filename> that overrides this - script.</para> + <para>Domyślny skrypt sesji <application>XDM</application> uruchamiany + po zalogowaniu się użytkownika. Z reguły każdy użytkownik posiada + zmodyfikowany według własnego upodobania skrypt sesji w pliku + <filename>~/.xsession</filename>, uruchamiany zamiast tego skryptu.</para> </sect3> <sect3> <title>Xsetup_*</title> - <para>These will be run automatically before displaying the - chooser or login interfaces. There is a script for each - display being used, named <filename>Xsetup_</filename> followed - by the local display number (for instance - <filename>Xsetup_0</filename>). Typically these scripts will - run one or two programs in the background such as - <command>xconsole</command>.</para> + <para>Skrypty te zostaną automatycznie uruchomione przed wyświetleniem + interfejsu logowania i wyboru pulpitu. Dla każdego wykorzystywanego + ekranu znajduje się tu plik o nazwie <filename>Xsetup_</filename> wraz + z numerem lokalnego ekranu (na przykład + <filename>Xsetup_0</filename>). Z reguły skrypty te uruchamiają jeden + bądź dwa programy w tle, jak np. <command>xconsole</command>.</para> </sect3> <sect3> <title>xdm-config</title> - <para>This contains settings in the form of app-defaults - that are applicable to every display that this installation - manages.</para> + <para>Plik ustawień w formacie app-defaults, mający zastosowanie + do wszystkich puplitów zarządzanych przez menedżera.</para> </sect3> <sect3> <title>xdm-errors</title> - <para>This contains the output of the X servers that - <application>XDM</application> is trying to run. If a display - that <application>XDM</application> is trying to start hangs - for some reason, this is a good place to look for error - messages. These messages are also written to the user's - <filename>~/.xsession-errors</filename> file on a per-session - basis.</para> + <para>Plik ten zawiera wydruki wyjściowe serwerów X, które + <application>XDM</application> stara się uruchomić. Jeśli w trakcie + uruchamiania pulpitu z jakiegoś powodu proces ten zawiesi się, + najlepszym miejscem poszukiwania komunikatów błędów jest właśnie ten plik. + Komunikaty te są również umieszczane w pliku + <filename>~/.xsession-errors</filename> użytkownika dla danej + sesji.</para> </sect3> </sect2> <sect2> - <title>Running a Network Display Server</title> + <title>Konfiguracja sieciowego serwera graficznego</title> - <para>In order for other clients to connect to the display - server, edit the access control rules, and enable the connection - listener. By default these are set to conservative values. - To make <application>XDM</application> listen for connections, - first comment out a line in the <filename>xdm-config</filename> - file:</para> + <para>By umożliwić innym klientom łączenie się z serwerem graficznym, + należy zmodyfikować reguły kontroli dostępu i włączyć opcję nasłuchiwania + połączeń. Domyślnie opcja ta jest nie aktywna. Jej aktywacja polega na + odkomentowaniu poniższej linii w pliku <filename>xdm-config</filename>:</para> <screen>! SECURITY: do not listen for XDMCP or Chooser requests ! Comment out this line if you want to manage X terminals with xdm DisplayManager.requestPort: 0</screen> - <para>and then restart <application>XDM</application>. Remember that - comments in app-defaults files begin with a <quote>!</quote> - character, not the usual <quote>#</quote>. More strict - access controls may be desired. Look at the example - entries in <filename>Xaccess</filename>, and refer to the - &man.xdm.1; manual page.</para> + <para>Następnie należy ponownie uruchomić <application>XDM</application>. Pamiętajmy, + że komentarze w plikach app-defaults rozpoczynają się od znaku <quote>!</quote> + zamiast typowego <quote>#</quote>. Lektura przykładowego pliku <filename>Xaccess</filename> + oraz podręcznika systemowego &man.xdm.1; może nam pomóc gdy będziemy potrzebować + bardziej surowej kontroli dostępu.</para> </sect2> <sect2> - <title>Replacements for XDM</title> - - <para>Several replacements for the default - <application>XDM</application> program exist. One of them, - <application>kdm</application> (bundled with - <application>KDE</application>) is described later in this - chapter. The <application>kdm</application> display manager offers many visual - improvements and cosmetic frills, as well as the - functionality to allow users to choose their window manager - of choice at login time.</para> + <title>Alternatywy dla XDM</title> + + <para>Dostępnych jest kilka alternatyw dla domyślnego menedżera + <application>XDM</application>. Jeden z nich - + <application>kdm</application> (dostarczany razem z + <application>KDE</application>) - został bliżej opisany w tym + w dalszej części rozdziału. Menedżer <application>kdm</application> + oferuje wiele wizualnych usprawnień i kosmetycznych dodaktów, jak również + możliwość wyboru menedżera okien przed zalogowaniem do systemu.</para> </sect2> </sect1> @@ -1288,145 +1192,140 @@ DisplayManager.requestPort: 0</screen> <author> <firstname>Valentino</firstname> <surname>Vaschetto</surname> - <contrib>Contributed by </contrib> + <contrib>Napisał </contrib> </author> <!-- June 2001 --> </authorgroup> </sect1info> - <title>Desktop Environments</title> + <title>Środowiska graficzne</title> - <para>This section describes the different desktop environments - available for X on FreeBSD. A <quote>desktop environment</quote> - can mean anything ranging from a simple window manager to a - complete suite of desktop applications, such as - <application>KDE</application> or <application>GNOME</application>. + <para>Niniejsza sekcja opisuje różne typy środowisk graficznych dostępnych dla X we + &os;. Termin <quote>środowisko graficzne</quote> może oznaczać wszystko, od + prostego menedżera okien po kompletny zestaw aplikacji puplitu, jak + <application>KDE</application> czy <application>GNOME</application>. </para> <sect2 id="x11-wm-gnome"> <title>GNOME</title> <sect3 id="x11-wm-gnome-about"> - <title>About GNOME</title> + <title>O GNOME</title> <indexterm><primary>GNOME</primary></indexterm> - <para><application>GNOME</application> is a user-friendly - desktop environment that enables users to easily use and - configure their computers. <application>GNOME</application> - includes a panel (for starting applications and displaying - status), a desktop (where data and applications can be - placed), a set of standard desktop tools and applications, and - a set of conventions that make it easy for applications to - cooperate and be consistent with each other. Users of other - operating systems or environments should feel right at home - using the powerful graphics-driven environment that - <application>GNOME</application> provides. More - information regarding <application>GNOME</application> on - FreeBSD can be found on the <ulink + <para><application>GNOME</application> jest przyjaznym użytkownikowi + środowiskiem graficznym, umożliwiającym łatwą konfigurację + i proste korzystanie z komputera. <application>GNOME</application> + posiada panel (do uruchamiania aplikacji i wyświetlania ich + statusu), puplit (gdzie można umieszczać dane i aplikacje), + zestaw standardowych narzędzi biurowych i aplikacji oraz zestaw + pewnych konwencji ułatwiających współpracę miedzy aplikacjami + i zachowanie wzajemnej spójności. Użytkownicy innych systemów + operacyjnych powinni czuć się jak w domu korzystając z potężnego + środowiska graficznego dostarczanego przez + <application>GNOME</application>. Więcej informacji odnośnie + środowiska <application>GNOME</application> we &os; dostępnych jest + na stronie WWW projektu <ulink url="http://www.FreeBSD.org/gnome">FreeBSD GNOME - Project</ulink>'s web site. The web site also contains fairly - comprehensive FAQs about installing, configuring, and managing + Project</ulink>. Strona ta zawiera również w miarę zrozumiałe + FAQ traktujące o instalacji, konfiguracji i zarządzaniu <application>GNOME</application>.</para> </sect3> <sect3 id="x11-wm-gnome-install"> - <title>Installing GNOME</title> + <title>Instalacja GNOME</title> - <para>The easiest way to install - <application>GNOME</application> is through the - <quote>Desktop Configuration</quote> menu during the FreeBSD - installation process as described in <xref - linkend="default-desktop"> of Chapter 2. It can also - be easily installed from a package or the ports - collection:</para> + <para>Najprostszym sposobem instalacji + <application>GNOME</application> jest poprzez menu + <quote>Desktop Configuration</quote> w trakcie instalacji &os;, + co omawia <xref linkend="default-desktop"> rozdziału 2. + Możliwa jest również instalacja z pakietu bądź kolekcji + portów:</para> - <para>To install the <application>GNOME</application> package - from the network, simply type:</para> + <para>By zainstalować pakiet <application>GNOME</application> z sieci, + wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnome2</userinput></screen> - <para>To build <application>GNOME</application> from source, use - the ports tree:</para> + <para>By skompilować <application>GNOME</application> ze źródeł najlepiej + jest skorzystać z portu:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11/gnome2</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>Once <application>GNOME</application> is installed, - the X server must be told to start - <application>GNOME</application> instead of a default window - manager.</para> - - <para>The easiest way to start - <application>GNOME</application> is with - <application>GDM</application>, the GNOME Display Manager. - <application>GDM</application>, which is installed as a part - of the <application>GNOME</application> desktop (but is - disabled by default), can be enabled by adding - <literal>gdm_enable="YES"</literal> to - <filename>/etc/rc.conf</filename>. Once you have rebooted, - <application>GNOME</application> will start automatically - once you log in — no further configuration is - necessary.</para> - - <para><application>GNOME</application> may also be started - from the command-line by properly configuring a file named - <filename>.xinitrc</filename>. - If a custom <filename>.xinitrc</filename> is already in - place, simply replace the line that starts the current window - manager with one that starts - <application>/usr/X11R6/bin/gnome-session</application> instead. - If nothing special has been done to the configuration file, - then it is enough simply to type:</para> + <para>Mając już zainstalowanego <application>GNOME</application> musimy + poinformować serwer X, by uruchamiał właśnie jego w miejsce + domyślnego menedżera okien.</para> + + <para>Najprostszą metodą uruchomienia <application>GNOME</application> + jest wykorzystanie <application>GDM</application> - menedżera + pulpitów GNOME (ang. GNOME Display Manager). + <application>GDM</application> jest instalowany jako część środowiska + <application>GNOME</application>, jednakże jest on domyślnie wyłączony. + By go włączyć, należy dodać wiersz <literal>gdm_enable="YES"</literal> + do pliku <filename>/etc/rc.conf</filename>. Po ponownym uruchomieniu + systemu, <application>GNOME</application> zostanie automatycznie włączony + zaraz po zalogowaniu się — nie wymagana jest dodatkowa + konfiguracja.</para> + + <para>Oczywiście, <application>GNOME</application> można uruchomić również + bezpośrednio z linii poleceń poprawnie konfigurując plik + <filename>.xinitrc</filename> w katalogu domowym. Jeśli plik ten już + istnieje wystarczy zastąpić wiersz odpowiadający za uruchomienie + aktualnego menedżera okien na wiersz uruchamiający + <application>/usr/X11R6/bin/gnome-session</application>. + Jeśli w pliku nie dokonywaliśmy żadnych istotnych zmian, + najprościej będzie po prostu wpisać:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" > ~/.xinitrc</userinput></screen> - <para>Next, type <command>startx</command>, and the - <application>GNOME</application> desktop environment will be - started.</para> + <para>Następnie wpisujemy <command>startx</command>, co spowoduje + uruchomienie środowiska <application>GNOME</application>.</para> - <note><para>If an older display manager, like - <application>XDM</application>, is being used, this will not work. - Instead, create an executable <filename>.xsession</filename> - file with the same command in it. To do this, edit the file - and replace the existing window manager command with - <application>/usr/X11R6/bin/gnome-session</application>: + <note><para>Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np. + <application>XDM</application>, powyższe rozwiązanie nie zadziała. + W takiej sytuacji musimy stworzyć plik wykonywalny <filename>.xsession</filename> + zawierający powyższe polecenie. W tym celu należy zmodyfikować + ten plik i zastąpić polecenie uruchamiające aktualnego menedżera + poleceniem <application>/usr/X11R6/bin/gnome-session</application>: </para></note> <screen>&prompt.user; <userinput>echo "#!/bin/sh" > ~/.xsession</userinput> &prompt.user; <userinput>echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" >> ~/.xsession</userinput> &prompt.user; <userinput>chmod +x ~/.xsession</userinput></screen> - <para>Yet another option is to configure the display manager to - allow choosing the window manager at login time; the section on - <link linkend="x11-wm-kde-details">KDE details</link> - explains how to do this for <application>kdm</application>, the - display manager of <application>KDE</application>.</para> + <para>Jeszcze jedną metodą jest skonfigurowanie menedżera pulpitów tak, + by umożliwiał wybór menedżera okien w trakcie logowania. Sekcja + <link linkend="x11-wm-kde-details">Więcej informacji o KDE</link> + wyjaśnia jak to zrobić w <application>kdm</application> - + menedżerze puplitów <application>KDE</application>.</para> </sect3> <sect3 id="x11-wm-gnome-antialias"> - <title>Anti-aliased Fonts with GNOME</title> + <title>Wygładzane czcionki w GNOME</title> <indexterm><primary>GNOME</primary> - <secondary>anti-aliased fonts</secondary></indexterm> - <para>X11 - supports anti-aliasing via its <quote>RENDER</quote> extension. - GTK+ 2.0 and greater (the toolkit used by - <application>GNOME</application>) can make use of this - functionality. Configuring anti-aliasing is described in - <xref linkend="antialias">. So, with up-to-date software, - anti-aliasing is possible within the - <application>GNOME</application> desktop. Just go to + <secondary>wygładzane czcionki</secondary></indexterm> + <para>X11 obsługuje wygładzanie czcionek (anti-aliasing) + za pomocą rozszerzenia <quote>RENDER</quote>. GTK+ w wersji + 2.0 i późniejszych (pakiet narzędzi graficznych wykorzystywany + przez <application>GNOME</application>) potrafi korzystać + z tej funkcji. Konfigurację wygładzania czcionek opisuje + <xref linkend="antialias">. Zatem, wykorzystując najnowsze + oprogramowanie, możliwe jest wygładzanie czcionek w środowisku + <application>GNOME</application>. Wystarczy przejść do menu <menuchoice> <guimenu>Applications</guimenu> <guisubmenu>Desktop Preferences</guisubmenu> - <guimenuitem>Font</guimenuitem></menuchoice>, and select either - <guibutton>Best shapes</guibutton>, - <guibutton>Best contrast</guibutton>, or - <guibutton>Subpixel smoothing (LCDs)</guibutton>. For a - GTK+ application that is not part of the - <application>GNOME</application> desktop, set the - environment variable <varname>GDK_USE_XFT</varname> to - <literal>1</literal> before launching the program.</para> + <guimenuitem>Font</guimenuitem></menuchoice> i wybrać + jedną z opcji: <guibutton>Best shapes</guibutton> (najlepsze + kształty), <guibutton>Best contrast</guibutton> (najlepszy + kontrast) lub + <guibutton>Subpixel smoothing (LCDs)</guibutton> (wygładzanie + podpikselowe). Natomiast dla aplikacji GTK+ nie będących + częścią środowiska <application>GNOME</application>, należy + ustawić zmienną środowiskową <varname>GDK_USE_XFT</varname> + na <literal>1</literal> przed uruchomieniem programu.</para> </sect3> </sect2> @@ -1435,146 +1334,140 @@ DisplayManager.requestPort: 0</screen> <indexterm><primary>KDE</primary></indexterm> <sect3 id="x11-wm-kde-about"> - <title>About KDE</title> + <title>O KDE</title> - <para><application>KDE</application> is an easy to use - contemporary desktop environment. Some of the things that - <application>KDE</application> brings to the user are:</para> + <para><application>KDE</application> jest prostym w użyciu + współczesnym środowiskiem graficznym, zawierającym między + innymi:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>A beautiful contemporary desktop</para> + <para>Ładnie wyglądający puplit</para> </listitem> <listitem> - <para>A desktop exhibiting complete network transparency</para> + <para>Pulpit odznaczający się całkowitą przezroczystością sieci</para> </listitem> <listitem> - <para>An integrated help system allowing for convenient, - consistent access to help on the use of the - <application>KDE</application> desktop and its - applications</para> + <para>Zintegrowany system pomocy, udostępniający w prosty + sposób informacje o korzystaniu ze środowiska + <application>KDE</application> i jego aplikacji</para> </listitem> <listitem> - <para>Consistent look and feel of all - <application>KDE</application> applications</para> + <para>Jednakowy wygląd i zachowanie wszystkich aplikacji + <application>KDE</application></para> </listitem> <listitem> - <para>Standardized menu and toolbars, keybindings, color-schemes, - etc.</para> + <para>Standardowe menu i paski narzędzi, skróty klawiaturowe, schematy kolorów, + itp.</para> </listitem> <listitem> - <para>Internationalization: <application>KDE</application> - is available in more than 40 languages</para> + <para>Internacjonalizacja: <application>KDE</application> + jest dostępny w ponad 40 językach</para> </listitem> <listitem> - <para>Centralized consisted dialog driven desktop - configuration</para> + <para>Scentralizowaną i spójną konfigurację środowiska</para> </listitem> <listitem> - <para>A great number of useful - <application>KDE</application> applications</para> + <para>Całą masę przydanych aplikacji</para> </listitem> </itemizedlist> - <para><application>KDE</application> comes with a web browser called - <application>Konqueror</application>, which represents - a solid competitor to other existing web browsers on &unix; - systems. More information on <application>KDE</application> - can be found on the <ulink url="http://www.kde.org/">KDE - website</ulink>. For FreeBSD specific information and - resources on <application>KDE</application>, consult - the <ulink url="http://freebsd.kde.org/">FreeBSD-KDE - team</ulink>'s website.</para> + <para><application>KDE</application> posiada własną przeglądarkę internetową - + <application>Konqueror</application>, która stanowi poważną konkurencję + dla innych przeglądarek z systemów &unix;. Więcej informacji + o <application>KDE</application> znaleźć można na + <ulink url="http://www.kde.org/">stronie KDE</ulink>. + Natomiast informacje o jego współpracy z &os; + dostępne są na stronie <ulink url="http://freebsd.kde.org/">FreeBSD-KDE + team</ulink>.</para> </sect3> <sect3 id="x11-wm-kde-install"> - <title>Installing KDE</title> + <title>Instalacja KDE</title> - <para>Just as with <application>GNOME</application> or any - other desktop environment, the easiest way to install - <application>KDE</application> is through the <quote>Desktop - Configuration</quote> menu during the FreeBSD installation - process as described in <xref linkend="default-desktop"> of Chapter - 2. Once again, the software can be easily installed from a package - or from the Ports Collection:</para> + <para>Podobnie jak w przypadku <application>GNOME</application> czy dowolnego + innego środowiska graficznego, najprostszym sposobem instalacji + <application>KDE</application> jest skorzystanie z menu <quote>Desktop + Configuration</quote> w procesie instalacji &os;, co omawia + <xref linkend="default-desktop"> rozdziału 2. Ponownie, również + <application>KDE</application> można zainstalować z pakietu bądź + z kolekcji portów:</para> - <para>To install the <application>KDE</application> package - from the network, simply type:</para> + <para>By zainstalować pakiet <application>KDE</application> z sieci, + wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r kde</userinput></screen> - <para>&man.pkg.add.1; will automatically fetch the latest version - of the application.</para> + <para>&man.pkg.add.1; automatycznie pobierze najnowszą wersję + aplikacji.</para> - <para>To build <application>KDE</application> from source, - use the ports tree:</para> + <para>By skompilować <application>KDE</application> ze źródeł + najlepiej jest skorzystać z portu:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11/kde3</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>After <application>KDE</application> has been installed, - the X server must be told to launch this application - instead of the default window manager. This is accomplished - by editing the <filename>.xinitrc</filename> file:</para> + <para>Po instalacji <application>KDE</application> należy + poinformować serwer X, by uruchamiał go w miejsce domyślnego + menedżera okien. W tym celu należy zmodyfikować plik + <filename>.xinitrc</filename>:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>echo "exec startkde" > ~/.xinitrc</userinput></screen> - <para>Now, whenever the X Window System is invoked with - <command>startx</command>, - <application>KDE</application> will be the desktop.</para> + <para>Od tej pory, za każdym razem gdy uruchomimy System okien X za pomocą + polecenia <command>startx</command>, uruchomione zostanie środowisko + <application>KDE</application>.</para> - <para>If a display manager such as - <application>XDM</application> is being used, the - configuration is slightly different. Edit the - <filename>.xsession</filename> file instead. Instructions - for <application>kdm</application> are described later in - this chapter.</para> + <para>Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np. + <application>XDM</application>, wymagana jest odmienna + konfiguracja. Opis konfiguracji <application>kdm</application> + znajduje się w dalszej części tego rozdziału.</para> </sect3> </sect2> <sect2 id="x11-wm-kde-details"> - <title>More Details on KDE</title> + <title>Więcej informacji o KDE</title> - <para>Now that <application>KDE</application> is installed on - the system, most things can be discovered through the - help pages, or just by pointing and clicking at various menus. - &windows; or &mac; users will feel quite at home.</para> + <para>Skoro zainstalowaliśmy już <application>KDE</application>, większość + informacji można odnaleźć w systemie pomocy, bądź po prostu + klikając w dowolne menu. Użytkownicy systemów &windows; czy &mac; + powinni czuć się jak w domu.</para> - <para>The best reference for <application>KDE</application> is - the on-line documentation. <application>KDE</application> - comes with its own web browser, - <application>Konqueror</application>, dozens of useful - applications, and extensive documentation. The remainder of - this section discusses the technical items that are - difficult to learn by random exploration.</para> + <para>Najlepszym źródłem informacji o <application>KDE</application> + jest dostępna w sieci dokumentacja. <application>KDE</application> + zawiera własną przeglądarkę internetową - + <application>Konqueror</application>, masę przydatnych aplikacji + i obszerną dokumentację. Pozostała część tego rozdziału skupi + się na technicznych zagadnieniach, trudnych do nauczenia się + poprzez dość losowe poznawanie środowiska.</para> <sect3 id="x11-wm-kde-kdm"> - <title>The KDE Display Manager</title> + <title>Menedżer puplitów KDE</title> <indexterm><primary>KDE</primary> - <secondary>display manager</secondary></indexterm> - <para>An administrator of a multi-user system may wish to have - a graphical login screen to welcome users. - <link linkend="x-xdm">XDM</link> can be - used, as described earlier. However, - <application>KDE</application> includes an - alternative, <application>kdm</application>, which is designed - to look more attractive and include more login-time options. - In particular, users can easily choose (via a menu) which - desktop environment (<application>KDE</application>, - <application>GNOME</application>, or something else) to run - after logging on.</para> - - <para>To enable <application>kdm</application>, the - <literal>ttyv8</literal> entry in <filename>/etc/ttys</filename> - has to be adapted. The line should look as follows:</para> + <secondary>menedżer pulpitów</secondary></indexterm> + <para>Administratorzy systemów wieloużytkownikowych + mogą chcieć skorzystać z graficznego ekranu + logowania. W tym celu można zastosować <link linkend="x-xdm">XDM</link>, + jak to zostało opisane wcześniej. Można również wykorzystać + alternatywne rozwiązanie dostępne razem z <application>KDE</application> + - <application>kdm</application> - wyglądające zdecydowanie + bardziej atrakcyjnie oraz posiadające wiele dodatkowych opcji + logowania. W szczególności, użytkownicy mogą w prosty + sposób wybrać (poprzez menu), które środowisko graficzne + uruchomić po zalogowaniu (<application>KDE</application>, + <application>GNOME</application>, bądź inne).</para> + + <para>By aktywować <application>kdm</application>, należy zmodyfikować + wpis dla <literal>ttyv8</literal> w pliku <filename>/etc/ttys</filename>. + Wiersz ten powinien wyglądać następująco:</para> <programlisting>ttyv8 "/usr/local/bin/kdm -nodaemon" xterm on secure</programlisting> </sect3> @@ -1584,84 +1477,83 @@ DisplayManager.requestPort: 0</screen> <sect2 id="x11-wm-xfce"> <title>XFce</title> <sect3 id="x11-wm-xfce-about"> - <title>About XFce</title> - - <para><application>XFce</application> is a desktop environment - based on the GTK+ - toolkit used by <application>GNOME</application>, but is much - more lightweight and meant for those who want a simple, - efficient desktop which is nevertheless easy to use and - configure. Visually, it looks very much like - <application>CDE</application>, found on commercial &unix; - systems. Some of <application>XFce</application>'s features - are:</para> + <title>O XFce</title> + + <para><application>XFce</application> jest środowiskiem graficznym + wykorzystującym pakiet narzędzi GTK+, podobnie jak + <application>GNOME</application>, lecz jest zdecydowanie + lżejsze i przeznaczone dla osób poszukujących prostego + i efektywnego środowiska, lecz również łatwego w obsłudze + i konfiguracji. Wyglądem bardzo przypomina + <application>CDE</application>, często dostępne w komercyjnych + systemach &unix;. Niektóre z cech <application>XFce</application>:</para> <itemizedlist> <listitem> - <para>A simple, easy-to-handle desktop</para> + <para>Prosty i łatwy w obsłudze pulpit</para> </listitem> <listitem> - <para>Fully configurable via mouse, with drag and - drop, etc </para> + <para>Możliwość konfiguracji wszystkich elementów za pomocą myszki, + metody przeciągnij i upuść, itp.</para> </listitem> <listitem> - <para>Main panel similar to <application>CDE</application>, with - menus, applets and applications launchers</para> + <para>Główny panel podobny do <application>CDE</application> z wieloma + opcjami menu, apletami i programami wywołującymi</para> </listitem> <listitem> - <para>Integrated window manager, file manager, sound manager, - <application>GNOME</application> compliance module, and other - things</para> + <para>Zintegrowane menedżery okien, plików, dźwięku, moduł zgodności + <application>GNOME</application> i inne dodatki</para> </listitem> <listitem> - <para>Themeable (since it uses GTK+)</para> + <para>Możliwość stosowania motywów (skoro wykorzystuje GTK+)</para> </listitem> <listitem> - <para>Fast, light and efficient: ideal for older/slower machines - or machines with memory limitations</para> + <para>Szybkie, lekkie i wydajne: idealny dla starszych/wolniejszych maszyn + lub z ograniczonym zasobem pamięci</para> </listitem> </itemizedlist> - <para>More information on <application>XFce</application> - can be found on the <ulink url="http://www.xfce.org/">XFce - website</ulink>.</para> + <para>Więcej informacji dostępnych jest na <ulink url="http://www.xfce.org/">stronie + XFce</ulink>.</para> </sect3> <sect3 id="x11-wm-xfce-install"> - <title>Installing XFce</title> + <title>Instalacja XFce</title> - <para>A binary package for <application>XFce</application> - exists (at the time of writing). To install, simply type:</para> + <para>W chwili pisania niniejszego tekstu dostępny jest pakiet + binarny. By z niego zainstalować <application>XFce</application>, + wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r xfce4</userinput></screen> - <para>Alternatively, to build from source, use the ports - collection:</para> + <para>Oczywiście, można również skompilować go ze źródeł przy pomocy + kolekcji portów:</para> <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/x11-wm/xfce4</userinput> &prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> - <para>Now, tell the X server to launch - <application>XFce</application> the next time X is started. - Simply type this:</para> + <para>Pozostaje jeszcze poinformować serwer X by uruchamiał + <application>XFce</application> przy kolejnych uruchomieniach X. + Wystarczy wpisać:</para> <screen>&prompt.user; <userinput>echo "/usr/X11R6/bin/startxfce4" > ~/.xinitrc</userinput></screen> - <para>The next time X is started, - <application>XFce</application> will be the desktop. - As before, if a display manager like - <application>XDM</application> is being used, create an - <filename>.xsession</filename>, as described in the - section on <link linkend="x11-wm-gnome">GNOME</link>, but - with the <filename>/usr/X11R6/bin/startxfce4</filename> - command; or, configure the display manager to allow - choosing a desktop at login time, as explained in - the section on <link linkend="x11-wm-kde-kdm">kdm</link>.</para> + <para>Przy kolejnym uruchomieniu X jako środowisko graficzne + zostanie wykorzystane <application>XFce</application>. + Podobnie jak wcześniej, tak i teraz należy stworzyć plik + <filename>.xsession</filename> gdy korzystamy + z <application>XDM</application>, co zostało umówione + w części poświęconej <link linkend="x11-wm-gnome">GNOME</link>, + wpisując polecenie <filename>/usr/X11R6/bin/startxfce4</filename>. + Alternatywnie, należy skonfigurować menedżera pulpitów, + by pozwalał na wybór środowiska graficznego w trakcie + logowania, zgodnie z opisem z sekcji poświęconej + <link linkend="x11-wm-kde-kdm">kdm</link>.</para> </sect3> </sect2> </sect1> |