--- title: Hoofdstuk 2. FreeBSD installeren op FreeBSD 8.X en eerder part: Deel I. Beginnen prev: books/handbook/introduction next: books/handbook/bsdinstall showBookMenu: true weight: 4 params: path: "/books/handbook/install/" --- [[install]] = FreeBSD installeren op FreeBSD 8.X en eerder :doctype: book :toc: macro :toclevels: 1 :icons: font :sectnums: :sectnumlevels: 6 :sectnumoffset: 2 :partnums: :source-highlighter: rouge :experimental: :images-path: books/handbook/install/ ifdef::env-beastie[] ifdef::backend-html5[] :imagesdir: ../../../../images/{images-path} endif::[] ifndef::book[] include::shared/authors.adoc[] include::shared/mirrors.adoc[] include::shared/releases.adoc[] include::shared/attributes/attributes-{{% lang %}}.adoc[] include::shared/{{% lang %}}/teams.adoc[] include::shared/{{% lang %}}/mailing-lists.adoc[] include::shared/{{% lang %}}/urls.adoc[] toc::[] endif::[] ifdef::backend-pdf,backend-epub3[] include::../../../../../shared/asciidoctor.adoc[] endif::[] endif::[] ifndef::env-beastie[] toc::[] include::../../../../../shared/asciidoctor.adoc[] endif::[] [[install-synopsis]] == Overzicht FreeBSD heeft een tekstgebaseerd, gebruikersvriendelijk installatieprogramma. FreeBSD 9.0-RELEASE en later gebruiken het installatieprogramma bsdinstall, uitgaven eerder dan 9.0-RELEASE gebruiken sysinstall voor de installatie. Dit hoofdstuk beschrijft het gebruikt van sysinstall om FreeBSD te installeren. Het gebruik van bsdinstall wordt behandeld in crossref:bsdinstall[bsdinstall,FreeBSD 9.X en nieuwer installeren]. Na het lezen van dit hoofdstuk weet de lezer: * Hoe FreeBSD installatieschijven gemaakt kunnen worden; * Hoe FreeBSD harde schijven benoemt en onderverdeelt; * Hoe sysinstall gestart kan worden; * Welke vragen sysinstall stelt, wat ze betekenen en hoe er geantwoord kan worden. Veronderstelde voorkennis: * De ondersteunde hardwarelijst doornemen van de versie van FreeBSD die geïnstalleerd gaat worden op aanwezigheid van de beschikbare hardware. [NOTE] ==== In zijn algemeenheid zijn deze installatie-instructies geschreven voor computers met een i386(TM) architectuur ("PC compatible"). Waar van toepassing worden instructies voor andere platformen gegeven. Deze handleiding is zoveel mogelijk bijgewerkt, maar toch kunnen er verschillen optreden tussen de installatieprocedure en deze tekst. Er wordt aangeraden dit hoofdstuk te beschouwen als een algemene richtlijn en niet als een letterlijke handleiding voor installatie. ==== [[install-hardware]] == Hardware-eisen [[install-hardware-minimal]] === Minimale configuratie De minimale configuratie om FreeBSD te installeren varieert met de versie van FreeBSD en de hardware-architectuur. Een samenvatting van deze informatie wordt in de volgende secties gegeven. Afhankelijk van de methode die u kiest om FreeBSD te installeren, heeft u misschien ook een floppydrive, een ondersteunde CDROM drive, en in sommige gevallen een netwerkadapter nodig. Dit zal worden behandeld door het <>. ==== FreeBSD/i386 en FreeBSD/pc98 Zowel FreeBSD/i386 en FreeBSD/pc98 hebben een 486 of betere processor en tenminste 24 MB aan RAM nodig. U zult tenminste 150 MB aan vrije hardeschijfruimte nodig hebben voor de meest minimale installatie. [NOTE] ==== In het geval van oude configuraties is het verkrijgen van meer RAM en meer hardeschijfruimte meestal belangrijker dan het verkrijgen van een snellere processor. ==== ==== FreeBSD/amd64 Er zijn twee klassen processoren die FreeBSD/amd64 kunnen draaien. De eerste zijn AMD64 processoren, inclusief de AMD Athlon(TM)64, AMD Athlon(TM)64-FX, AMD Opteron(TM) of betere processoren. De tweede klasse van processoren die FreeBSD/amd64 kan gebruiken omvat degenen die de Intel(R) EM64T architectuur gebruiken. Voorbeelden van deze processoren omvatten de Intel(R) Core(TM) 2 Duo, Quad, en Extreme processorfamilies en de Intel(R) Xeon(TM) 3000, 5000, en 7000 rijen van processoren. Indien u een machine heeft die gebaseerd is op een nVidia nForce3 Pro-150, _moet_ u de BIOS-setup gebruiken om IO APIC uit te zetten. Indien u geen optie heeft om dit te doen, moet u waarschijnlijk in plaats hiervan ACPI uitzetten. Er zitten bugs in de Pro-150 chipset waarvoor we nog geen oplossing hebben gevonden. ==== FreeBSD/sparc64 Om FreeBSD/sparc64 te installeren heeft u een ondersteund platform nodig (zie <>). U heeft een toegewijde schijf nodig voor FreeBSD/sparc64. Het is momenteel niet mogelijk om een schijf met een ander besturingssysteem te delen. [[install-hardware-supported]] === Ondersteunde hardware Een lijst van ondersteunde hardware wordt geleverd bij elke uitgave van FreeBSD in de FreeBSD Hardware Notes. Dit document kan normaliter worden gevonden in een bestand genaamd [.filename]#HARDWARE.TXT#, in de bovenste map van een CDROM- of FTP-distributie of in het documentatiemenu van sysinstall. Het somt, voor een gegeven architectuur, op welke hardware-apparaten door welke uitgave van FreeBSD worden ondersteund. Kopiën van de lijst van ondersteunde hardware voor verschillende uitgaven en architecturen kunnen ook gevonden worden op de http://www.FreeBSD.org/releases/[Uitgave Informatie] pagina van de FreeBSD website. [[install-pre]] == Voorbereidende taken [[install-inventory]] === Beschrijf de computer Probeer een computer te inventariseren voordat FreeBSD wordt geïnstalleerd. De FreeBSD installatieroutines geven een overzicht van alle componenten (harde schijven, netwerkkaarten, CD-ROM-spelers, enzovoort) met hun typenummer en fabrikant. FreeBSD probeert ook de juiste instellingen te achterhalen, zoals IRQ en IO-poort gebruik. Vanwege de verscheidenheid aan PC-hardware verloopt dit niet altijd helemaal succesvol en daarom kan het nodig zijn om de gegevens die FreeBSD achterhaalt te verbeteren. Mocht er al een ander besturingssysteem geïnstalleerd zijn, zoals Windows(R) of Linux(R), dan is het aan te raden de mogelijkheden van dat besturingssysteem te gebruiken om te achterhalen hoe hardware is ingesteld. Als niet volledig bekend is welke instellingen een uitbreidingskaart heeft, dan kan het zijn dat ze op de kaart zelf zijn afgedrukt. Veelvoorkomende IRQ nummers zijn 3, 5 en 7 en IO-poort adressen zijn meestal geschreven als hexadecimale getallen, zoals 0x330. Er wordt aangeraden deze informatie af te drukken of op te schrijven voordat FreeBSD wordt geïnstalleerd. Het kan handig zijn om een tabel te maken, zoals deze: .Voorbeeld van beschrijving van componenten [cols="1,1,1,1", frame="none", options="header"] |=== | Component | IRQ | IO-poort(en) | Opmerkingen |Eerste harde schijf |N/A |N/A |40 GB, Seagate, eerste IDE master |CD-ROM |N/A |N/A |Eerste IDE slave |Tweede harde schijf |N/A |N/A |20 GB, IBM, tweede IDE master |Eerste IDE controller |14 |0x1f0 | |Netwerkkaart |N/A |N/A |Intel(R) 10/100 |Modem |N/A |N/A |3Com(R) 56K faxmodem, op COM1 |... |... |... |... |=== Nadat de inventarisatie van de componenten in uw computer voltooid is, dient u te controleren of ze aan de hardware-eisen van de uitgave van FreeBSD die u wilt installeren voldoen. === Maak een back-up van gegevens Als de computer waarop FreeBSD geïnstalleerd gaat worden waardevolle gegevens bevat, dan dient er een back-up te zijn en dient deze back-up getest te zijn voordat FreeBSD wordt geïnstalleerd. De FreeBSD installatieprocedure vraagt om bevestiging voordat er naar de schijven geschreven wordt, maar als dat eenmaal is begonnen kan het niet meer teruggedraaid worden. [[install-where]] === Bepaal waar FreeBSD geïnstalleerd wordt Als de hele harde schijf voor FreeBSD beschikbaar is, dan hoeft op dit punt verder niets gedaan te worden. Ga verder naar de volgende sectie. Als FreeBSD echter naast een ander besturingssysteem op een computer komt, dan moet basaal bekend zijn hoe gegevens op schrijven worden opgeslagen en wat dat voor consequenties heeft. [[install-where-i386]] ==== Indeling van schrijven voor FreeBSD/i386 Een PC schijf kan worden onderverdeeld in aparte stukken. Deze stukken heten _partities_. Aangezien FreeBSD intern ook partities heeft, kan de naamgeving snel verwarrend worden, daarom wordt naar deze schijfstukken verwezen als schijfsnedes of simpelweg snedes (slices) in FreeBSD zelf. Het FreeBSD gereedschap `fdisk` bijvoorbeeld, dat met PC diskpartities werkt, verwijst naar snedes in plaats van partities. In het ontwerp van de PC is opgenomen dat een schijf slechts vier partities kan bevatten. Deze partities heten de _primaire partities_. Om deze beperking te omzeilen is een nieuwe soort partitie bedacht, de _extended partitie_. Een schijf kan slechts één extended partitie bevatten. Binnen een extended partitie kunnen speciale partities, genaamd _logische partities_, worden aangemaakt. Elke partitie heeft een _partitie-ID_, een getal dat aangeeft welk soort gegevens er op die partitie staan. FreeBSD-partities hebben partitie-ID `165`. In zijn algemeenheid benoemt elk besturingssysteem partities op zijn eigen manier. Bijvoorbeeld: MS-DOS(R) en zijn afgeleiden, zoals Windows(R), geven elke primaire en logische partitie een _(station) letter_, beginnend met [.filename]#C:#. FreeBSD moet geïnstalleerd worden op een primaire partitie. FreeBSD kan al zijn gegevens, inclusief alle bestanden die zelf zijn gemaakt, op deze partitie opslaan. Als er meerdere schijven zijn, dan kunnen er FreeBSD-partities worden aangemaakt op alle of op sommige schijven. Als FreeBSD wordt geïnstalleerd moet er een partitie beschikbaar zijn. Dit kan een lege partitie zijn die is aangemaakt of het mag een bestaande partitie zijn met gegevens die niet langer bewaard hoeven te blijven. Als alle partities op alle schijven gebruikt worden, dan moet er een leeg gemaakt worden voor FreeBSD met de hulpprogramma's van het andere besturingssysteem dat wordt gebruikt (bijvoorbeeld `fdisk` onder MS-DOS(R) of Windows(R)). Als er een partitie over is, dan kan die gebruikt worden. Het kan zo zijn dat één of meer van de bestaande partities verkleind moet worden. Een minimale installatie van FreeBSD heeft 100 MB schijfruimte nodig. Dat is wel een _zeer_ minimale installatie, waarop bijna geen ruimte over is voor eigen bestanden. Een meer realistisch minimum is 250 MB zonder grafische gebruikersomgeving en 350 MB of meer als er ook een grafische gebruikersomgeving moet draaien. Als er ook nog gebruikt gemaakt wordt van een heleboel programma's van derde partijen dan is nog meer ruimte nodig. Met commerciële software zoals PartitionMagic(R), of gratis software zoals GPartEd, kunnen partities van grootte gewijzigd worden om ruimte te maken voor FreeBSD. Van zowel PartitionMagic(R) als GPartEd is bekend dat ze met NTFS kunnen werken. GPartEd is beschikbaar op een aantal Live CD Linux-distributies, zoals http://www.sysresccd.org/[SystemRescueCD]. Er zijn problemen gemeld met het veranderen van de grootte van Microsoft(R) Vista-partities. Het beschikbaar hebben van een Vista installatie-CDROM tijdens het pogen van zo'n bewerking is aanbevolen. Zoals met al zulke schijfonderhoudtaken is een recente verzameling back-ups ook sterk aangeraden. [WARNING] ==== Verkeerd gebruik van deze programma's kan gegevens van een schijf verwijderen. Er dient een goede, werkende back-up te zijn voordat deze programma's gebruikt worden. ==== .Gebruik van een bestaande, ongewijzigde partitie [example] ==== Stel er is al een computer met een enkele 4 GB harde schijf waarop een versie van Windows(R) is geïnstalleerd en de schijf is verdeeld in twee schijfstations, [.filename]#C:# en [.filename]#D:#, van elk 2 GB. Er staat 1 GB aan gegevens op [.filename]#C:# en 0.5 GB aan gegevens op [.filename]#D:#. Dit betekent dat de harde schijf twee partities heeft, één voor elke letter. Alle gegevens op [.filename]#D:# kunnen gekopieerd worden naar [.filename]#C:#, waardoor de tweede partitie beschikbaar komt voor FreeBSD. ==== .Een bestaande partitie verkleinen [example] ==== Stel er is een computer met een enkele 4 GB harde schijf waarop een versie van Windows(R) is geïnstalleerd. Bij het installeren van Windows(R) is een grote partitie gemaakt, station [.filename]#C:# van 4 GB. Er is 1.5 GB in gebruik en voor FreeBSD is 2 GB schijfruimte wenselijk. Voor een installatie van FreeBSD is één van onderstaande opties de oplossing: . Maak een back-up van de Windows(R) gegevens en installeer Windows(R) opnieuw, waarbij een partitie van 2 GB wordt aanmaakt bij het installeren. . Gebruik één van de bovengenoemde programma's zoals PartitionMagic(R) om de Windows(R)-partitie te verkleinen. ==== === Netwerkgegevens verzamelen Als bij de installatie van FreeBSD gebruik gemaakt wordt van een netwerk (bijvoorbeeld bij een installatie vanaf een FTP site of een NFS server), dan moeten de netwerkinstellingen bekend zijn. Deze informatie wordt gevraagd tijdens het installeren, zodat FreeBSD contact kan maken met het netwerk om de installatie te voltooien. ==== Contact maken met een Ethernet netwerk of kabel/DSL modem Als er contact gemaakt wordt met een Ethernet netwerk of een Internetverbinding met een Ethernet netwerkkaart via de kabel of DSL, dan is de volgende informatie nodig: . IP-adres . IP-adres van de default gateway . Hostnaam . IP-adressen van de DNS server(s) . Subnetmasker Als deze informatie niet bekend is, dan kan deze meestal nagevraagd worden bij de systeembeheerder of service provider. Het kan zijn dat zij aangeven dat één en ander automatisch wordt toegekend door middel van _DHCP_. Het is van belang hier een notitie van te maken. ==== Contact maken met een modem Ook door middel van inbellen bij een Internet service provider met een gewoon modem kan FreeBSD geïnstalleerd worden via Internet, het duurt alleen erg lang. Dan is nodig: . Het inbelnummer van een ISP . De COM: poort waaraan het modem zit . Gebruikersnaam en wachtwoord bij de ISP === Controleer op FreeBSD Errata Hoewel het FreeBSD project er naar streeft om elke versie van FreeBSD zo stabiel mogelijk te laten zijn, kan het voorkomen dat er foutjes in het systeem sluipen. Heel af en toe beïnvloeden deze foutjes de installatieprocedure. Als ze ontdekt en opgelost zijn worden ze beschreven in de link:https://www.FreeBSD.org/releases/{rel120-current}r/errata/[FreeBSD Errata] op de FreeBSD website. Het is verstandig voor een installatie te controleren of er errata zijn om er zeker van te zijn dat er geen obstakels zijn. Informatie over alle uitgaven, inclusief de errata staan in de link:https://www.FreeBSD.org/releases/[uitgave-informatie ] op de link:https://www.FreeBSD.org/[FreeBSD website]. === De FreeBSD installatiebestanden De FreeBSD installatieprocedure kan FreeBSD installeren vanaf één van de volgende plaatsen: .Lokale media * Cd-rom of DVD * Een USB-geheugenstick * Een MS-DOS(R) partitie op dezelfde computer * SCSI of QIC tape * Diskettestation .Netwerk * FTP site, indien noodzakelijk door een firewall of via een HTTP proxy * NFS server * Parallelle of seriële verbinding Als FreeBSD gekocht is op CD of DVD dan is alles wat nodig is aanwezig om door te gaan naar <>. Als de installatiebestanden nog niet beschikbaar zijn wordt in <> uitgelegd hoe de installatie via bovenstaande methoden voorbereid kan worden. Nadat de installatiebestanden beschikbaar zijn kunnen de voorbereidingen voor de installatie verdergaan in <>. [[install-boot-media]] === Opstartmedia aanmaken De FreeBSD installatieprocedure begint met het opstarten van een computer met het FreeBSD installatieprogramma. Dit programma wordt niet uitgevoerd vanuit een ander besturingssysteem. Normaliter start een computer op met het besturingssysteem dat is geïnstalleerd op een harde schijf, maar hij kan ook ingesteld worden om op te starten van een "bootable" diskette. De meeste hedendaagse computers kunnen ook opstarten van een CD-ROM in het CD-ROM station of van een USB-schijf. [TIP] ==== Als FreeBSD op CD-ROM of DVD beschikbaar is (gekocht of zelf gebrand) en een computer kan opstarten van een CD-ROM of DVD (meestal een BIOS optie genaamd "Boot Order" of iets dergelijks), dan is het doorwerken van deze sectie niet nodig. De FreeBSD CD-ROM en DVD images zijn bootable en kunnen zonder verdere voorbereidingen gebruikt worden om FreeBSD te installeren. ==== Om een opstartbare geheugenstick te maken kunnen deze stappen gevolgd worden: [.procedure] ==== . Bemachtig een image voor de geheugenstick + Images voor de geheugenstick voor FreeBSD 8._X_ en ouder kunnen worden gedownload vanuit de map [.filename]#ISO-IMAGES# van `ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/arch/ISO-IMAGES/versie/FreeBSD-versie-RELEASE-arch-memstick.img`. Vervang _arch_ en _versie_ door de architectuur en de versie die u wilt installeren. De geheugenstick-images voor FreeBSD/i386 {rel112-current}-RELEASE zijn beschikbaar op link:ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/ISO-IMAGES/{rel112-current}/FreeBSD-{rel112-current}-RELEASE-i386-memstick.img[ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/ISO-IMAGES/{rel112-current}/FreeBSD-{rel112-current}-RELEASE-i386-memstick.img]. + [TIP] ====== Voor FreeBSD 9.0-RELEASE en nieuwere uitgaven wordt een ander pad voor de mappen gebruikt. Details over het downloaden en installeren van FreeBSD 9.0-RELEASE enn later wordt behandeld in crossref:bsdinstall[bsdinstall,FreeBSD 9.X en nieuwer installeren]. ====== + Het beeldbestand van de geheugenstick heeft een extensie [.filename]#.img#. De map [.filename]#ISO-IMAGES# bevat een aantal verschillende images, en degene die u nodig heeft zal afhangen van de FreeBSD-versie die u installeert, en in sommige gevallen van de hardware waarop u het installeert. + [IMPORTANT] ====== Maak voordat u verder gaat een _back-up_ van de gegevens die nu op uw USB-stick staan, aangezien deze procedure ze zal _wissen_. ====== + . Schrijf het beeldbestand naar de geheugenstick + [.procedure] **** *Procedure: FreeBSD gebruiken om het beeldbestand te schrijven* [WARNING] ====== Het onderstaande voorbeeld vermeldt [.filename]#/dev/da0# als het doelapparaat van waar af u zal opstarten. Zorg er voor dat u het juiste apparaat als het uitvoerapparaat opgeeft om te voorkomen dat u uw bestaande gegevens vernietigt. ====== .. Het beeldbestand schrijven door middel van man:dd[1] + Het [.filename]#.img#-bestand is _geen_ gewoon bestand dat u naar de geheugenstick kopieert. Het is een afbeelding van de complete inhoud van de stick. Dit betekent dat u de bestanden _niet_ op de gewone manier van de ene schijf naar de andere kan kopieëren. U dient in plaats hiervan man:dd[1] gebruiken om de afbeelding direct naar de schijf te schrijven: + [source,shell] .... # dd if=FreeBSD-11.2-RELEASE-i386-memstick.img of=/dev/da0 bs=64k .... + Als een `Operation not permitted` wordt weergegeven, controleer dan dat het apparaat niet in gebruik is en is aangekoppeld, eventueel automatisch door een gereedschap met goede intenties. Probeer het vervolgens opnieuw. + **** + [.procedure] **** *Procedure: Windows(R) gebruiken om het beeldbestand te schrijven* Zorg ervoor dat de juiste schijf letter gebruikt wordt als doelschijf, anders kan het voorkomen dat er bestaande data wordt overschreven. .. Image Writer for Windows verkrijgen + Image Writer for Windows is een gratis applicatie die een beeld bestand correct naar een geheugen-stick kan schrijven. Download deze van https://launchpad.net/win32-image-writer/[https://launchpad.net/win32-image-writer/] en pak deze uit in een map. + .. Writing The Image with Image Writer + Dubbelklik op het Win23DiskImager icoon om het programma te starten. Controleer of de schijfletter welke getoond is onder `Device` de schijf is van de geheugen-stick. Klik op het map icoon en selecteer het bestand welke naar de geheugen-stick geschreven moet worden. Klik op btn:[Save] om het bestand te accepteren. Controleer of alles correct is en dat er geen bestanden en dergelijke open zijn in andere vensters. Klik als laatste op btn:[Write] om het bestand te schrijven naar de schijf. **** ==== Om opstartdiskettes te maken kunnen de volgende stappen gevolgd worden: [.procedure] ==== . Bemachtig de images voor opstartdiskettes + [IMPORTANT] ====== Merk op dat met ingang van FreeBSD 8._X_ floppy-images niet langer beschikbaar zijn. Zie de bovenstaande instructies voor hoe FreeBSD met behulp van een USB-geheugenstick te installeren, of gebruik een CD-ROM of DVD. ====== + De opstartschijven zijn beschikbaar op de installatiemedia in de map [.filename]#floppies/# en kunnen ook gedownload worden uit de map floppies, `ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/arch/versie-RELEASE/floppies/`. Vervang _arch_ en _versie_ door de architectuur en het versienummer dat geïnstalleerd moet worden. De images voor bootdiskettes voor bijvoorbeeld FreeBSD/i386 {rel112-current}-RELEASE zijn beschikbaar op link:ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/{rel112-current}-RELEASE/floppies/[ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/{rel112-current}-RELEASE/floppies/]. + De diskette-images hebben de extensie [.filename]#.flp#. De map [.filename]#floppies/# bevat een aantal images en het hangt af van de gewenste FreeBSD versie, en in sommige gevallen ook van de hardware, welke images nodig zijn. In de meeste gevallen zijn er vier floppies nodig, [.filename]#boot.flp#, [.filename]#kern1.flp#, [.filename]#kern2.flp#, en [.filename]#kern3.flp#. In dezelfde map staat [.filename]#README.TXT# voor de laatste informatie over de diskette-images. + [IMPORTANT] ====== Het FTP-programma moet ingesteld staan in _binary modus_ om de disk-images te downloaden. Sommige webbrowsers blijken de _text_ (of _ASCII_) modus te gebruiken en dan kan er niet van de diskettes opgestart worden. ====== + . Maak de diskettes aan + Per gedownload image wordt een diskette aangemaakt. Vanzelfsprekend moeten deze diskettes vrij zijn van fouten. Het gemakkelijkst is dit te testen door de diskettes te formatteren. Vanaf de fabriek geformatteerde floppies kunnen niet vertrouwd worden. Het programma format in Windows(R) meldt niet of er `bad blocks` zijn, het markeert ze gewoon als "bad" en negeert ze. Het wordt geadviseerd schone, nieuwe floppies te gebruiken als op deze manier wordt geïnstalleerd. + [IMPORTANT] ====== Als bij het installeren van FreeBSD het installatieprogramma vastloopt, blijft hangen of zich op een andere manier vreemd gedraagt, dan ligt dat meestal aan de floppies. Probeer dan de diskette-images op nieuwe schijven te schrijven en probeer het opnieuw. ====== + . Schrijf de imagebestanden op diskettes + De [.filename]#.flp#-bestanden zijn _geen_ gewone bestanden die naar een diskette te kopiëren zijn. Het zijn images van de complete inhoud van een diskette. Dit betekent dat ze _niet_ eenvoudigweg gekopieerd kunnen worden van de ene schijf naar de andere. In plaats daarvan moet speciale software gebruikt worden om de images rechtstreeks op de diskettes te schrijven. + Als de diskettes aanmaakt worden op een computer met MS-DOS(R) / Windows(R), dan levert het FreeBSD project de software `fdimage`. + Als de floppies van de CD-ROM worden gebruikt en het CD-ROM station is [.filename]#E:#, dan kan dit als volgt: + [source,shell] .... E:\> tools\fdimage floppies\boot.flp A: .... + Herhaal dit commando voor elk [.filename]#.flp#-bestand, waarbij steeds een nieuwe diskette wordt gebruikt. Merk elke diskette met de naam van het bestand dat erop wordt gekopieerd. Pas de opdrachtregel steeds aan, afhankelijk van waar de [.filename]#.flp#-bestanden staan. Als er geen CD-ROM beschikbaar is dan kan `fdimage` gedownload worden vanuit de link:ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/tools/[map tools] op de FreeBSD FTP site. + Als de diskettes worden aanmaakt op een UNIX(R) systeem (zoals een ander FreeBSD systeem) dan kan man:dd[1] gebruikt worden om de imagebestanden naar diskette te kopiëren. Onder FreeBSD: + [source,shell] .... # dd if=boot.flp of=/dev/fd0 .... + Onder FreeBSD verwijst [.filename]#/dev/fd0# naar het eerste diskettestation (de [.filename]#A:#-schijf). [.filename]#/dev/fd1# zou de [.filename]#B:#-schijf zijn enzovoorts. Andere UNIX(R)-varianten kunnen andere namen hebben voor de diskettestations. Meer informatie staat in de documentatie van ieder systeem. ==== Het installeren van FreeBSD kan nu beginnen. [[install-start]] == Beginnen met de installatie [IMPORTANT] ==== De installatie maakt geen wijzigingen op schijven totdat het volgende bericht verschijnt: .... Last Chance: Are you SURE you want continue the installation? If you're running this on a disk with data you wish to save then WE STRONGLY ENCOURAGE YOU TO MAKE PROPER BACKUPS before proceeding! We can take no responsibility for lost disk contents! .... De installatie kan worden beëindigd op elk moment voor deze laatste waarschuwing zonder dat de inhoud van harde schijven wordt gewijzigd. Als de angst bestaat dat er iets verkeerd is ingesteld, dan kan op dat moment gewoon de computer uitgezet worden zonder dat er schade optreedt. ==== [[install-starting]] === Opstarten [[install-starting-i386]] ==== Opstarten van i386(TM) [.procedure] ==== . Begin met een computer die uit staat. . Zet de computer aan. Als hij aangaat laat hij een optie zien om het systeeminstelmenu, of BIOS, te bereiken, gewoonlijk via kbd:[F2], kbd:[F10], kbd:[Del], of kbd:[Alt+S]. Gebruik de toets die op het scherm wordt aangegeven. In sommige gevallen laat de computer een plaatje zien terwijl hij opstart. Gewoonlijk verdwijnt dit plaatje door het intypen van kbd:[Esc] zodat eventuele verborgen berichten zichtbaar worden. . Zoek de instelling die bepaalt vanaf welk medium de computer opstart. Dit wordt meestal aangeduid met "Boot Order" en laat een lijst met media zien, zoals `Floppy`, `CD-ROM`, `eerste harde schijf`, enzovoorts. + Als u van de CD-ROM opstart, zorg er dan voor dat de CD-ROM geselecteerd is. Als wordt opstart van een USB-schijf of een diskette, stel dat dan in. Raadpleeg in geval van twijfel de documentatie van de computer en/of het moederbord. + Maak de instellingen, bewaar de veranderingen en sluit het instelprogramma af. De computer moet dan opnieuw starten. . Als u een "opstartbare" USB-stick heeft klaargemaakt zoals beschreven in <>, steek dan de USB-stick in voordat u de computer aanzet. + Bij opstarten vanaf CD moet na het aanzetten van de computer zo snel mogelijk de CD-ROM ingestoken worden. + [NOTE] ====== Voor FreeBSD 7._X_ zijn installatiediskettes beschikbaar en ze kunnen worden klaargemaakt zoals beschreven in <>. Eén van deze is de eerste opstartschijf: [.filename]#boot.flp#. Plaats deze schijf in uw diskettestation en start de computer op. ====== + Als de computer opstart zoals altijd en met het huidige besturingssysteem begint, dan kan dat om de volgende redenen zijn: .. De opstartschijven waren niet vroeg genoeg in de computer gedaan om ervan op te starten. Laat ze er dan inzitten en probeer de computer te herstarten. .. De gemaakte wijzigingen in de BIOS zijn niet goed doorgekomen. Doe dat dan nog een keer totdat de juiste instelling gevonden is. .. De BIOS ondersteunt het opstarten van het gekozen medium niet. . FreeBSD start nu op. Bij opstarten vanaf CD-ROM is iets als het volgende op het scherm te zien (versie-informatie weggelaten): + [source,shell] .... Booting from CD-Rom... 645MB medium detected CD Loader 1.2 Building the boot loader arguments Looking up /BOOT/LOADER... Found Relocating the loader and the BTX Starting the BTX loader BTX loader 1.00 BTX version is 1.02 Consoles: internal video/keyboard BIOS CD is cd0 BIOS drive C: is disk0 BIOS drive D: is disk1 BIOS 636kB/261056kB available memory FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 1.1 Loading /boot/defaults/loader.conf /boot/kernel/kernel text=0x64daa0 data=0xa4e80+0xa9e40 syms=[0x4+0x6cac0+0x4+0x88e9d] \ .... + Bij opstarten vanaf diskette is iets als het volgende op het scherm te zien (versie-informatie weggelaten): + [source,shell] .... Booting from Floppy... Uncompressing ... done BTX loader 1.00 BTX version is 1.01 Console: internal video/keyboard BIOS drive A: is disk0 BIOS drive C: is disk1 BIOS 639kB/261120kB available memory FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 1.1 Loading /boot/defaults/loader.conf /kernel text=0x277391 data=0x3268c+0x332a8 | Insert disk labelled "Kernel floppy 1" and press any key... .... + Volg de instructies op en haal de diskette met [.filename]#boot.flp# eruit, stop de diskette met [.filename]#kern1.flp# in het station en druk op kbd:[Enter]. Start op vanaf de eerste diskette en geef volgende diskettes in als daarom wordt gevraagd. . Of nu wordt opstart van CD-ROM, USB-stick of diskette, de opstartprocedure komt op een gegeven moment bij het bootloader-menu van FreeBSD: + [[boot-loader-menu]] .FreeBSD bootloader-menu image::boot-loader-menu.png[] + Wacht 10 seconden of druk op kbd:[Enter]. ==== ==== Opstarten voor sparc64 De meeste sparc64-systemen zijn ingesteld om automatisch vanaf schijf op te starten. Om FreeBSD te installeren dient u over het netwerk of vanaf een CDROM op te starten, waarvoor u in de PROM (OpenFirmware) dient te breken. Start het systeem opnieuw op, en wacht totdat te opstartboodschappen verschijnen om dit te doen. Het hangt af van het model, maar het zou er ongeveer zo uit moeten zien: [source,shell] .... Sun Blade 100 (UltraSPARC-IIe), Keyboard Present Copyright 1998-2001 Sun Microsystems, Inc. All rights reserved. OpenBoot 4.2, 128 MB memory installed, Serial #51090132. Ethernet address 0:3:ba:b:92:d4, Host ID: 830b92d4. .... Als uw systeem vanaf hier verder gaat met opstarten vanaf schijf, dient u kbd:[L1+A] of kbd:[Stop+A] op het toetsenbord in te drukken, of een `BREAK` over de seriële console te versturen (door bijvoorbeeld `~#` in man:tip[1] of man:cu[1] te gebruiken) om bij de PROM-prompt te komen. Het ziet er als volgt uit: [source,shell] .... ok <.> ok {0} <.> .... <.> Deze prompt wordt gebruikt op systemen met slechts één CPU. <.> Deze prompt wordt op SMP-systemen gebruikt, het cijfer geeft het aantal actieve CPUs aan. Stop hier de CDROM in uw drive, en typ op de PROM-prompt `boot cdrom`. [[view-probe]] === Resultaten van het hardware-onderzoek bekijken De laatste paar honderd regels die op het scherm verschenen zijn bewaard en kunnen bekeken worden. Druk op kbd:[Scroll Lock] om ze te bekijken. Hiermee wordt de scrollmodus ingeschakeld. Gebruik de pijltjestoetsen en kbd:[PageUp] en kbd:[PageDown] om de resultaten te bekijken. Druk weer op kbd:[Scroll Lock] om de scrollmodus uit te schakelen. Dit kan nu gedaan worden om de tekst te bekijken die over het scherm rolde terwijl de kernel de hardware onderzocht. Er is tekst te zoals in <>, maar de exacte tekst is anders, afhankelijk van de componenten in een computer. [[install-dev-probe]] .Voorbeeld resultaten hardware-onderzoek [source,shell] .... avail memory = 253050880 (247120K bytes) Preloaded elf kernel "kernel" at 0xc0817000. Preloaded mfs_root "/mfsroot" at 0xc0817084. md0: Preloaded image 4423680 bytes at 0xc03ddcd4 md1: Malloc disk Using $PIR table, 4 entries at 0xc00fde60 npx0: on motherboard npx0: INT 16 interface pcib0: on motherboard pci0: on pcib0 pcib1: at device 1.0 on pci0 pci1: on pcib1 pci1: at 0.0 irq 11 isab0: at device 7.0 on pci0 isa0: on isab0 atapci0: port 0xe000-0xe00f at device 7.1 on pci0 ata0: at 0x1f0 irq 14 on atapci0 ata1: at 0x170 irq 15 on atapci0 uhci0 port 0xe400-0xe41f irq 10 at device 7.2 on pci 0 usb0: on uhci0 usb0: USB revision 1.0 uhub0: VIA UHCI root hub, class 9/0, rev 1.00/1.00, addr1 uhub0: 2 ports with 2 removable, self powered pci0: (vendor=0x1106, dev=0x3040) at 7.3 dc0: port 0xe800-0xe8ff mem 0xdb000000-0xeb0003ff ir q 11 at device 8.0 on pci0 dc0: Ethernet address: 00:04:5a:74:6b:b5 miibus0: on dc0 ukphy0: on miibus0 ukphy0: 10baseT, 10baseT-FDX, 100baseTX, 100baseTX-FDX, auto ed0: port 0xec00-0xec1f irq 9 at device 10. 0 on pci0 ed0 address 52:54:05:de:73:1b, type NE2000 (16 bit) isa0: too many dependant configs (8) isa0: unexpected small tag 14 orm0: